Κριτική στους χειρισμούς του υπουργείου Εξωτερικών στο πλαίσιο της ουκρανικής κρίσης, αλλά και προτάσεις για αυτό που περιέγραψε ως μια νέα εποχή των Ελληνοτουρκικών στη σκιά των δραματικών εξελίξεων με τη δημιουργία ενός νέου «Ψυχρού-θερμού πολέμου», διατύπωσε τη Δευτέρα ο Βαγγέλης Βενιζέλος, πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αλλά και πρώην υπουργός Εξωτερικών.
Μιλώντας στην ΕΡΑ-1 και στρέφοντας τα βέλη του κατά του Νίκου Δένδια, ο κ. Βενιζέλος έκανε λόγο για «διπλωματική αστειότητα» σχετικά με την «πρόταση εν μέσω τέτοιας κρίσης στην Ουκρανία να αναλάβει πρωτοβουλία η Ρωσία για τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό που τη διατύπωσε δυστυχώς ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών. Δείχνει παντελή έλλειψη αίσθησης του χρόνου και των συνθηκών. Ευτυχώς δεν δόθηκε συνέχεια, έγινε αντιληπτό ότι ήταν παντελώς άσχετο με τη στιγμή και τον συσχετισμό δυνάμεων», προσέθεσε χαρακτηριστικά.
Ηταν η δεύτερη φορά σε διάστημα λίγων ημερών που ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Εξωτερικών την περίοδο 2013-15, καυτηρίασε τις τελευταίες πρωτοβουλίες του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας –είχε προηγηθεί την περασμένη εβδομάδα η συνέντευξή του στο Mega.
Ο ίδιος υπενθύμισε ότι ο προσανατολισμός της Ελλάδας ήταν και πάντα πρέπει να είναι με τη Δύση. «Η Ελλάδα είναι μια δυτική χώρα. Όσες φορές κλονίζεται σε σχέση με τον δυτικό εαυτό της, υφίσταται μεγάλες ζημίες. Ζήσαμε την μεγάλη περιπέτεια του πρώτου εξαμήνου του 2015, όταν κάποιοι περίμεναν ότι εκτός ΕΕ και εκτός διεθνούς οικονομικού συστήματος θα βρουν λύση με δάνειο από τη Ρωσία. Και η Κύπρος πήγε και αναζήτησε δάνειο στη Μόσχα πριν υποστεί κούρεμα καταθέσεων και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έψαχνε να βρει λύση και βοήθεια ακόμα και να τυπώσει τις νέες δραχμές. Αυτός είναι ένας αταβισμός φιλορωσικός, ανιστόρητος που δεν έχει καμία βάση, ούτε καν θρησκευτική, καμία αναγωγή ούτε στην Ορθοδοξία ούτε στην Ιστορία», εξήγησε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα «γεννήθηκε» επειδή αγωνίστηκε το έθνος και επειδή οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής αποδέχθηκαν τη σημασία της. «Μεγάλωσε επί Ελευθερίου Βενιζέλου λόγω της συνεργασίας με της Μεγάλες Δυνάμεις και ειδικά με τη Μεγάλη Βρετανία. Είμασταν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας σε όλες τις κρίσιμες στιγμές. Και τώρα πρέπει να είμαστε στη σωστή πλευρά, όλα τα άλλα είναι ιστορικά φληναφήματα και ψευδαισθήσεις που μόνο ζημιά έχουν κάνει στην πορεία της χώρας», ξεκαθάρισε.
Ερωτηθείς εάν οι εξελίξεις με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επηρεάζουν τα Ελληνοτουρκικά, απάντησε ότι όλα επηρεάζονται όταν αλλάζουν οι διεθνείς συσχετισμοί, όταν πάμε σε έναν νέο «Ψυχρό – θερμό πόλεμο», σε μια θερμή φάση ενός νέου Ψυχρού Πολέμου. «Τα Ελληνοτουρκικά θα αποκτήσουν παρακολουθηματικό χαρακτήρα. Όταν έχει τέτοια αλλαγή του πλαισίου αναφοράς, ενδέχεται οι συσχετισμοί του υψηλοτέρου επιπέδου να επηρεάζουν καθοριστικά αυτό που συμβαίνει στα Ελληνοτουρκικά ή στο Κυπριακό. Δεν πρέπει να είμαστε φοβικοί, αλλά προσεκτικοί. Αυτά τα έχουμε ζήσει και την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Ενταχθήκαμε στο ΝΑΤΟ ταυτόχρονα με την Τουρκία το 1952 για να ανακόπτεται η Ρωσία σε σχέση με τη Μεσόγειο. Η Τουρκία δεν είναι Ρωσία, με τα προβλήματά της, δεν έχει ούτε τη δύναμη ούτε τα περιθώρια να κάνει τίποτα, είναι μια χώρα που διεκδικεί περιφερειακό ρόλο, δεν είναι πυρηνική δύναμη ή μια μεγάλη αυτοκρατορία. Και η Ελλάδα δεν είναι Ουκρανία. Μιλάμε για δυο χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα έχει πανίσχυρους θώρακες τον ευρωπαϊκό, τον νατοϊκό και την ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση», επισήμανε.
