Η Ευρώπη στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και στήριξε την Ελλάδα έναντι των τουρκικών προκλήσεων, τόνισε ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του στη Θεσσαλονίκη. Ενισχυμένη διπλωματικά, η χώρα μας είναι έτοιμη για διάλογο για τη μία και μόνη διαφορά μας με την Τουρκία που είναι οι θαλάσσιες ζώνες, δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εφόσον όμως -όπως σημείωσε- δούμε δείγματα γραφής από τη γείτονα.
Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου (στο πλαίσιο, φέτος, του Τhessaloniki Helexpo Forum), ο Πρωθυπουργός χαρακτήρισε ως πρώτο θετικό βήμα από την τουρκική πλευρά την επιστροφή του ερευνητικού Οruc Reis και της συνοδείας του στην Αττάλεια και όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, αν υπάρξουν ενδείξεις πραγματικής αποκλιμάκωσης, «εγώ θα είμαι ο πρώτος που θα καθίσει στο τραπέζι».
«Η Ελλάδα έχει ενισχύσει τις συμμαχίες μας και αυτό είναι πλέον ξεκάθαρο. Τώρα είναι στο χέρι της άλλης πλευράς να δείξει ότι θα υπάρξει συνέχεια προς την αποκλιμάκωση», ήταν το μήνυμα Μητσοτάκη στον Ταγίπ Ερντογάν.
«Είμαστε διπλωματικά πιο ενισχυμένοι και ο καλόπιστος διάλογος είναι ο μόνος τρόπος για να λύσουμε το μόνο πρόβλημα που έχουμε με την Τουρκία», πρόσθεσε στη σχετική αναφορά του ο Πρωθυπουργός.
«Κάναμε μια καλή διπλωματία και χτίσαμε συμμαχίες και με κράτη του αραβικού κόσμου»
Απαντώντας αργότερα σε νέα ερώτηση για το πώς και πότε μπορεί να επανεκκινήσει ο ελληνοτουρκικός διάλογος και αν ο ίδιος θα έλεγε «ναι» σε μία απευθείας συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν, επανέλαβε ότι πρόθεσή του είναι να ξεκινήσει ο διάλογος (τουλάχιστον σε επίπεδο διερευνητικών επαφών).
«Ποτέ η ελληνική πλευρά δεν έριξε λάδι στη φωτιά στις μεταξύ μας σχέσεις», επεσήμανε, και εφόσον η αποκλιμάκωση έχει συνέχεια είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε το διάλογο από εκεί που σταμάτησαν το 2016 […] Θα πρέπει φυσικά να συναντηθούμε με τον Ερντογάν και δεν είμαι αρνητικός. Θα πρέπει όμως να υπάρχει εμπιστοσύνη».
Για μία ακόμη φορά, ο κ. Μητσοτάκης θέλησε να επαναλάβει ότι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών είναι η μόνη συμφωνία που μπορούμε να κάνουμε με την Τουρκία και το Δίκαιο της Θάλασσας είναι ξεκάθαρο και δεν μπορούμε να κάνουμε μια συμφωνία με κάποιον που κάνει μονομερείς κινήσεις σε μη οριοθετημένες θαλάσσιες ζώνες.
Η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής
Κατά τη διάρκεια της απάντησής του για τα ελληνοτουρκικά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε επίσης ειδική αναφορά στη ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 42 της Συνθήκης της ΕΕ.
Η ρήτρα αυτή προβλέπει ότι, σε περίπτωση κατά την οποία μια από τις χώρες της ΕΕ δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός της, οι άλλες χώρες της ΕΕ οφείλουν να της παράσχουν βοήθεια και να τη συνδράμουν με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτή η υποχρέωση αμοιβαίας άμυνας δεσμεύει όλες τις χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, δεν επηρεάζει την ουδετερότητα ορισμένων χωρών της ΕΕ και είναι συνεπής με δεσμεύσεις χωρών της ΕΕ που είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
Η διάταξη αυτή συμπληρώνεται με τη ρήτρα αλληλεγγύης [άρθρο 222 της συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ)] που προβλέπει την υποχρέωση των χωρών της ΕΕ να ενεργούν από κοινού εάν μια χώρα της ΕΕ δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή.
«Εύχομαι ότι δεν πρόκειται ποτέ η χώρα να χρειαστεί αυτή τη ρήτρα να την ενεργοποιήσει», παρατήρησε με νόημα ο Πρωθυπουργός σε ένα έμμεσο σχόλιο για τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει στην Αγκυρα η έμπρακτη στήριξη του προέδρου Μακρόν προς την Ελλάδα εν μέσω της τελευταίας κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Οσο για το ζήτημα της επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ στην Τουρκία, υπογράμμισε, πως στόχος μας είναι να μην επιβληθούν. Παραμένουν ωστόσο ως επιλογή.
