O ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη, την πρωτεύουσα του Ιράν, όπου είχε μεταβεί για την ορκωμοσία του νέου προέδρου της χώρας, Μασούντ Πεζεσκιάν: αυτό ανακοίνωσε, τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, η εξτρεμιστική παλαιστινιακή οργάνωση –αναγνωρισμένη ως τρομοκρατική οργάνωση από τη Δύση– σε μια εξέλιξη που έρχεται να ρίξει νέο λάδι στη φωτιά που καίει στη Μέση Ανατολή (ας μην ξεχνάμε ότι, τον περασμένο Απρίλιο, το Ιράν είχε εξαπολύσει βομβιστικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ).
Η Χαμάς έκανε λόγο για «ύπουλη σιωνιστική επιδρομή», το υπουργείο Εσωτερικών του Ιράν –που πλέον βρίσκεται πολλαπλώς εκτεθειμένο στα μάτια των συμμάχων του– ανέφερε πως «το αίμα του Χανίγια δεν θα πάει χαμένο» και ο Μαχμούντ Αμπάς, πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, μίλησε για «άνανδρη δολοφονία». Αλλά οι Ισραηλινοί από την πλευρά τους, που ποτέ δεν αναλαμβάνουν επίσημα την ευθύνη για τέτοιες επιχειρήσεις, έκαναν λόγο για μια εξέλιξη που κάνει τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος.
Από την ημέρα που ξέσπασε ο πόλεμος στη Γάζα, τον περασμένο Οκτώβριο, μετά τις χωρίς προηγούμενο και φρικιαστικές τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στα ισραηλινά κιμπούτς, ο Χανίγια είχε γίνει ο Νο1 στόχος του Ισραήλ —πολύ συχνά οι συγγενείς του, ακόμα και οι γιοι του, είχαν βρεθεί στο στόχαστρο των επιχειρήσεων των ισραηλινών κομάντο.
Οπως ανέφερε το Reuters, η είδηση της δολοφονίας του 62χρονου Χανίγια ήρθε λιγότερο από ένα 24ωρο από την ανακοίνωση του Ισραήλ ότι εξουδετέρωσε τον υπαρχηγό της Χεζμπολάχ που είχε διατάξει την επίθεση στα Υψίπεδα του Γκολάν το περασμένο Σαββατοκύριακο –και προφανώς υπονομεύει τις όποιες πιθανότητες για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη μαρτυρική Γάζα.
«Ο αδελφός, ο ηγέτης, ο μουτζάχιντ (ιερός πολεμιστής) Ισμαήλ Χανίγια, ο επικεφαλής του κινήματος, σκοτώθηκε σε σιωνιστική επιδρομή εναντίον της οικίας του στην Τεχεράνη αφού παραβρέθηκε στην ορκωμοσία του νέου προέδρου» της Ισλαμικής Δημοκρατίας Πεζεσκιάν, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Χαμάς.
Ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, στέλεχος της Χαμάς, μίλησε για «άνανδρη ενέργεια» του Ισραήλ, η οποία «δεν θα μείνει ατιμώρητη», μεταδίδει το τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Ακσά, προσκείμενο στο κίνημα.
Ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, άλλο στέλεχος της Χαμάς, χαρακτήρισε μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters τη δολοφονία πολύ σοβαρή κλιμάκωση από ισραηλινής πλευράς, που διαβεβαίωσε πως δεν θα επιτύχει τους στόχους της.
Την πληροφορία ότι ο ηγέτης της Χαμάς δολοφονήθηκε στο Ιράν δημοσιοποίησαν επίσης οι Φρουροί της Επανάστασης —επίλεκτο σώμα των ενόπλων δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας—, σύμφωνα με ιρανικά μέσα ενημέρωσης.
