Ανέβηκαν οι τόνοι το πρωί της Κυριακής στην Μπουσάν της Νότιας Κορέας, όπου διεξάγονται οι εργασίες της πέμπτης συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής Διαπραγμάτευσης του ΟΗΕ.
Χώρες που τάσσονται υπέρ της σύναψης μιας φιλόδοξης διεθνούς συμφωνίας για να καταπολεμηθεί η ρύπανση του περιβάλλοντος από τα πλαστικά κατηγόρησαν μικρή ομάδα κρατών ότι παρεμποδίζει τις διαπραγματεύσεις, μερικές ώρες προτού, θεωρητικά, αποπερατωθούν.
«Είμαστε ανήσυχοι για τη συνεχιζόμενη κωλυσιεργία» ορισμένων πετρελαιοπαραγωγικών χωρών-κλειδιών, τόνισε σε συνέντευξη Τύπου η γαλλίδα υπουργός Ενέργειας Ολγκά Ζιβερνέ.
«Μια μικρή μειοψηφία» κρατών «εμποδίζει τη διαδικασία», πλειοδότησε ο αντιπρόσωπος των νήσων Φίτζι, δρ Σιβέντρα Μάικλ, στην ίδια συνέντευξη Τύπου, όπου συμμετείχαν επίσης απεσταλμένοι του Μεξικού, της Ρουάντας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Αν δεν ενωθείτε μαζί μας για να εξασφαλίσουμε μια φιλόδοξη συμφωνία (…), τότε να αποχωρήσετε!» πρόσθεσε, αναφερόμενος στους απεσταλμένους που παρεμβάλλουν προσκόμματα.
«Αν δεν επιτύχουμε φιλόδοξη συμφωνία στην Μπουσάν, θα πρόκειται για παγκόσμια προδοσία (…) Η ιστορία δεν θα μας συγχωρέσει. Είναι η στιγμή να δράσουμε ή να αποχωρήσουμε» έκρινε ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας του Παναμά, Χουάν Κάρλος Μοντερέι.
Η συνέντευξη Τύπου των χωρών που υποστηρίζουν ότι έχουν «υψηλές φιλοδοξίες» παραχωρήθηκε μερικές ώρες πριν εκπνεύσει η προθεσμία για την εξεύρεση συμφωνίας όσον αφορά νομικά δεσμευτικό κείμενο στην Μπουσάν, έως απόψε, το αργότερο έως αύριο το πρωί, έπειτα από δυο χρόνια διαπραγματεύσεων.
Ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Κίνα, δηλαδή οι δυο χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή πλαστικού παγκοσμίως, ανήκουν στην ομάδα αυτή. «Ελπίζω πως θα ενωθούν μαζί μας» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η επικεφαλής της μεξικανικής αντιπροσωπείας Καμίλα Σεπέδα, τονίζοντας πως η συμμαχία των χωρών που επιθυμούν μια φιλόδοξη συμφωνία έχει απευθύνει «ανοιχτή πρόσκληση» προς κάθε ενδιαφερόμενο μέρος να προσχωρήσει σε αυτήν.
«Τόσο η Κίνα όσο και οι ΗΠΑ θέλουν συμφωνία και συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις με εποικοδομητικό τρόπο» διαβεβαίωσε από πλευράς του ο γερμανός απεσταλμένος Σεμπάστιαν Ούγκερ, επιβεβαιώνοντας όσα δήλωσαν και άλλοι διπλωμάτες.
Ωστόσο η ενόχληση, αν όχι η απόγνωση, αυξανόταν ολοένα περισσότερο καθ’ όλη την εβδομάδα στις τάξεις της «συμμαχίας χωρών με υψηλές φιλοδοξίες», που είναι περίπου 60 και θέλουν σθεναρή συμφωνία, που θα αντιμετωπίζει όλον τον «κύκλο ζωής» του πλαστικού, από την παραγωγή ως την κατάληξή του στα σκουπίδια.
Στη συμμαχία εναντιώνεται μικρή ομάδα χωρών, κυρίως πετρελαιοπαραγωγικών, όπως η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, που αντιτείνουν ότι η συνθήκη θα πρέπει να αφορά αποκλειστικά τη διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση.
