Ταξίδια με διλήμματα. Αυτό είναι το στόρι της πρωθυπουργικής θητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Από την Αθήνα στην Ουάσινγκτον και πίσω, και μετά ξανά στις ΗΠΑ και πίσω στη Ζυρίχη και, οδικώς, δύο ώρες μέχρι το Νταβός, όπου Τρίτη και Τετάρτη συμμετέχει στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF).
Οπως επεσήμαναν πολιτικοί αναλυτές, η έξοδος από τη μεταμνημονιακή εποπτεία που ανακοινώθηκε-προεξοφλήθηκε τη Δευτέρα- σε συνδυασμό με την απόφαση της Κομισιόν για δημοσιονομικό τράτο και το 2023 (με «φρένο» για το χρέος) προσφέρει στον Πρωθυπουργό την «υλική βάση», που έλεγε και ο Μαρξ.
Και όχι γιατί μετά τον Αύγουστο θα μπορεί να ανοίξει το πουγκί και να μοιράσει, αλλά διότι υπάρχει το πλαίσιο εμπιστοσύνης, λαϊκά «βγαίνει ο λογαριασμός», για να εφαρμόσει αυτά που έχει ήδη σχεδιάσει και μετρήσει, με κυριότερα την αύξηση των μισθών στο Δημόσιο και την αύξηση των συντάξεων. Αυτά δηλαδή που θα συμπεριληφθούν στον Προϋπολογισμό του 2023 και θα εφαρμοστούν από την αρχή της νέας χρονιάς.
H Κομισιόν και η βενζίνη
Περιθώριο όμως υπάρχει και για πρόσθετες παρεμβάσεις και μέσα στο 2022. Η έκθεση της Κομισιόν το λέει καθαρά και μιλάει και για τις αποφάσεις που θα έρθουν νωρίτερα: υπάρχει δημοσιονομικός χώρος ως και 1 δισ. ευρώ που θα μπορούσε να μπει και σε έναν δεύτερο συμπληρωματικό Προϋπολογισμό «ως τον Σεπτέμβριο του 2022». Το πρώτο βήμα που συνεπάγεται αυτός ο πρόσθετος χώρος θα είναι, κατά τις πληροφορίες, μια παρέμβαση για τη βενζίνη το αμέσως επόμενο διάστημα.
Πίσω στη «βάση» και το «εποικοδόμημα». Αν η «βάση» είναι εκ φύσεως σταθερή (και όντως είναι, λένε ευρωπαϊκές πηγές, και τσεκαρισμένη από την πρώην τρόικα), πάνω σε αυτή πρέπει να έρθει και να ακουμπήσει το «εποικοδόμημα». Δηλαδή, η πολιτική και τα μηνύματα. Οι παλιοί πολιτικοί συντάκτες λένε χαριτολογώντας πώς όταν δεν έχεις θέμα «γράψε έναν ανασχηματισμό και ξεμπέρδεψες. Κάποια στιγμή θα γίνει». Ή ακόμα καλύτερα: «πρόωρες εκλογές»…
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές απόφαση δεν είχε διαρρεύσει ότι ελήφθη από τον Πρωθυπουργό. Την πήρε μαζί του στα 34.000 πόδια, όπως κάποτε στο βουνό, στα Ζαγοροχώρια (για το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας), και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν επιστρέφοντας στην Αθήνα το βράδυ της Τετάρτης θα κάνει ανασχηματισμό την Πέμπτη, ή μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ (30-31 Μαΐου) ή θα τον βάλει στο ράφι όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν.
Απόφαση λοιπόν δεν ξέρουμε αν υπάρχει. Οι παράμετροι όμως είναι γνωστές, τα κουκιά μετρημένα.
Μετά από έναν σκληρό χειμώνα (που διαδέχθηκε ένα σκληρό καλοκαίρι), τυπικά με σημείο εκκίνησης το «διάγγελμα Μητσοτάκη» για το ρεύμα στις 5 Μαΐου, η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός πήραν μια ανάσα που έγινε μεγαλύτερη με το ταξίδι στις ΗΠΑ. Η πρώτη αυτή ανάσα καταγράφεται και στις δημοσκοπήσεις, όπου η διαφορά με τον ΣΥΡΙΖΑ, στα τρία χρόνια της κυβερνητικής θητείας, κινείται λίγο πάνω από αυτή του εκλογικού αποτελέσματος του 2019.
Αυτό είναι κάτι ασυνήθιστο για κυβέρνηση στην Ελλάδα, πόσο μάλλον που η συγκεκριμένη χρειάστηκε να διαχειριστεί την κρίση του Εβρου, μια πρωτοφανή πανδημία, φυσικές καταστροφές, πόλεμο στην Ευρώπη και παγκόσμιο πληθωριστικό τσουνάμι.
Η ουσία του διλήμματος
Το δίλημμα του Πρωθυπουργού δεν είναι συμβατικό, δεν αφορά δηλαδή στενά τον ανασχηματισμό (μετακινήσεις, καραμπόλες, ποσοστώσεις, μηνύματα, διευρύνσεις κλπ.) αφορά πια εκ των πραγμάτων και τον χρόνο των εκλογών.
Το καλό σενάριο για την κυβέρνηση λέει πως αν αποδώσουν τα μέτρα για τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, σε συνδυασμό με τα μέτρα για τη βενζίνη, που ετοιμάζονται, και την πορεία του τουρισμού, που ήδη διαγράφεται εξαιρετική, υπάρχει η πιθανότητα οι εκδρομείς του Αυγούστου να γυρίσουν στις πόλεις έχοντας πάρει κι αυτοί μια ανάσα μετά από δυόμισι δύσκολα χρόνια -και άλλα δέκα στην πλάτη από τα μνημόνια. (Τα «αν» είναι ασφαλώς πολλά, αρκεί να σκεφτεί κανείς μόνο τι έγινε με τις φωτιές πέρυσι το καλοκαίρι και τι άλλο μπορεί να συμβεί όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, ή οι λεονταρισμού του Ερντογάν)
Το βέβαιο είναι ότι ο ανασχηματισμός έχει πάντα παρενέργειες και ανακατωσούρα, όπως φάνηκε και πέρυσι, την τελευταία μέρα του Αυγούστου. Τρώει χρόνο και σπανίως αποδίδει τα προσδοκώμενα. Ο προβληματισμός αυτός υπάρχει στο Μαξίμου. Όπως και η σκέψη ότι η όποια παρέμβαση στο κυβερνητικό σχήμα δεν πρέπει να έχει χαρακτηριστικά παλαιοκομματικού τύπου, προεκλογικού ανασχηματισμού.
Άλλωστε, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, με τη μπαλωθιά του προς τους Υπουργούς στο υπουργικό συμβούλιο της 29ης Απριλίου, κοντολογίς «αν σκέφτεστε από τώρα τις εκλογές να σας απαλλάξω», υπενθύμισε ότι το κεφάλαιο της κυβέρνησής του είναι οι μεταρρυθμίσεις (από το egov ως τα εργασιακά) σε δύσκολες πολιτικά συνθήκες όπως η πανδημία.
Και οι πληροφορίες συγκλίνουν πως, έχοντας βρει τη βάση, δηλαδή τα λεφτά, θα σκεφτεί πολύ σοβαρά για μερικές ακόμα ημέρες πώς θα χτίσει το εποικοδόμημα. Κοντολογίς: τα πάντα προκαθορίζονται από τον χρόνο των εκλογών.