Πώς τον σκότωσαν
Διενεργείται έρευνα από τις ιρανικές αρχές για τη δολοφονία και τα ευρήματα αναμένεται να ανακοινωθούν άμεσα, σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Tasnim. Σύμφωνα με ιρανικά ΜΜΕ, o Χανίγια σκοτώθηκε περί τις 02:00, ενώ βρισκόταν σε «ειδική κατοικία για βετεράνους πολέμου» στο βόρειο τμήμα της ιρανικής πρωτεύουσας. Το Al Jazeera ανέφερε πως ο Χανίγια δολοφονήθηκε από «κατευθυνόμενο πύραυλο από αέρος» που έπληξε την κατοικία όπου διέμενε στα βόρεια της Τεχεράνης.
Αναλυτές εκτιμούν πως η Τεχεράνη βρίσκεται πλέον με την πλάτη στον τοίχο, καθώς για ακόμη μία φορά εκτέθηκε ως περιοχή όπου κανείς «εχθρός του Ισραήλ» δεν είναι ασφαλής (ο ίδιος ο Χανίγια προτιμούσε να ζει στο Κατάρ ή στην Τουρκία). Φαίνεται δηλαδή πως η Μοσάντ εξακολουθεί να μπορεί να επιχειρεί στο ιρανικό έδαφος, ακόμα και στην πρωτεύουσα, σε μια μέρα μάλιστα κατά την οποία τα μέτρα ασφαλείας, λόγω της ορκωμοσίας του νέου προέδρου είναι αυξημένα. Ο ίδιος ο Πεζεσκιάν, μετριοπαθής πρόεδρος που εξελέγη μετά τον θάνατο του Εμπραχίμ Ραϊσί τον περασμένο Μάιο, βρίσκεται με τη μία αποδυναμωμένος.
Στην Τεχεράνη η κηδεία του
Ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς θα ενταφιαστεί την Παρασκευή στην Ντόχα, στο Κατάρ, την επομένη της κηδείας του που θα τελεστεί στην πρωτεύουσα του Ιράν, ανακοίνωσε η τρομοκρατική οργάνωση.
Η νεκρώσιμη τελετή θα τελεστεί την Πέμπτη, στην Τεχεράνη και η σορός του θα μεταφερθεί στην Ντόχα, όπου θα ενταφιαστεί την Παρασκευή παρουσία εκπροσώπων παλαιστινιακών κινημάτων όπως και αράβων και μουσουλμάνων ηγετών, διευκρίνισε η Χαμάς σε ανακοίνωσή της.
Αντιδράσεις συμμάχων και Ισραηλινών
Το Ιράν «θα υπερασπισθεί την εδαφική του ακεραιότητα, την αξιοπρέπεια, την τιμή και την υπερηφάνειά του και θα κάνει τις τρομοκρατικές δυνάμεις κατοχής να μετανιώσουν για την άνανδρη αυτή ενέργεια», δήλωσε ο Μασούντ Πεζεσκιάν, όπως μετέδωσαν τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ορκίστηκε «αυστηρή τιμωρία» στο Ισραήλ. «Με την πράξη αυτή, το σιωνιστικό εγκληματικό και τρομοκρατικό καθεστώς προετοίμασε το έδαφος για μία βαριά τιμωρία για το ίδιο και θεωρούμε ότι αποτελεί υποχρέωσή μας να εκδικηθούμε το αίμα που χύθηκε στο έδαφος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν», αναφέρεται σε ανακοίνωσή του που μεταδόθηκε από το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Irna.
Η χώρα κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος.
Το Κατάρ καταδίκασε τον φόνο του ηγέτη της Χαμάς, κάνοντας λόγο για «φρικτό έγκλημα» και απευθύνοντας προειδοποίηση για «επικίνδυνη κλιμάκωση» στην περιοχή.
Το Κατάρ φιλοξενεί στο έδαφός του την πολιτική ηγεσία της Χαμάς και διαδραματίζει τον ρόλο του μεσολαβητή στις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας στην Λωρίδα της Γάζας.
Η Ντόχα θεωρεί ότι η δολοφονία «μπορεί να βυθίσει την περιοχή στο χάος και να υπονομεύσει τις πιθανότητες ειρήνευσης», σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ.