Η πλειοψηφία δεν θέλει ούτε να το ακούσει. «Είναι καιρός να βρεθεί πεδίο συνεννόησης, αλλά η Ρουάντα δεν θα μπορούσε να δεχτεί συμφωνία χωρίς δόντια» είπε η Τζούλιετ Καμπέρα, μέλος της αντιπροσωπείας της χώρας της Αφρικής.
Οταν επικοινώνησε μαζί τους το Γαλλικό Πρακτορείο, η ρωσική και η σαουδαραβική αντιπροσωπεία αρνήθηκαν να κάνουν οποιοδήποτε σχόλιο. Η ιρανική δεν έδωσε καμιά συνέχεια σε αίτημα για συνέντευξη.
Εκατό και πλέον χώρες έχουν συμφωνήσει με την πρόταση του Παναμά η διεθνής συμφωνία να μειώσει δραστικά την παραγωγή πλαστικού – πάντως ο ορισμός συγκεκριμένων μεγεθών αναβάλλεται για αργότερα.
Ορισμένες χώρες, όπως ο Παναμάς και τα Νησιά Φίτζι, ζήτησαν να εκδιωχθούν από τις συνομιλίες οι χώρες που αντιτάχθηκαν σε οποιαδήποτε μείωση της παραγωγής. Αλλες αναφέρθηκαν στο ενδεχόμενο να διεξαχθεί σχετική ψηφοφορία, αντί να υιοθετηθεί συναινετικά, όπως είναι γενικά ο κανόνας σε τέτοιες συμφωνίες των Ηνωμένων Εθνών.
«Νομίζω πως αν χρειαστεί να προχωρήσουμε σε ψηφοφορία, δεν θα έχουμε πρόβλημα. Πλειοψηφούμε» διαβεβαίωσε το Γαλλικό Πρακτορείο η απεσταλμένη της Πορτογαλίας Μαρία Ζουάου Τεϊσέιρα. «Ομως μια συμφωνία χωρίς τους παραγωγούς πετροχημικών προϊόντων, χωρίς τις βιομηχανίες, δε θα είναι τόσο αποτελεσματική όσο θα θέλαμε» πρόσθεσε.
Ενώ η μέρα προχωρούσε, οι συμμετέχοντες περίμεναν να διανεμηθεί προσχέδιο της συμφωνίας («non-paper» στο διπλωματικό ιδιόλεκτο), το οποίο ο διπλωμάτης που προεδρεύει στις διαπραγματεύσεις, ο Λουίς Βάγιας Βαλδιβιέσο, υποσχόταν ότι θα κυκλοφορούσε ήδη την προηγουμένη.
Ορισμένοι διπλωμάτες αναφέρθηκαν στο ενδεχόμενο η σύνοδος να τερματιστεί χωρίς συμφωνία. Ο χώρος στην Μπουσάν όπου γίνονται οι εργασίες είναι μισθωμένος για άλλη εκδήλωση από αύριο Δευτέρα στις 03:00 (ώρα Ελλάδας).
«Νομίζω πως κάποιοι από εμάς σκεπτόμαστε ήδη» νέα σύνοδο, μετά την Μπουσάν, για να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση, δήλωσε η Τεϊσέιρα. «Ελπίζουμε να καταλήξουμε σε συναίνεση. Η πολυμερής διαδικασία είναι αργή, αλλά είναι δυνατό να εξασφαλίσουμε κρίσιμη μάζα ώστε να προχωρήσουμε μπροστά» πρόσθεσε η Καμίλα Σεπέδα, εκ μέρους της μεξικανικής αντιπροσωπείας. Αναγνώρισε πάντως ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η οργάνωση έκτου κύκλου διαπραγματεύσεων μετά την Μπουσάν.
Η διαπραγμάτευση στη Νότια Κορέα δεν είναι «αποτυχία, διότι έχουμε συμμαχία της μεγάλης πλειονότητας των χωρών που είναι έτοιμες να προχωρήσουν μπροστά» συνέχισε. «Η σύναψη συμφωνίας σε δύο χρόνια» είναι μια επιδίωξη «πολύ φιλόδοξη», έκρινε η Σεπέδα, προσθέτοντας πως ίσως χρειαστεί νέα διαπραγμάτευση αργότερα. Ωστόσο «για την ώρα δεν έχει τελειώσει τίποτα (…) Θεωρούμε πως έχουμε ακόμη χρόνο».