Μέσα στο 2021 τα Rafale
Οσον αφορά εξάλλου το έκτακτο εξοπλιστικό πρόγραμμα, ο κ. Μητσοτάκης θέλησε να υπογραμμίσει πως είναι εντός των οικονομικών δυνατοτήτων της χώρας. «Το πρόγραμμα είναι φιλόδοξο, αλλά εντός των οικονομικών δυνατοτήτων της χώρας και ολιστικό», είπε.
«Κάνουμε σημαντικές επενδύσεις στις Ενοπλες Δυνάμεις, αλλά το ζήτημα είναι κυρίως στο ανθρώπινο δυναμικό τους για αυτό και επιμένω στις 15.000 προσλήψεις σε βάθος πενταετίας», ώστε να μειωθεί σταδιακά ο μέσος όρος ηλικίας των στελεχών στις ΕΔ», σημείωσε, πριν αναφερθεί στην αγορά των γαλλικών μαχητικών Rafale.
Tα 18 Rafale -12 μεταχειρισμένα προς άμεση παράδοση και έξι καινούρια, όπως διευκρίνισε- θα αντικαταστήσουν τα παλαιότερα Mirage. «Τα πρώτα αεροσκάφη ελπίζουμε να έχουν φτάσει στην Ελλάδα στα μέσα του 2021 και να έχει ολοκληρωθεί η αγορά το 2022», ενημέρωσε σχετικά ο Πρωθυπουργός.
Δεν παρέλειψε επίσης να σημειώσει ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης δεν έγιναν σοβαρές επενδύσεις στο Πολεμικό Ναυτικό και πλέον κεντρική εισήγηση είναι η ενίσχυση του στόλου μας. Για τις φρεγάτες, ενημέρωσε ότι το αντίστοιχο πρόγραμμα έχει χρόνο υλοποίησης πέντε με επτά έτη.
Σε κάθε περίπτωση, τόνισε, δείξαμε την ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και καταστήσαμε σαφές οτι δεν παίζουμε αυτό το παιχνίδι της έντασης.
Η απάντηση στα περί μυστικής διπλωματίας
Στο σημείο αυτό ο Πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα και στο εσωτερικό, συμφωνώντας ότι πρέπει να υπάρχει εθνική γραμμή στην εξωτερική πολιτική, αλλά όπως σημείωσε, «είναι πλέον ξεκάθαρο από πλευράς μας ποια είναι η πολιτική μας και εφεξής θα πρέπει να αφήνουμε έξω από την εσωτερική αντιπαράθεση τα εθνικά θέματα».
Για να μοιράζομαι όμως αυτά τα λεπτά ζητήματα με την αντιπολίτευση, θα πρέπει και εκείνη να είναι πρόθυμη για ειλικρινή συνεννόηση, παρατήρησε και αφορμή την παραφιλολογία -όπως χαρακτηριστικά είπε- των τελευταίων ημερών περί μυστικής διπλωματίας, συμφωνιών εν κρυπτώ και ελλιπή ενημέρωση της αντιπολίτευσης, ξεκαθάρισε:
«Δεν υπάρχει καμία παρασκηνιακή συμφωνία με την Τουρκία παρά μια προφορική συμφωνία η οποία και παραβιάστηκε από την πλευρά της Τουρκίας. Δεν υπάρχει καμία μυστική διπλωματία».
Ως προς την ενημέρωση της αντιπολίτευσης, ο κ. Μητσοτάκης υποστήριξε πως είχε ενημερώσει αμέσως και για όλα τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, σε αντίθεση με εκείνον που επί πρωθυπουργίας του, «δεν ενημέρωσε ποτέ κανένα, και σίγουρα όχι έμενα όταν συναντήθηκε με τον πρόεδρο Ερντογάν».
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, το εθνικό μέτωπο για τα εξωτερικά ζητήματα υπάρχει αν και κάποιοι -όπως είπε- το υπονομεύουν, ωστόσο για να υπάρξει συνάντηση (Συμβούλιο) πολιτικών αρχηγών, θα πρέπει να υπάρξουν κάποιες συμφωνίες, αφήνοντας πάντως ανοικτό το ενδεχόμενο πραγματοποίησής της στο προσεχές μέλλον:
«Η εμπειρία μου, από τα συμβούλια πολιτικών αρχηγών, δεν είναι η καλύτερη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εξακολουθεί να είναι μια επιλογή την οποία ενδέχεται να πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ότι θα φτάσουμε στο σημείο να επικυρωθούν κάποιες αποφάσεις. Ακόμη όμως δεν είμαστε σε αυτό το σημείο».