«Να τον τρέμουμε ή να μας τρέμει;» Η απάντησή μας στο διπλό ερώτημα αυτής της προκλητικής αλλά ευθείας πρότασης ισοδυναμεί, όπως υποδεικνύει εμμέσως το ρήμα της, με τη στάση μας απέναντι σε μία επίθεση ή σε μία εισβολή ή σε μία βιαιοπραγία ή σε έναν καταναγκασμό. Με τη στάση μας απέναντι σε έναν προπέτη εχθρό, αν προτιμάτε. Δηλαδή, στις παρούσες συνθήκες, με τη στάση μας απέναντι στον κορονοϊό.
Αν επιθυμούμε να παραμείνουμε ελεύθεροι και να μην υποκύψουμε στον εκφοβισμό του ή στον δικό μας μύχιο φόβο, οφείλουμε να επιλέξουμε το δεύτερο σκέλος της πρότασης: εκείνο το υπερήφανο «να μας τρέμει». Μετά από την απάντησή μας, πρέπει όμως και να χαράξουμε τη γραμμή της άμυνας και της αντεπίθεσης.
Η Νέα Ζηλανδία δεν έχει γύρω της άλλους εχθρούς, δεν απειλούνται τα κυριαρχικά δικαιώματά της ας πούμε, από την Αυστραλία ή από τις Νήσους Φίτζι ή από τη Γαλλία (Νέα Καληδονία). Ωστόσο και για αυτήν το προαναφερθέν διπλό ερώτημα ετέθη και μάλιστα με επιτακτικό τρόπο. Και ο λόγος της φούριας ήταν, βέβαια, και εκεί η πανδημία του κορονοϊού.
«Εξαλείψαμε τον ιό»
«Η απόφαση της Νέας Ζηλανδίας να εξαλείψει τον κορονοϊό δεν προήλθε από φόβο, αλλά από τη φιλοδοξία της» – αυτή είναι η ξεκάθαρη θέση της πρωθυπουργού της νησιωτικής χώρας, της 40χρονης κεντροαριστερής Τζασίντα Αρντερν. Η Αρντερν μίλησε στο πρακτορείο Associated Press και αποκάλυψε ότι κάποια στιγμή η ίδια συνειδητοποίησε πως το σύστημα υγείας δεν θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει κάποιο μεγάλο κορονοϊκό «μπουμ».
Τότε ακριβώς επέλεξε τη στρατηγική εξάλειψης της ίωσης που προκαλεί πάμπολλα φονικά «ντόμινο» στον ανθρώπινο οργανισμό.
Οταν ο κορονοϊός άρχισε να χτυπά την Ευρώπη στις αρχές του έτους, οι μοναδικές επιλογές όλων των χωρών ήταν δύο: οι λεγόμενες «ασυλία της αγέλης» και «ισοπέδωση της καμπύλης». Η Αρντερν είπε ότι η δεύτερη τής είχε φανεί αρχικώς σαν καλή ιδέα, εντύπωση η οποία άλλαξε μεμιάς μόλις ο επικεφαλής των επιστημονικών συμβούλων της τη διαβεβαίωσε ότι η καμπύλη δεν ήταν δυνατόν να πέσει. Τα στοιχεία από τη νοσοκομειακή υποδομή και ετοιμότητα της Νέας Ζηλανδίας ήρθαν και αυτά για να ενισχύσουν τη μεταβολή της άποψής: «Τότε κατάλαβα ότι η ισοπέδωση της καμπύλης δεν θα ήταν αρκετή για εμάς».
Στην αρχή της πανδημίας η απάντηση της Νέας Ζηλανδίας στον κορονοϊό ήταν από τις πιο επιτυχημένες, μαζί με ανάλογες ενέργειες άλλων κρατών, ασιατικών κυρίως, όπως η Κίνα, η Ταϊβάν και η Ταϊλάνδη. Η χώρα των πέντε εκατομμυρίων πολιτών μέτρησε μόλις 25 θανάτους και κατάφερε να σταματήσει την εξάπλωση της Covid-19, δίνοντας στον κόσμο τη δυνατότητα ασφαλούς επιστροφής στους χώρους εργασίας, στα σχολεία, στα γήπεδα κ.λπ., χωρίς περιορισμούς.