Ο κ. Βενιζέλος ζήτησε να υπάρξει επικοινωνία Μητσοτάκη –Ερντογάν, όχι για τα διμερή, «αλλά να μιλήσουν για την Ουκρανία, για την νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, για να μην υπάρχει μεταφορά εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Και βλέπετε πώς περιμένουν όλοι να δουν τον τρόπο εφαρμογής της Συνθήκης του Μοντρέ, από την Τουρκία. Όταν η Τουρκία εφαρμόζει τη Συνθήκη του Μοντρέ, την οποία τη θεωρεί τόσο σημαντικό στοιχείο για τον έλεγχο των Στενών, πώς είναι δυνατόν να αμφισβητεί κανείς τη Συνθήκη της Λωζάνης; Η Συνθήκη του Μοντρέ είναι ένα δίδυμο με τη Συνθήκη της Λωζάνης».
Χαρακτήρισε κατά τα άλλα αυτονόητο το ότι η χώρα πρέπει να στραφεί προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, λέγοντας πως «ούτως ή άλλως το κάνουμε, αλλά πρέπει να γίνει με πολύ γρηγορότερο ρυθμό», ειδικά τώρα που υπάρχουν οι δυνατότητες για μεγάλα θαλάσσια φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα. «Δεν υπάρχει άλλη λύση. Η άλλη λύση είναι το δίκτυο των μικρών πυρηνικών που θα εφαρμοστεί σε άλλες χώρες που δεν έχουν ενδοιασμούς για πυρηνικά προγράμματα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Δίπλα μας η Βουλγαρία έχει τέτοιο πρόγραμμα, η Γαλλία η οποία είναι έτοιμη να πουλήσει και στην Πολωνία, η Τουρκία», σημείωσε.
Είπε ότι είναι μεγάλο παράδοξο το γεγονός ότι «ενώ έχουμε την εισβολή στην Ουκρανία, οι ροές φυσικού αερίου από τον αγωγό που διέρχεται από την Ουκρανία και μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο, έχουν αυξηθεί κατά 30%. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ζήτηση και εξάρτηση». «Για να είμαστε και ρεαλιστές, ο αποκλεισμός από το SWIFT, και το πάγωμα διαθεσίμων που έχουν στη Δύση η ρωσική κεντρική τράπεζα και ρωσικές εμπορικές τράπεζες, μειώνει τα συναλλαγματικά αποθέματα και δημιουργεί μια τεράστια πίεση γιατί δεν μετέχει η Ρωσία στη διεθνή χρηματοπιστωτική αγορά, αλλά υπάρχει και ένα ποσοστό ρωσικών τραπεζών, 30%, που δεν υπάγονται στην κύρωση αυτή. Αυτό ενδεχομένως συνδέεται με τις πληρωμές για το ρωσικό φυσικό αέριο. Η εξάρτηση υπάρχει και τώρα, τη στιγμή της μεγάλης κρίσης, γιατί παίρνουμε φυσικό αέριο. Στην Ελλάδα περίπου το 45% του φυσικού αερίου έρχεται από τη Ρωσία», διευκρίνισε.
«Ο πόλεμος είναι ασύμμετρος, γιατί η ρωσική πλευρά υπό τον κ. Πούτιν διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις, η άλλη πλευρά δεν είναι η Ουκρανία, είναι όλος ο δυτικός κόσμος, όλος ο πολιτισμένος κόσμος και αυτός δεν διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις, λαμβάνει ορισμένα οικονομικά και πολιτικά αντίμετρα, τις λεγόμενες κυρώσεις. Σκληρές, πρωτοφανούς σκληρότητας ίσως από χθες, αλλά πάντως πρόκειται για αντιδράσεις πολιτικές και οικονομικές, ενώ από την άλλη πλευρά έχουμε φτάσει σε ακραίο σημείο, δηλαδή στην απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων, η οποία δεν διατυπώθηκε χθες για πρώτη φορά», δήλωσε επίσης ο κ. Βενιζέλος, όπως σημείωσε το ertnews.gr.
