Μπορεί να έχουν ήδη περάσει πέντε χρόνια από τις ανεξιχνίαστες δολοφονίες τριών ρώσων δημοσιογράφων στην Κεντρική Αφρική, αλλά ο μυστηριώδης θάνατος του επικεφαλής και ιδρυτή της Ομάδας Βάγκνερ, Γεβγκένι Πριγκόζιν, οδηγεί στην αποκάλυψη νέων στοιχείων, καθώς οι ανταποκριτές ερευνούσαν τη μισθοφορική οργάνωση.
Οι τρεις ρεπόρτερ πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν σε ενέδρα το 2018 στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου η Ομάδα Βάγκνερ είχε μόλις αρχίσει να χτίζει έναν κόμβο που θα εξυπηρετούσε τις φιλοδοξίες του Κρεμλίνου στη Μαύρη Ηπειρο, αναφέρει ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου.
Την εποχή που συνέβη το περιστατικό, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών είχε κατηγορήσει για τις δολοφονίες τους ίδιους τους ρεπόρτερ για υποτιθέμενη αντίσταση απέναντι σε ένοπλους ληστές – αν και οι συνάδελφοί τους υποψιάζονταν το μακρύ χέρι του Κρεμλίνου, το οποίο έχει ελάχιστη ανοχή στη δημοσιογραφική έρευνα.
Οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η Μόσχα και η στρατιωτική χούντα της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας για την προσαγωγή των δολοφόνων στη Δικαιοσύνη δεν κατέληξαν πουθενά, και μια έρευνα που διεξήγαγε το Κέντρο Dossier του Λονδίνου αντιμετώπισε αντιστάσεις από τις αρχές της χώρας.
Αλλά ο θάνατος του Πριγκόζιν σε αεροπορικό δυστύχημα τον περασμένο Αύγουστο, που έριξε το αφρικανικό δίκτυο της Βάγκνερ σε αβεβαιότητα, «ξεκλείδωσε» την έρευνα του Κέντρου για τον τρόπο που βρήκαν τον θάνατο ο 51χρονος Ορκάν Τζεμάλ, ο 47χρονος Αλεξάντερ Ραστοργκίεφ και ο 33χρονος Κίριλ Ραντσένκο.
«Από τον θάνατο του Πριγκόζιν και μετά λαμβάνουμε πολλές πληροφορίες για τις δολοφονίες του Ορχάν, του Κύριλ και του Αλεξάντερ και ελέγχουμε κάθε πιθανή πηγή» ανέφερε στην Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων (CPJ) ο εκπρόσωπος του Κέντρου, το οποίο παρακολουθεί τις παράνομες ενέργειες προσώπων που συνδέονται με το Κρεμλίνο.
Πρώην μισθοφόροι της Βάγκνερ έχουν προσεγγίσει το Κέντρο με πληροφορίες και στοιχεία σχετικά με τους θανάτους των τριών δημοσιογράφων από τότε που το ιδιωτικό αεροσκάφος του Πριγκόζιν συνετρίβη, έναν μήνα αφότου ηγήθηκε ανταρσίας κατά του ρωσικού στρατού.
Η Βάγκνερ κατέφθασε στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία μετά την αναχώρηση των γαλλικών ειρηνευτικών στρατευμάτων. Η αποστολή της ήταν να προστατεύσει τον στρατιωτικό ηγέτη Φαουστίν-Αρσάνζ Τουαντερά από τους αντάρτες. Ο Πριγκόζιν, ο οποίος τότε ακόμα αρνιόταν οποιαδήποτε σχέση με τη Βάγκνερ, σύντομα έκλεισε άλλες συμφωνίες στη χώρα, ως μέρος μιας ευρύτερης αναβίωσης της ρωσικής επιρροής στην περιοχή από τη σοβιετική περίοδο.
Ο Τζεμάλ, πολεμικός τηλεοπτικός ανταποκριτής, ο σκηνοθέτης του, Ραστοργκίεφ και ο εικονολήπτης Ραντσένκο προσγειώθηκαν στην πρωτεύουσα Μπανγκουί στις 28 Ιουλίου 2018 για να εξετάσουν τις τοπικές δραστηριότητες της Βάγκνερ, «χωρίς να έχουν ιδέα για τον κίνδυνο που θα αντιμετώπιζαν» αναφέρει η CPJ.
Σκοτώθηκαν τρεις ημέρες αργότερα, περίπου 200 χλμ. βορειοανατολικά του Μπανγκουί, έξω από την πόλη Σιμπούτ, καθοδόν για ρεπορτάζ σε ένα ορυχείο χρυσού που προστάτευε η Βάγκνερ, όταν βρέθηκαν αντιμέτωποι με άγνωστους ενόπλους.
Η έρευνα του Κέντρου Dossier καταδεικνύει οργανωμένη δολοφονία. Ενας από τους δημοσιογράφους πυροβολήθηκε τρεις φορές στην καρδιά, ένας άλλος ξυλοκοπήθηκε και πιθανώς βασανίστηκε – αλλά τα μετρητά τους και τα καύσιμα του οχήματος, που συνήθως γίνονται στόχοι ληστών, παρέμειναν άθικτα.
Οι τρεις τους στοχοποιήθηκαν αμέσως μόλις έκαναν αίτηση για βίζα από την αφρικανική χώρα, είπαν οι ερευνητές, και οι κινήσεις και οι επαφές τους ελέγχονταν και παρακολουθούνταν από έναν σκιερό πράκτορα τον οποίο δεν συνάντησαν ποτέ.
Τα μεταδεδομένα από τα τηλέφωνα των δημοσιογράφων και τις τοπικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας αποκάλυψαν ότι περίπου τη στιγμή της επίθεσης οι ντόπιοι οδηγοί τους, οι οποίοι επέζησαν, είχαν έρθει σε επαφή με έναν τοπικό αξιωματούχο που είχε διασυνδέσεις με την Ομάδα Βάγκνερ.