Η διαμάχη με τον Τραμπ
Σε ένα σημείο της συνέντευξής της η Αρντερν αναφέρθηκε και στη διαμάχη που αναγκάστηκε να έχει με τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ εξαιτίας όσων έλεγε (και για προεκλογικούς λόγους) ο Τραμπ εις βάρος της Νέας Ζηλανδίας το περασμένο καλοκαίρι.
Αφού πρώτα ο Τραμπ αμφισβήτησε τη διαχείριση της πανδημίας στο Οκλαντ, κατόπιν είχε μιλήσει για «φοβερή αύξηση στα κρούσματα» και είχε αποφανθεί ότι «οι Νεοζηλανδοί δεν νίκησαν τον κορονοϊό». Η Αρντερν, ερωτηθείσα σχετικώς τότε, είχε απαντήσει απλώς ότι τα σχόλια του Τραμπ ήταν «πασιφανώς λανθασμένα». Οταν το Associated Press της θύμισε τα συμβάντα, η Αρντερν είπε με χιούμορ: «Είχα θυμώσει;»
Το δρακόντειο lockdown
Εκλεισε τα σύνορά της η Νέα Ζηλανδία. Νωρίς, τον περασμένο Μάρτιο, με ένα δρακόντειο lockdown. Ετσι πέρασαν 102 ημέρες χωρίς καμία εξάπλωση στο εσωτερικό της. Παρά ταύτα, κατόπιν, τον Αύγουστο, έγινε ένα «πικ» στο Οκλαντ, γεγονός που παραμένει ανεξήγητο αν και εικάζεται ότι η διασπορά πιθανότατα προήλθε από το εξωτερικό. «Ηταν πολύ δύσκολη κατάσταση για εμάς» ομολόγησε η Αρντερν. «Νομίζαμε ότι είχαμε πάθει το χειρότερο. Ηταν ένα πραγματικό ψυχολογικό πλήγμα για τους ανθρώπους, και το ένιωσα».
Η πρωθυπουργός απέδωσε την καινούργια μετάδοση μέσα στην κοινότητα του Οκλαντ σε άτομα τα οποία, προσβεβλημένα από τον κορονοϊό, παρέστησαν σε λειτουργίες που έγιναν σε μεγάλες εκκλησίες και κατ’ αυτόν τον τρόπο διέσπειραν την ίωση. Εγινε αμέσως δεύτερο τοπικό lockdown, πράγμα που βοήθησε στην εκ νέου εξαφάνιση των κρουσμάτων.
«Πρέπει να γίνει η δουλειά»
Στο Associated Press η Αρντερν είπε και ότι βίωσε ανάμεικτα συναισθήματα τον ρόλο της, παρά την προσήλωσή της σε δεδομένες θέσεις: «Απλά πρέπει να συνεχίσεις, πρέπει να γίνει η δουλειά» εξομολογήθηκε πως έλεγε στον εαυτό της. «Οποιαδήποτε αμφιβολία έχω για τον εαυτό μου, ανθρώπινο είναι, δεν μπορεί να μεταφράζεται σε αμφιβολία σχετικά με το δέον γενέσθαι».
Ο εμβολιασμός είναι το σημερινό «πρέπει» στο οποίο είναι αταλάντευτα στοχοπροσηλωμένη η νεοζηλανδή πρωθυπουργός. «Για να αρχίσει ο κόσμος να επιστρέφει στο φυσιολογικό ρυθμό ζωής πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλοι θα εμβολιαστούν. Πρέπει να εφαρμοστεί διαδικασία πιστοποίησης του εμβολιασμού τους ώστε να επιτραπεί στους ανθρώπους να ταξιδεύουν».
Στη συνέντευξή της η Αρντερν έθιξε και το ζήτημα του οικονομικού αντικτύπου της πανδημίας, λέγοντας ότι η ανισότητα πλούτου και φτώχειας διευρύνεται υπό τις παρούσες συνθήκες. Αν όλα πάνε καλά, πάντως, η ίδια θα απολαύσει οικογενειακές διακοπές, με τη κόρη της και τον σύζυγό της, όπως τις έχει ήδη σχεδιάσει: «Δεν θα κάνω τίποτα», είπε γελώντας, «θα είμαι δίπλα στη θάλασσα και θα είναι υπέροχα…»