«Διατυπώθηκε ήδη από το αρχικό διάγγελμα-ποταμό του προέδρου Πούτιν, με το οποίο έθεσε ζήτημα πυρηνικής απειλής από την Ουκρανία εν δυνάμει εις βάρος της Ρωσίας, ενώ είναι γνωστό ότι η Ουκρανία έχει παραδώσει τα πυρηνικά της όπλα από το 1994 με τη συμφωνία της Βουδαπέστης, δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα και δεν είναι εύκολο να κατασκευάσει μια χώρα με τις οικονομικές και τεχνολογικές ικανότητες της Ουκρανίας πυρηνικά όπλα. Άρα η ασυμμετρία υπάρχει σε όλα τα επίπεδα», ανέφερε.
«Από την μια πλευρά, έχεις τον αυταρχισμό ο οποίος λαμβάνει αποφάσεις με πολύ μεγάλη ευκολία, από την άλλη έχεις πάντα δημοκρατικές διαδικασίες, αμφιβολίες, δισταγμούς που ξεπερνιούνται. Υπάρχει μια εντυπωσιακή ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, αλλά δεν παύει να είναι μια δύσκολη διαδικασία», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για το επιχείρημα Πούτιν περί συντονισμένης επίθεσης από τη Δύση, ο κ. Βενιζέλος αντέτεινε ότι η επίθεση είναι λεκτική, πολιτική. «Είναι δυνατόν να δέχεσαι μια “επίθεση”, μια αντίδραση στον πόλεμο που εσύ προκαλείς, διπλωματικού πολιτικού οικονομικού χαρακτήρα και αυτό να το εξισώνεις με πυρηνική απειλή και να αντιτάσσεις πυρηνικά όπλα, δηλαδή τον εφιάλτη;», διερωτήθηκε, λέγοντας πως εξοπλισμός που ανακοίνωσε η ΕΕ είναι συμβατικός, δεν είναι πυρηνικός. «Ακόμα και αν γίνουν όλα όσα υποσχέθηκε η ΕΕ προς την Ουκρανία, πρόκειται για ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα το οποίο θα εξελιχθεί και το οποίο είναι σε κάθε περίπτωση συμβατικό. Η απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων είναι μια ακραία κίνηση η οποία προκαλεί τον δυτικό κόσμο, προκαλεί όλο το σύστημα του ΟΗΕ που έχει αδρανοποιηθεί επειδή η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του ΣΑ και έχει δικαίωμα βέτο. Δημιουργεί ένα κλίμα ζοφερό το οποίο δεν διευκολύνει τον διάλογο», υπογράμμισε.
«Διότι περιμένουμε να ξεκινήσουν αυτές οι συζητήσεις στα σύνορα Ουκρανίας – Λευκορωσίας, για να διαπραγματευθεί ποιος; Από τη μια πλευρά η Ρωσία που επιτίθεται και από την άλλη η Ουκρανία που αμύνεται; Η Ρωσία που έχει θέσει ως θέμα την αποστρατιωτικοποίηση και την αποναζιστικοποίηση, δηλαδή την πολιτική αλλαγή, την κατάργηση της κυριαρχίας και την ανεξαρτησίας, την κατοχή, στην πραγματικότητα τη μετατροπή σε προτεκτοράτο ρωσικό της Ουκρανίας. Και από την άλλη πλευρά θα διαπραγματευθεί η Ουκρανία στην κατάσταση που είναι στο όνομα του δυτικού κόσμου ο οποίος απειλείται με χρήση πυρηνικών όπλων. Αν δεν γίνει η σωστή διαπραγμάτευση, δηλαδή η διαπραγμάτευση Δύσης και Ρωσίας, αυτή η φάση στην οποία βρισκόμαστε δεν θα ξεπεραστεί. Γιατί τώρα βρισκόμαστε σε νέα περίοδο στη διεθνή Ιστορία, και αρχίζουμε και μετράμε τις επιμέρους φάσεις αυτής της νέας περιόδου, η οποία είναι πυκνή και συγκλονιστική», διεμήνυσε.
