Στο Ουκρανικό, στην τριμερή συμφωνία Τουρκίας – Φινλανδίας – Σουηδίας, χάρη στην οποία άνοιξε ο δρόμος για την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ, αλλά και στα Ελληνοτουρκικά αναφέρθηκε ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν την Πέμπτη, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου στη Μαδρίτη, μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας, επιστρέφοντας στη ρητορική της έντασης σε βάρος της χώρας μας μετά από ένα σύντομο, όπως αποδείχθηκε, διάλειμμα.
Ο τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε εκ νέου τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, για καταπάτηση των μεταξύ τους συμφωνηθέντων. «Μετά το δείπνο που είχα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη, έκανα μια προσφορά. Είπα να μην εμπλέκονται τρίτα πρόσωπα. Ομως, 2-3 εβδομάδες μετά, ανέτρεψε την κατάσταση με την ομιλία του στις ΗΠΑ. Το ίδιο έκανε και στο Νταβός», δήλωσε ο Ερντογάν, σε μία επανάληψη των δηλώσεων που συνόδευαν τον «Μητσοτάκης γιοκ» του Μαΐου.
Υπενθυμίζεται πως κατά την ομιλία του στο Κογκρέσο των ΗΠΑ ο κ. Μητσοτάκης είχε πει ευθέως πως «ο ιστορικός αναθεωρητισμός δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτός» σε ένα από τα πολλά μηνύματά του προς την Αγκυρα ενώ, σε σχέση με τα εξοπλιστικά της γείτονος, είχε ζητήσει από τους αμερικανούς νομοθέτες να λάβουν υπόψιν –όταν αποφασίζουν «για αμυντικούς εξοπλισμούς που αφορούν τη Ανατολική Μεσόγειο»– ότι «το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται το ΝΑΤΟ σε μια στιγμή που η προσοχή μας εστιάζεται στο πώς θα βοηθήσουμε την Ουκρανία να αντιμετωπίσει την ρωσική επιθετικότητα είναι άλλη μία πηγή αστάθειας στον νοτιανατολικό άκρο της συμμαχίας».
Εκτοτε, οι σχετικές αναφορές του Πρωθυπουργού βρέθηκαν πολλάκις στο στόχαστρο της τουρκικής κυβέρνησης, όπως και του τουρκικού Τύπου.
Επίσης, ο Ερντογάν κατηγόρησε την Ελλάδα πως συνέχισε την προσπάθεια στρατιωτικοποίησης των νησιών τα νησιά, για να προσθέσει: «Δεν μπορεί να στρατιωτικοποιήσει τα νησιά». Αναρωτήθηκε, στη συνέχεια: «Για τις βάσεις που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, ειπώθηκε ότι έγινε λόγω της Ρωσίας. Εάν πρόκειται να δημιουργήσουμε έναν κόσμο που θα κυριαρχείται από την ειρήνη, γιατί γίνονται αυτά;». Τέλος, κατηγόρησε την Αθήνα για την παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου «147 φορές» τονίζοντας πως «πρέπει να λογοδοτήσει για αυτό».
Νέος γύρος επαφών με Ζελένσκι και Πούτιν
Μεταξύ άλλων, ο αρχηγός του γειτονικού κράτους τόνισε ότι οι προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία πρέπει να ενταθούν.
Διαβεβαίωσε, δε, πως η Αγκυρα θα επιχειρήσει να συνεχίσει τις επαφές «με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Ζελένσκι και τον πρόεδρο της Ρωσίας Πούτιν αυτό το Σαββατοκύριακο ή στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας», προκειμένου να εξεταστεί το ζήτημα του «διαδρόμου μεταφοράς των σιτηρών», με την Τουρκία να επιδιώκει εκ νέου να λάβει διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.
Προειδοποίηση σε Στοκχόλμη και Ελσίνκι
Ερχόμενος στα της συμφωνίας με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, ο Ερντογάν ανέφερε ότι το σχετικό μνημόνιο έλαβε υπόψιν τα ζητήματα που έθεσε η τουρκική πλευρά και δήλωσε ότι οι δύο χώρες πρέπει να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις που δόθηκαν προκειμένου να αρθεί η απειλή βέτο στις υποψηφιότητες ένταξής τους στη Συμμαχία, συμπεριλαμβανομένης μιας δέσμευσης της Στοκχόλμης να εκδώσει 73 «τρομοκράτες» στην Τουρκία και της ολοκλήρωσης νομοθετικών αλλαγών όσον αφορά τους «τρομοκράτες» το «συντομότερο δυνατό».
Προειδοποίησε, μάλιστα, πως η συμφωνία –την οποία κατά τ’άλλα χαρακτήρισε «διπλωματική νίκη»– δεν θα επικυρωθεί από το τουρκικό κοινοβούλιο, όπου αναμένεται να σταλεί, εάν οι δύο σκανδιναβικές χώρες δεν εκπληρώσουν τους όρους της.
Σημειώνεται πως η Αθήνα, στη δική της ανάγνωση της συμφωνίας, αμφισβήτησε πως η γείτονας απέσπασε «κάτι ιδιαίτερα θεμιτό» και έκανε λόγο για «αναδίπλωση» της Τουρκίας. Σε σχετικό σχόλιο τους, πηγές της ελληνικής κυβέρνησης επισήμαναν, επίσης, πως τα μέρη του μνημονίου που αφορούν στην τρομοκρατία –τα οποία έθεσε η Αγκυρα– αφορούν σε ατζέντα «εσωτερικής κατανάλωσης» (περισσότερα εδώ).
Ο τούρκος πρόεδρος ζήτησε, πάντως, από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να επιδείξουν «πραγματική αλληλεγγύη» στη μάχη που δίνει η χώρα του, όπως είπε, κατά της τρομοκρατίας. «Αυτή η αποφασιστικότητα (κατά της τρομοκρατίας) δεν πρέπει να μείνει στα χαρτιά. Είναι επιτακτική ανάγκη η μάχη να συνεχιστεί κατά τρόπο απολύτως αλληλέγγυο χωρίς καμιά διάκριση μεταξύ των τρομοκρατικών οργανώσεων», δήλωσε στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ο Ερντογάν.
Για τη συνάντηση με Μπάιντεν
Ο ίδιος έκανε γνωστό πως δεν συζήτησε για τις αμερικανικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Τουρκία κατά την συνάντησή του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν την Τετάρτη, ωστόσο έκανε γνωστό ότι υπήρξαν «θετικές εξελίξεις» στο θέμα αυτό κατά τις συνομιλίες μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών. Δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες ως προς τις «εξελίξεις» αυτές.
Τέλος, ο Ερντογάν υποστήριξε ότι ο Μπάιντεν του είπε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί στο αμερικανικό Κογκρέσο σε σχέση με το αίτημα της Τουρκίας να αγοράσει αμερικανικά αεροσκάφη F-16, καθώς το νομοθετικό σώμα των ΗΠΑ έχει τον τελευταίο λόγο επ’αυτού.