Νέα στρατιωτική επιχείρηση στον διαφιλονικούμενο θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ στον νότιο Καύκασο, ο οποίος κατοικείται κυρίως από Αρμενίους, εξαπέλυσε την Τρίτη το Αζερμπαϊτζάν.
Το Μπακού έκανε λόγο για τοπικές «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις» στην αποσχισθείσα περιοχή, λέγοντας ότι στόχος του ήταν η αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και η εκδίωξη των αρμενικών στρατιωτικών σχηματισμών. Η Αρμενία κατήγγειλε από την πλευρά της μια «ευρείας κλίμακας επίθεση» του Αζερμπαϊτζάν, η οποία έχει ως στόχο την «εθνοκάθαρση» στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Αρχές στον θύλακα έκαναν λόγο για «πολυάριθμα θύματα» μεταξύ αμάχων από τους βομβαρδισμούς του αζέρικου στρατού.
Ο Γκέχαμ Στεπανιάν, διαμεσολαβητής ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη «Δημοκρατία του Αρτσάχ» (σ.σ.: έτσι ονομάζουν οι Αρμένιοι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ), δήλωσε πως κατά τις επιχειρήσεις αυτές σκοτώθηκαν 25 άνθρωποι και λίγο αργότερα πρόσθεσε ότι τραυματίστηκαν άλλοι 138, εκ των οποίων οι 29 είναι άμαχοι. Απολογισμός που δημοσιεύτηκε τα ξημερώματα της Τετάρτης έκανε λόγο για επτά αμάχους μεταξύ των νεκρών.
Οι αυτονομιστικές δυνάμεις του θύλακα δήλωσαν, με τη σειρά τους, ότι προσπαθούν να «αντισταθούν» στον αζέρικο στρατό που επιχειρεί να προχωρήσει «βαθιά» στον θύλακα.
«Οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν προσπαθούν να προχωρήσουν σε βάθος (…). Οι δυνάμεις άμυνας συνεχίζουν να αντιστέκονται στην επίθεση του Αζερμπαϊτζάν σε ολόκληρη τη γραμμή επαφής» ανέφεραν στο X (πρώην Twitter).
Κατά το αρμενικό υπουργείο Εξωτερικών, «το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε μια νέα ευρείας κλίμακας επίθεση εναντίον του λαού του Ναγκόρνο Καραμπάχ, επιδιώκοντας να ολοκληρώσει την πολιτική της εθνοκάθαρσης που ακολουθεί».
Παράλληλα, στον απόηχο των εξελίξεων αυτών, το Γερεβάν ζήτησε από τις «ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις που είναι αναπτυγμένες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ (…) να λάβουν σαφή και ξεκάθαρα μέτρα για να βάλουν τέλος στην επιθετικότητα του Αζερμπαϊτζάν».
Η Μόσχα, εγγυήτρια δύναμη της εκεχειρίας που επιτεύχθηκε μετά τον τελευταίο πόλεμο Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν το 2020, υποστήριξε από την πλευρά της ότι ειδοποιήθηκε μόλις «λίγα λεπτά» πριν από την έναρξη των «αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων», όπως τις αποκάλεσε το Μπακού, στον νότιο Καύκασο.
«Σε μέσα ενημέρωσης κυκλοφορούν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν ειδοποίησε “εκ των προτέρων” τις ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις (…). Αυτό δεν αληθεύει. Οι πληροφορίες κοινοποιήθηκαν στη ρωσική αποστολή λίγα λεπτά πριν από την έναρξη των εχθροπραξιών» σημείωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στο Telegram και προέτρεψε τα μέρη της σύγκρουσης «να σταματήσουν αμέσως τις εχθροπραξίες και να επιστρέψουν στον δρόμο της πολιτικής και διπλωματικής διευθέτησης».
«Μερικές δυνάμεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, προσπαθούν να σύρουν την Αρμενία σε πόλεμο. Επιβεβαιώνω, για μια ακόμη φορά, πως δεν υπάρχουν ένοπλες δυνάμεις της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ», όπου «το Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε μια χερσαία επιχείρηση με στόχο την εθνοκάθαρση των Αρμενίων» της περιοχής, τόνισε νωρίτερα ο αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματός του.
Συμπλήρωσε ότι η κατάσταση στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν παραμένει «σταθερή» και ότι η Αρμενία «δεν εμπλέκεται σε ένοπλες ενέργειες».
Ο Πασινιάν προέβη, τέλος, στην πρόσθετη καταγγελία ότι με φόντο την αζέρικη επίθεση γίνονται εκκλήσεις «από διάφορα μέρη» για πραξικόπημα στη χώρα.
Για το Αζερμπαϊτζάν, πάντως, η ειρήνη με την Αρμενία είναι εφικτή μόνο σε περίπτωση «ολικής» αποχώρησης των Αρμενίων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
«Ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή είναι η άνευ όρων και πλήρης αποχώρηση των αρμενικών ενόπλων δυνάμεων από την αζέρικη περιοχή του Καραμπάχ και η διάλυση του λεγόμενου αυτονομιστικού καθεστώτος», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η διπλωματία του Μπακού.
Διεθνείς αντιδράσεις
Αμεσες υπήρξαν οι αντιδράσεις από τη διεθνή κοινότητα.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση, δια του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, καταδίκασε τη στρατιωτική κλιμάκωση και κάλεσε το Μπακού να σταματήσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις.
«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να επιστρέψουμε στον διάλογο μεταξύ Μπακού και των Αρμενίων του Καραμπάχ. Αυτή η στρατιωτική κλιμάκωση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για να εξαναγκάσει τον τοπικό πληθυσμό να απομακρυνθεί» δήλωσε ο Μπορέλ σε ανακοίνωσή του.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ζήτησε και εκείνος από το Μπακού να σταματήσει «αμέσως» τη στρατιωτική του επιχείρηση στον θύλακα. «Οι στρατιωτικές ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν πρέπει να σταματήσουν αμέσως για να επιτραπεί ένας γνήσιος διάλογος μεταξύ του Μπακού και των Αρμενίων του Καραμπάχ» δήλωσε ο Μισέλ στο X.
Η Γαλλία καταδίκασε επίσης, «με τη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα», τη στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν και ζήτησε τη σύγκληση «κατεπείγουσας συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».
«Κανένα πρόσχημα δεν μπορεί να δικαιολογήσει μια τέτοια μονομερή ενέργεια, η οποία απειλεί χιλιάδες πολίτες που έχουν ήδη πληγεί από μήνες παράνομου αποκλεισμού και έρχεται σε αντίθεση με τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για επίτευξη διευθέτησης μέσω διαπραγματεύσεων» τόνισε το υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας και κάλεσε το Μπακού «να σταματήσει αμέσως την επίθεσή του και να επιστρέψει στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου».
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, δήλωσε από την πλευρά του ότι θα επικοινωνήσει με «όλα τα μέρη», συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, χώρας-στενού συμμάχου του Μπακού, με στόχο την αποκλιμάκωση στην περιοχή. Για την Ουάσινγκτον η στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ κρίνεται ως «ιδιαίτερα επικίνδυνη» προσέθεσε.