Αναφορικά με το που στήριξε ο Πούτιν την απόφαση του για επίθεση, ο πρώην υπουργός εκτίμησε ότι ο ρώσος πρόεδρος υποστηρίζει ότι νοιώθει απειλούμενος διότι τον έχουν υποτιμήσει μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, δεν τον έχουν αφήσει να αναπνεύσει, και είναι υπό την πίεση των δυτικών οπλικών συστημάτων. «Η αλήθεια είναι ότι το 2008 ο Πούτιν παρενέβη στη Γεωργία, βοήθησε να αυτονομηθούν η Αμπχαζία και η Οσετία. Διεξήχθη ένας πόλεμος στη Γεωργία που στην πραγματικότητα απέτρεψε την ένταξη της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ και ΕΕ. Το ίδιο συμβαίνει και στην Υπερδνειστερία, ένα μεγάλος μέρος της Μολδαβίας που υποτίθεται είναι ανεξάρτητο κράτος μέλος του ΟΗΕ. Το 2014 είχαμε την προσάρτηση της Κριμαίας με έναν τρόπο που παραβιάζει το διεθνές Δίκαιο. Και στη συνέχεια είχαμε την αυτονόμηση των περιοχών του Ντονμπάς, τις δυο περιοχές που αναγνώρισε επισήμως ο Πούτιν. Άρα είχαμε μια σειρά από κινήσεις που είχαν ως αφορμή την εσωτερική πολιτική αντίδραση στην Ουκρανία και την αλλαγή κυβέρνησης με τον αποχώρηση του κ. Γιανουκόβτις και την εκλογή νέου προέδρου στην Ουκρανία», τόνισε χαρακτηριστικά.
«Ο Σολτς αλλάζει σελίδα για τη Γερμανία»
Ο κ. Βενιζέλος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη στάση του καγκελάριου της Γερμανίας, κάνοντας λόγο για ιστορικό γεγονός. «Με αυτά που είπε ο καγκελάριος Σολτς στην Ομοσπονδιακή Βουλή, αποτίναξε το ιστορικό σύμπλεγμα ενοχής και αμηχανίας που έχει η Γερμανία, λόγω της ναζιστικής θηριωδίας. Διότι διατηρείται στην οικουμενική μνήμη ένα είδος συλλογικής ευθύνης της Γερμανίας. Και για αυτό η Γερμανία είναι περιορισμένη ως στρατιωτική δύναμη και στις διεθνο-πολιτικές δραστηριότητες. Χθες ο κ. Σολτς ανέλαβε πρωτοβουλίες που κοστίζουν σε χρήμα και οι οποίες αναδεικνύουν τη Γερμανία ως μια ηγετική δύναμη στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως της δίνουν έναν ρόλο σε πολιτικό και ενδεχομένως και σε στρατιωτικό επίπεδο, πάντα στο πλαίσιο της Δύσης και του ΝΑΤΟ. Και αυτό είναι μια σημαντική αλλαγή διότι η Γερμανία ήταν πάντα διφορούμενης ή αμφισβητούμενης δυτικότητας, καθώς νοιώθει πολύ κοντά, γεωγραφικά, στη Ρωσία. Η εξάρτησή της η ενεργειακή είναι τεράστια, όλο το προηγούμενο το μεγάλο θέμα ήταν αν θα τεθεί σε λειτουργία ο νέος αγωγός Nord Stream 2, που είναι μια πολύ μεγάλη επένδυση και επιτείνει την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Τώρα ούτε ζήτημα Nord Stream θέτει, ούτε δισταγμούς έχει. Μπαίνει μπροστά σε ένα μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα και σε μια αλυσίδα κυρώσεων κατά της Ρωσίας που μπορεί να έχουν ένα πραγματικό οικονομικό, κοινωνικό και εντέλει πολιτικό αποτέλεσμα, γιατί η εξωτερική πολιτική είναι συνάρτηση και της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης. Αλλιώς ασκεί εξωτερική πολιτική ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου, αλλιώς ένα αυταρχικό σύστημα και αλλιώς ένα ολοκληρωτικό σύστημα. Και νομίζω ότι ο καγκελάριος Σολτς άλλαξε σελίδα στην ιστορία της γερμανικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής», ξεκαθάρισε ο κ. Βενιζέλος.