Η Κίνα καταδίκασε την «δολοφονία» του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς. «Είμαστε πολύ ανήσυχοι για το συμβάν, είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι και καταδικάζουμε αυτήν την δολοφονία», δήλωσε ο εκπρόσωπος της κινεζικής διπλωματίας Λιν Τζιάν κατά την διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων.
Οι Ταξιαρχίες Εζεντίν αλ-Κάσαμ, η ένοπλη πτέρυγα της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς, δήλωσαν σήμερα πως η «δολοφονία» στην Τεχεράνη του πολιτικού τους ηγέτη «θα φέρει τον πόλεμο σε ένα νέο επίπεδο» και θα έχει «τεράστιες συνέπειες σε όλη την περιοχή».
«Η περιοχή ισορροπεί αυτήν την στιγμή στο χείλος μιας ολοκληρωτικής σύγκρουσης», δήλωσε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Αντρέι Ναστάζιν.
«Οι πλευρές συνεχίζουν να ανεβάζουν τα στοιχήματα», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η «μανιώδης επιθυμία» των ΗΠΑ να μονοπωλούν την διαδικασία πολιτικής διευθέτησης στη Μέση Ανατολή οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση.
«Καταδικάζουμε απερίφραστα τον φόνο του επικεφαλής του πολιτικού γραφείου του παλαιστινιακού κινήματος Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, ως αποτέλεσμα επίθεσης με ρουκέτα στην κατοικία του στην Τεχεράνη», δήλωσε ο Ναστάζιν, υπογραμμίζοντας ότι «είναι προφανές πως αυτοί που οργάνωσαν αυτήν την πολιτική δολοφονία είχαν επίγνωση των επικίνδυνων συνεπειών που ενέχει η ενέργεια αυτή για ολόκληρη την περιοχή».
Η Ρωσία, συνέχισε, έδωσε προσοχή στο γεγονός ότι ο φόνος έγινε στο Ιράν.
«Καλούμε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να απέχουν από οποιαδήποτε βήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δραματική επιδείνωση της κατάστασης της ασφάλειας στην περιοχή και να προκαλέσουν μια μεγάλης κλίμακας ένοπλη αντιπαράθεση», υπογράμμισε.
Στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη, τα παλαιστινιακά κινήματα κάλεσαν την Τετάρτη σε γενική απεργία.
«Τα ισλαμιστικά κινήματα στην Παλαιστίνη ανακοινώνουν γενική απεργία και πορείες οργής (σε ένδειξη διαμαρτυρίας) για την δολοφονία του μεγάλου εθνικού ηγέτη Ισμαΐλ Χανίγια, η οποία εγγράφεται στο πλαίσιο της τρομοκρατίας του σιωνιστικού κράτους και του πολέμου εξόντωσης (που διεξάγει)», αναφέρεται σε κοινή τους ανακοίνωση.
Η Χεζμπολάχ εξέφρασε τα συλλυπητήριά της, χωρίς να κατηγορήσει συγκεκριμένα το Ισραήλ, αλλά σημείωσε ότι ο θάνατος του Χανίγια θα πυροδοτήσει περαιτέρω την «αντίσταση» ενάντια στο Ισραήλ.
Ο Χανίγια ήταν «ένας από τους σπουδαίους ηγέτες της αντίστασης της εποχής μας, που ύψωσε θαρραλέα το ανάστημά του κατά της ηγεμονίας των ΗΠΑ και της σιωνιστικής κατοχής», ανέφερε η τρομοκρατική οργάνωση του Λιβάνου.
«Ηταν έτοιμος να μαρτυρήσει για τον σκοπό στον οποίο πίστευαν», πρόσθεσε.
Ο θάνατός του «θα αυξήσει την αποφασιστικότητα των μαχητών της αντίστασης να συνεχίσουν το δρόμο του τζιχάντ (σ.σ.: ιερός πόλεμος) και θα κάνει την θέλησή τους ισχυρότερη στην αντιμετώπιση του Σιωνιστή εχθρού», υπογραμμίζει.
