Στην ουγγαρέζα επιστήμονα Καταλίν Κάρικο και στον Αμερικανό Ντρου Γουάισμαν απονέμεται το Νομπέλ Ιατρικής 2024, για τις ανακαλύψεις τους που οδήγησαν στη δημιουργία του εμβολίου mRNA για τον SARS-CoV 2, όπως ανακοίνωσε η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.
Οι δύο ερευνητές διακρίθηκαν «για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τις μετατροπές των νουκλεϊκών βάσεων που επέτρεψαν την ανάπτυξη των εμβολίων mRNA αποτελεσματικών απέναντι στην Covid-19», ανακοίνωσε η Επιτροπή του Βραβείου Νομπέλ.
«Οι βραβευόμενοι συνέβαλαν στην ανάπτυξη με πρωτοφανή ρυθμό των εμβολίων μπροστά σε μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την υγεία των ανθρώπων κατά την σύγχρονη εποχή», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
To πρωτοποριακό εμβόλιο αναπτύχθηκε πάνω στη βάση των πολυετών ερευνών της Κάρικο, οι οποίες όμως λίγο έλειψε να της κοστίσουν την καριέρα. Για την ουγγαρέζα επιστήμονα, με πολυετή ακαδημαϊκή και ερευνητική καριέρα στις ΗΠΑ, η ανάπτυξη του εμβολίου κατά του κορονοïού αποτέλεσε μια προσωπική δικαίωση, μια επιβεβαίωση, μια επαλήθευση της πίστης της στις θεραπευτικές δυνατότητες του συνθετικού αγγελιαφόρου RNA (mRNA), η οποία επισφραγίζεται σήμερα με την ανώτατη διάκριση στον επιστημονικό κόσμο.
Η 68χρονη βιοχημικός αφιέρωσε περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες της ζωής της, επιδιώκοντας να ανακαλύψει πώς θα μπορούσαν τα μονόκλωνα μόρια γενετικού κώδικα να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση πλήθους παθήσεων και ασθενειών, των εγκεφαλικών επεισοδίων, της γρίπης αλλά και του καρκίνου. Δεν την πτόησαν ούτε οι διαρκείς υποβιβασμοί, ούτε οι αμέτρητες απορρίψεις αιτήσεών της για τη χρηματοδότηση των ερευνών της, ούτε η επιφυλακτικότητα με την οποία την αντιμετώπιζαν πολλοί συνάδελφοί της. «Οταν καταρρέω, ξέρω πώς να σηκωθώ. Αλλά πάντα μου άρεσε να δουλεύω…Φανταζόμουν όλες τις ασθένειες που θα μπορούσα να θεραπεύσω», είχε η ίδια σχετικά.
Η Κάρικο συνεργάστηκε επί χρόνια με τον 64χρονο σήμερα Ντρου Γουάισμαν, ανοσολόγο στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, όπου ανέπτυξαν την έρευνά τους.
Τα μόρια αγγελιαφόρου RNA μαθαίνουν στον οργανισμό πώς να συνθέτει συγκεκριμένες πρωτεΐνες. Η ιδέα της Κάρικο αφορούσε τη δημιουργία συνθετικού mRNA στο εργαστήριο το οποίο θα μπορούσε να παράσχει στον οργανισμό τις απαραίτητες οδηγίες για την καλύτερη καταπολέμηση ενός ευρέος φάσματος ασθενειών.
Ωστόσο, επί χρόνια υπήρχε ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο: κατά την εισαγωγή του στον οργανισμό το mRNA προκαλούσε φλεγμονώδη αντίδραση. Μόλις το 2004 η Κάρικο και ο Γουάισμαν ανακάλυψαν πως χρησιμοποιώντας ένα ελαφρώς τροποποιημένο νουκλεοσίδιο στην αλληλουχία mRNA, το δυνητικά θανάσιμο εμπόδιο θα μπορούσε να ξεπεραστεί.
Η εργασία τους που δημοσιεύτηκε το 2005, άνοιξε τον δρόμο όχι μόνον για το εμβόλιο κατά του κορονοïού που ανέπτυξε η γερμανική BioNTech σε συνεργασία με την Pfizer, αλλά και για το εμβόλιο της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας Moderna.
«Μόλις πριν από την δημοσίευση της έρευνάς μας, είπα “τα τηλέφωνά μας δεν θα σταματούν να χτυπούν”», θυμάται ο Ντρου Γουάισμαν. «Αλλά περιμέναμε τα τηλέφωνά μας να χτυπήσουν επί πέντε χρόνια… και δεν χτύπησαν ποτέ!».
Ελάχιστοι μπορούσαν να φαντασθούν ότι αυτή η μέθοδος γενετικής θεραπείας και το επίμονο έργο της Κάρικο θα έθετε τις βάσεις για την ανάπτυξη των εμβολίων κατά της Covid-19.
Κάπως έτσι, η άγνωστη και περιθωριοποιημένη ερευνήτρια θεωρείται πλέον σήμερα πρωτοπόρος.
Η Κάρικο έχει καταλάβει πλέον σημαντική θέση στο γερμανικό εργαστήριο της BioNTech.
Η βράβευσή τους με το Νομπέλ ήταν αναμενόμενη από τους συναδέλφους τους, καθώς η δουλειά τους άνοιξε τον δρόμο για μία σειρά εμβολίων με τη χρήση της τεχνολογίας mRNA, με απώτερο στόχο την θεραπεία του καρκίνου.
Και οι δύο τους πάντως, δήλωσαν ότι δεν περίμεναν να ακούσουν το όνομά τους σήμερα.
Οταν το σουηδικό ραδιοφωνικό δίκτυο SR ήρθε σε επαφή μαζί της, η Κάρικο αρχικά δεν πίστεψε την είδηση για τη βράβευσή της και απλώς γέλασε. Παρακολουθώντας σε απευθείας μετάδοση την ανακοίνωση της επιτροπής Νομπέλ του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, τελικά, φώναξε συγκινημένη: «Το πιστεύω…Το πιστεύω…απίστευτο!».
Οι πρώτες της σκέψεις πήγαν στην μητέρα της. «Πριν από 10 χρόνια, άκουγε τις ανακοινώσεις της Επιτροπής Νομπέλ, τότε που δεν ήμουν ακόμη καθηγήτρια. Μου έλεγε, “ίσως θα πουν το όνομά σου, θα ακούω όταν θα κάνουν την ανακοίνωση”».
«Κάθε χρόνο άκουγε. Πριν από πέντε χρόνια, δυστυχώς πέθανε σε ηλικία 89 ετών. Ισως να το άκουσε από τον ουρανό».
Ο Γουάισμαν από την πλευρά του νόμιζε ότι η «Κάτι» (Καταλίνα) του έκανε φάρσα, όταν του ανακοίνωσε την είδηση.
«Ημουν καθισμένος στο κρεβάτι μου και περίμενα. Αναρωτιόμασταν αν κάποιος μας έκανε φάρσα».
Οταν ερωτήθηκε πώς θα το γιορτάσει, ο Γουάισμαν είπε ότι δεν είναι και «μεγάλος γλεντζές. Αλλά είναι πιθανό ότι θα βγω με την οικογένειά μου, θα φάμε ένα καλό δείπνο και θα επιστρέψω στην δουλειά».