Δεν είναι παραφυσικό, ούτε ψυχολογικό. Αν και, συνήθως, τη μεταμόρφωση μιας ομάδας από αγώνα σε αγώνα την αποδίδουμε στο ηθικό της, στο πάθος και την αυτοπεποίθηση των παικτών της ή -κυρίως- στη διάθεση της στιγμής, η αλήθεια είναι πως αυτή μπορεί να εξηγηθεί με καθαρά αγωνιστικούς όρους. Στο μπάσκετ, δυο τρεις καλές ιδέες του προπονητή και η εμφάνιση κάποιων απρόσμενων πρωταγωνιστών αρκούν για ν’ αλλάξουν την κατάσταση άρδην.
Ο Τσάβι Πασκουάλ -έπειτα από δυο σερί ήττες στο ελληνικό «classico»- το βράδυ της Δευτέρας, στο ΣΕΦ, είχε μερικές ιδέες πολύ διαφορετικές από εκείνες που παρουσίασε στο ντέρμπι των Φώτων για την Euroleague ή σε εκείνο του ΟΑΚΑ, πριν από δυο μήνες. Προφανώς, επειδή μελέτησε καλά το πάθημα της 6ης Ιανουαρίου. Οι εμπνεύσεις του αποδείχτηκαν σωστές, οι παίκτες του κατάφεραν να τις κάνουν πράξη στο παρκέ, ο Ολυμπιακός αιφνιδιάστηκε, και ο Παναθηναϊκός -που πήγαινε ως πρόβατο επί σφαγή για την έβδομη διαδοχική ήττα του από τους «ερυθρόλευκους»- νίκησε με δέκα πόντους διαφορά (77-67) και προκρίθηκε στον Τελικό του Κυπέλλου. Τόσο απλά.
Το πιο σημαντικό είναι πως, για πρώτη φορά την τελευταία τριετία, ο Παναθηναϊκός εμφανίστηκε σε εκτός έδρας ντέρμπι καταφανώς ανώτερος από τον «αιώνιο» αντίπαλό του, θυμίζοντας κάτι από τις χρυσές εποχές του Ζέλικο Ομπράντοβιτς. Αυτή η νίκη φέρει φαρδιά πλατιά την υπογραφή του καταλανού κόουτς, τον οποίο στο τέλος του αγώνα ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος χαρακτήρισε -όχι αδίκως- «μαέστρο».
Το νικηφόρο σχέδιο του Πασκουάλ στηρίχτηκε κυρίως σε μια στρατηγική επιλογή του: να χτυπήσει τον Ολυμπιακό με τους πιο «αθλητικούς» παίκτες του, ακριβώς εκεί που υστέρησε στα προηγούμενα ματς: στα ριμπάουντ και στα σουτ από την περιφέρεια. Ο Παναθηναϊκός έπαιξε για μεγάλα χρονικά διαστήματα με πέντε Αμερικανούς στην πεντάδα του -πράγμα ασυνήθιστο για τον Καταλανό- μάζεψε ένα ριμπάουντ περισσότερο από τον Ολυμπιακό (33 έναντι 32) και περιόρισε στους οκτώ τους πόντους του αντιπάλου του στον αιφνιδιασμό. Πριν από δέκα μέρες, πάλι στο ΣΕΦ, τα ριμπάουντ ήταν 37-29 υπέρ του Ολυμπιακού, ενώ ο Παναθηναϊκός είχε δεχτεί 21 πόντους από αιφνιδιασμούς – και είχε σκοράρει μόλις 12.
Με βάση αυτό το σκεπτικό του για μεγαλύτερη «αθλητικότητα», χθες πριν από το τζάμπολ, ο Πασκουάλ έκανε μια κίνηση που… τρέλανε τον κόσμο. Αντί του Νίκολς, επέλεξε για τη 12αδα τον Κένι Γκάμπριελ. Σε ένα τέτοιο ματς, «τόλμησε» να προτιμήσει έναν πρώην παίκτη του Ρεθύμνου, έναν παίκτη που εκδιώχτηκε από τη Λοκομοτίβ Κουμπάν και κατέφθασε την τελευταία στιγμή για να… μπει στα παπούτσια του Γκιστ. Αυτός ο κομπάρσος, λοιπόν, που αρχικώς προοριζόταν για θεατής του ντέρμπι, πέτυχε 14 πόντους (ανάμεσά τους και ένα πολύτιμο τρίποντο στο 49-51), μάζεψε έξι ριμπάουντ και απέτρεψε κάμποσα καλάθια των αντιπάλων, αλλοιώνοντας την πορεία της μπάλας στον αέρα.
