Δύο δεκαετίες μετά την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Eνωση και στο ΝΑΤΟ, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης φοβούνται ότι δεν είναι ίσες με τις Δυτικές σε όλα τα πράγματα και ιδίως στη διανομή των σημαντικών πόστων εξουσίας στο ευρωατλαντικό γεωπολιτικό οικοδόμημα.
Εφέτος θα υπάρξει ανακατάταξη στις κορυφαίες θέσεις και των δύο οργανισμών, υπενθύμισε το Politico Europe, και έγραψε ότι ο σφόδρα πιθανολογούμενος διορισμός του πρωθυπουργού της Ολλανδίας, του Μαρκ Ρούτε, στο πόστο του επικεφαλής του ΝΑΤΟ μπορεί μεν να έχει προαποφασιστεί από τις ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία, όμως οι Ανατολικοί της Συμμαχίας και της ΕΕ, δηλαδή τα κράτη που συνορεύουν με τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ουκρανία, δεν ενθουσιάστηκαν.
«Τι ηθική αξιοπιστία μπορεί να έχει αυτός ο τύπος;» είπε, μάλλον άγαρμπα, ο πρώην πρόεδρος της Εσθονίας Τόμας Χέντρικ Ιλβες, υπογραμμίζοντας την αποτυχία της Ολλανδίας στα 13 έτη της διακυβέρνησης Ρούτε να εκπληρώσει τη δέσμευσή της απέναντι στο ΝΑΤΟ για στρατιωτικές δαπάνες ίσες με το 2% του ΑΕΠ της.
Η δε συμπατριώτισσα του Ιλβες, η σημερινή πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας, είπε ευθέως ότι τίθεται εκ των πραγμάτων το ερώτημα αν στο ΝΑΤΟ υπάρχουν χώρες πρώτης και δεύτερης διαλογής: «Είμαστε όλοι ίσοι ή μήπως όχι;» Βέβαια, η Κάλας δεν έχει κρύψει τη φιλοδοξία της να αναλάβει αυτή το συγκεκριμένο πόστο, αν και επισήμως το όνομά της δεν έχει πέσει στο τραπέζι εκείνων που παίρνουν τις αποφάσεις.
Αλλά και στα πόστα της ΕΕ οι ανατολικές χώρες είναι ριγμένες. Η μοναδική χώρα που είχε εκπροσώπους στις κορυφαίες θέσεις των Βρυξελλών ήταν η Πολωνία, με τον σημερινό πρωθυπουργό της Ντόναλντ Τουσκ πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από το 2014 έως το 2019 και τον Γιέρτζι Μπούζεκ πρόεδρο της Ευρωβουλής από το 2009 μέχρι το 2012.
Προς το παρόν, το μοναδικό πρόσωπο που έχει ευρωπαϊκό «βάρος» είναι ο Λετονός Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επίτροπος εμπορίου. Ο Ιλβες, στα δηλητηριώδη σχόλιά του για τους Δυτικούς εταίρους του επισήμανε το πλήθος των πολιτών που ζουν στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη (110 εκατομμύρια ψυχές) και την αναντίστοιχη εκπροσώπησή τους στα θεσμικά πόστα.
Πάντως υπάρχει ένας σοβαρός λόγος για τον αποκλεισμό των Πολωνών και των πολιτικών των χωρών της Βαλτικής, τουλάχιστον από την ηγεσία του ΝΑΤΟ: για γεωγραφικούς λόγους, έστω και ιστορικούς, αυτοί είναι οι «ιέρακες» της Δύσης απέναντι στους Ρώσους, καθώς τους θεωρούν «υπαρξιακή απειλή».
Δεδομένου ότι οι απειλές του Πούτιν για πυρηνικό πόλεμο έχουν ήδη εκτοξευθεί, καλό είναι να αποφύγουμε τους «ιέρακες». Οπως είπε στο Politico Europe ένας ανώνυμος ανώτερος εκπρόσωπος της ΕΕ ειδικώς για την Κάλας, «θέλουμε πραγματικά να βάλουμε στο τιμόνι του ΝΑΤΟ κάποια που θέλει να φάει τους Ρώσους για μπρέκφαστ;»