«Εμείς στην Χεζμπολάχ μοιραζόμαστε με τους αγαπημένους αδελφούς μας στο κίνημα Χαμάς τον πόνο για την απώλεια αυτού του σπουδαίου ηγέτη», καταλήγει η ανακοίνωση.
Ανακοίνωση έβγαλαν και οι φιλοϊρανοί αντάρτες Χούθι στην Υεμένη: «Πρόκειται για ειδεχθές τρομοκρατικό έγκλημα και κατάφωρη παραβίαση των νόμων», ανέφερε μέσω X ο Μοχάμεντ Αλί αλ Χούθι, μέλος του πολιτικού γραφείου του κινήματος Ανσάρ Αλλάχ («υποστηρικτές του Θεού»), πιο γνωστού με το επώνυμο της οικογένειας των ηγετών του.
Η Τουρκία καταδίκασε την «ειδεχθή δολοφονία» του Χανίγια με ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε το υπουργείο Εξωτερικών στην Άγκυρα.
«Καταδικάζουμε τη δολοφονία του επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια», αυτή την «ειδεχθή πράξη στην Τεχεράνη», ανέφερε η τουρκική διπλωματία, για την οποία «σκοπός της επίθεσης ήταν να εξαπλωθεί ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας», να αποκτήσει «περιφερειακή διάσταση».
«Αποκαλύφθηκε για ακόμη μια φορά ότι η κυβέρνηση του (ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν) Νετανιάχου δεν έχει καμιά πρόθεση» να επιτρέψει να υπάρξει ειρήνη, σημείωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Ο Ταγίπ Ερντογάν μάλιστα τον αποκάλεσε «αδελφό του» και καταδίκασε την «δόλια δολοφονία» του.
«Ο Θεός ας συμπονέσει τον αδελφό μου Ισμαΐλ Χανίγε, που έπεσε μάρτυρας έπειτα από αυτήν την αποτρόπαιη επίθεση» έγραψε ο Ερντογάν στο Χ καταγγέλλοντας την «σιωνιστική βαρβαρότητα».
Η Συρία δήλωσε πως ο θάνατος του ηγέτη της τρομοκρατικής παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς, θα μπορούσε «να προκαλέσει φωτιά σε όλη την περιοχή».
«Η Συρία καταδικάζει αυτή τη θρασεία σιωνιστική επίθεση και αυτήν τη σοβαρή προσβολή στην κυριαρχία της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν», ανέφερε το συριακό υπουργείο Εξωτερικών.
Από την πλευρά του, o εκπρόσωπος της αφγανικής κυβέρνησης δήλωσε πως ο θάνατος του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, είναι «μια μεγάλη απώλεια».
«Αφήνει μαθήματα αντίστασης, θυσίας, υπομονής και ανεκτικότητας… και θυσίας σε εκείνους που τον ακολουθούν», πρόσθεσε ο Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, εκπρόσωπος των Ταλιμπάν.
Στο Ισραήλ, δυο ακροδεξιοί υπουργοί, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους: «Ο θάνατος του Χανίγια κάνει τον κόσμο λίγο καλύτερο», είπε ο υπουργός Κληρονομιάς του Ισραήλ, Αμιχάι Ελιγιάχου, μέσω X.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Διασποράς, Αμιχάι Τσικλί, μεταφόρτωσε φωτογραφία του Χανίγια, στην οποία εικονίζεται σε εκδήλωση με φόντο το σύνθημα «θάνατος στο Ισραήλ», προσθέτοντας τη λεζάντα: «πρόσεχε τι εύχεσαι».
Δεν έχει υπάρξει επίσημη αντίδραση ούτε της κυβέρνησης, ούτε του στρατού του Ισραήλ.
Ποιος ήταν ο Ισμαήλ Χανίγια
Μέσα στον πολιτικοστρατιωτικό λαβύρινθο της Μέσης Ανατολής, ο Ισμαήλ Χανίγια υπήρξε μια ξεχωριστή περίπτωση. Προσέλκυσε πάνω τους τους προβολείς σε διεθνές επίπεδο το 2006, όταν έγινε πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής, μετά την απρόσμενη νίκη της σκληροπυρηνικής Χαμάς στις εκλογές.