Για τον έτερο -μεγαλύτερο- πρωταγωνιστή του ντέρμπι, τον Κέισι Ρίβερς, δεν μπορείς να πεις πως ήρθε «από το πουθενά». Μαζί με τους 27 πόντους που σημείωσε χθες, έφτασε τους 73 (με 25/40 σουτ) στα τρία καυτά παιχνίδια των δέκα τελευταίων ημερών (με Ολυμπιακό, Εφές και ξανά Ολυμπιακό). Αυτές οι εμφανίσεις του, όμως, καταδεικνύουν πόσο αδικήθηκε, όταν οι οπαδοί του Παναθηναϊκού τον υποδέχτηκαν με δυσπιστία, το περασμένο καλοκαίρι. Αλλά, ο 29χρονος γκαρντ-φόργουορντ δεν ήταν, καν, η πρώτη επιλογή του συλλόγου. Ο Ρίβερς ήρθε, επειδή ο Μανουσάρ Μαρκοϊσβίλι έπρεπε να μπει στο χειρουργείο. Ηταν μια μετεγγραφή ανάγκης, όμως αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο χρήσιμους παίκτες του εφετινού Παναθηναϊκού. Γι’ αυτό, αν και το… σουλούπι του δεν τον κολακεύει, έχει γίνει το «αγαπημένο παιδί» της εξέδρας. Είναι δυνατός, παλεύει στην άμυνα, καταλαβαίνει από τακτική, και διαθέτει ένα σουτ – «δηλητήριο». Στα δύσκολα δεν θα… κρυφτεί, και θα πάρει την κρίσιμη προσπάθεια.
Ο Πασκουάλ διαχειρίστηκε τους παίκτες του με δικαιοσύνη, κι όχι με κριτήριο τα ονόματα ή τα συμβόλαιά τους. Η αδυναμία του Γιάννη Μπουρούση στην άμυνα, δεν του επέτρεψε να παραμείνει στο παρκέ πάνω από 15’32’’, ενώ και ο Αλεσάντρο Τζεντίλε δεν είχε σπουδαίο ρόλο. Απέναντι στον Ολυμπιακό, ο Καταλανός χρησιμοποίησε οκτώ παίκτες, ελάχιστα (4’36’’) τον Φώτση, και καθόλου τον Παππά, τον Χαραλαμπόπουλο και τον Μποχωρίδη. Εχει ενδιαφέρον να δούμε, εάν αυτή η θεαματική συρρίκνωση του rotation είναι συγκυριακή ή θα συνεχιστεί και στα επόμενα ματς του Παναθηναϊκού. Σε κάθε περίπτωση, σε αυτή την… αμερικανοκίνητη ομάδα που είδαμε χθες, θα προστεθεί ο Ντιμίτρι Νίκολς για τους ευρωπαϊκούς αγώνες, αλλά κι ένας ακόμη Αμερικανός με την επιστροφή του Τζέιμς Γκιστ. Πρώτη φορά στην καριέρα του ο καταλανός κόουτς καλείται να… κουλαντρίσει τόσους παίκτες από την απέναντι ακτή του Ατλαντικού, όμως χθες το έκανε με αξιοθαύμαστη επιτυχία.
Το μόνο… παραφυσικό που μπορεί να βρει κάποιος σε όλα αυτά, είναι η μυστήρια παράδοση που θέλει τον Παναθηναϊκό να «θεριεύει» στα ντέρμπι Κυπέλλου με τον Ολυμπιακό στο ΣΕΦ. Σε επτά αγώνες έχει χάσει μόλις μια φορά, στον ημιτελικό του 2002. Εκτοτε, στις υπόλοιπες πέντε φορές που οι δυο ομάδες συναντήθηκαν στο Κύπελλο με γηπεδούχο τον Ολυμπιακό, ο Παναθηναϊκός έφυγε θριαμβευτής (τη σεζόν 2005-2006 με διαφορά 30 πόντων). Λες και τον εξιτάρει το τρόπαιο – εξπρές που περιμένει, κατά πάσα βεβαιότητα, τον νικητή αυτών των «classico».
Με τη χθεσινή του νίκη ο Παναθηναϊκός βρέθηκε ένα βήμα από τον πρώτο τίτλο της χρονιάς (στον Τελικό της 19ης Φεβρουαρίου θα αντιμετωπίσει τον Αρη) αλλά, πρωτίστως, κέρδισε χρόνο και ηρεμία για να δουλέψει και να αποκτήσει τη συνοχή που του λείπει. Εάν έχανε για τέταρτη φορά μέσα στη σεζόν από τον Ολυμπιακό, η εμπιστοσύνη στην ομάδα που «χτίζεται», μοιραία, θα τραυματιζόταν. Με το αριστοτεχνικό του κοουτσάρισμα -απέναντι σε έναν αντίπαλο που τα τελευταία χρόνια έχει «πάρει τον αέρα» του Παναθηναϊκού- ο Πασκουάλ επιβεβαίωσε ότι είναι ο καταλληλότερος άνθρωπος για να ξαναφέρει την ομάδα στην κορυφή του Πρωταθλήματος και σε ένα Final Four της Euroleague. Αλλά, κακά τα ψέμματα: τον δικό του Παναθηναϊκό θα τον δούμε μετά το καλοκαίρι.
Το επόμενο ραντεβού Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού είναι σε δεκατέσσερα βράδια, στο Κλειστό του ΟΑΚΑ, πιθανότατα στην πιο αδιάφορη απ’ όλες τις εφετινές παρτίδες τους. Αν και, ένα τέτοιο ματς, πάντα έχει τη σημασία του. Ακόμα και… στο τάβλι.