Θεωρούνταν ωστόσο από τους «μετριοπαθείς» της οργάνωσης: συνηγορούσε για καιρό υπέρ του συμβιβασμού του ένοπλου αγώνα με την πολιτική μάχη στην οργάνωσή του και λέγεται πως είχε καλλιεργήσει καλές σχέσεις με τους ηγέτες αρκετών άλλων παλαιστινιακών κινημάτων.
Ζούσε αυτοεξόριστος στο Κατάρ και στην Τουρκία.
Γιος οικογένειας προσφύγων από την πόλη που ονομάζεται Ασκαλέν στα αραβικά (Ασκελόν στα εβραϊκά), μερικά χιλιόμετρα βόρεια από τη Λωρίδα της Γάζας, άρχισε την πολιτική του δράση στην οργάνωση φοιτητών των Αδελφών Μουσουλμάνων στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, εκεί όπου γεννήθηκε η Χαμάς. Ήταν μέλος της ένωσης φοιτητών του Ισλαμικού Πανεπιστημίου το 1983 και το 1984.
Τρία χρόνια αργότερα, εντάχθηκε στη Χαμάς με την ίδρυσή της, ενώ ξεσπούσε η πρώτη Ιντιφάντα, η παλαιστινιακή εξέγερση η οποία θα διαρκούσε μέχρι το 1993. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, ο Ισμαήλ Χανίγια φυλακίστηκε επανειλημμένα από τις αρχές του Ισραήλ κι είχε εκτοπιστεί για έξι μήνες στον νότιο Λίβανο.
Αφού το 2006 ανέλαβε επικεφαλής κυβέρνησης ενότητας, δεσμεύτηκε να εργαστεί για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους «στη Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας, με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ», επιλέγοντας να πάει αντίθετα στο ρεύμα, καθώς η Χαμάς στον επίσημο λόγο της τότε δεν αναγνώριζε τα σύνορα αυτά.
Όμως ήταν επί των ημερών του που ξέσπασε, το 2007, ο μίνι-εμφύλιος ανάμεσα στη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Αρχή. Το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα κατέλαβε την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας έπειτα από πολύνεκρες εχθροπραξίες. Η σύγκρουση συνεχίζει ως ακόμη και σήμερα να τροφοδοτεί τη διένεξη ανάμεσα στη Χαμάς και τη Φάταχ.
Η συγκατοίκησή του με τη Φάταχ, την παράταξη του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, ήταν βραχεία. Η Χαμάς την έδιωξε από τη Γάζα διά της βίας το 2007, δυο χρόνια μετά την ανακοίνωση του Ισραήλ πως προχωρούσε μονομερώς στην αποχώρηση από την μικρή περιοχή όπου επέβαλε κατοχή για δεκαετίες.
Ο Ισμαήλ Χανίγια εξελέγη επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς το 2017, διαδεχόμενος τον Χάλεντ Μεσάαλ, επίσης εξόριστο στο Κατάρ.
Σε οπτικό υλικό που είχαν μεταδώσει τα μέσα ενημέρωσης της Χαμάς αμέσως μετά την επίθεση του στρατιωτικού βραχίονα του κινήματος στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου, διακρινόταν ο Ισμαήλ Χανίγια να συζητά με αγαλλίαση με άλλα στελέχη της παράταξης στο γραφείο του στη Ντόχα, καθώς παρακολουθούσε ρεπορτάζ σε αραβικό τηλεοπτικό δίκτυο που εικόνιζε μαχητές που είχαν καταλάβει τζιπ του ισραηλινού στρατού.
Εννιά και πλέον μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου που έχει μετατρέψει τη Λωρίδα της Γάζας σε ερείπια, ο Ισμαήλ Χανίγια είχε επιμείνει επανειλημμένα στη θέση πως δεν θα απελευθερωθούν οι ισραηλινοί όμηροι, παρά μόνο αφού κηρυχθεί οριστική κατάπαυση του πυρός.