Στην αποτίμηση των σχέσεων Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας προχώρησαν Κυριάκος Μητσοτάκης και Ζόραν Ζάεφ κατά τη συνάντησή τους το απόγευμα της Πέμπτης στο Μέγαρο Μαξίμου.
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση οι δύο πρωθυπουργοί επιβεβαίωσαν τη βούλησή τους για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων που υφίστανται για συνεργασία, ιδιαίτερα στους τομείς της οικονομίας και της ενέργειας –εξ ου και ο Ζόραν Ζάεφ παρουσίασε αμέσως και αναλυτικά μια σειρά από ελληνικές επενδύσεις (ΕΛΠΕ, Ομιλος Μυτιληναίος) που θα γίνουν στη χώρα του αλλά και τη συμμετοχή των Σκοπίων στο project της Αλεξανδρούπολης.
Οπως αναφέρθηκε από το γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού, στο πλαίσιο της σταθερής υποστήριξης της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, επιβεβαιώθηκε η ελληνική στήριξη στην ευρωπαϊκή πορεία της γειτονικής χώρας, με βάση τους ισχύοντες κανόνες, τον σεβασμό των σχέσεων καλής γειτονίας και, παράλληλα, με την πλήρη, συνεπή και καλή τη πίστει εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, ως μέρος της ενταξιακής διαδικασίας.
Στη συνάντηση συμμετείχαν, από την ελληνική πλευρά, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, ο υφυπουργός Εξωτερικών Αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια Κώστας Φραγκογιάννης, η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη και η διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, πρέσβης Ελένη Σουρανή.
Κατά την έναρξη της συνάντησής τους, οι δύο ηγέτες είχαν τον παρακάτω διάλογο:
Κυριάκος Μητσοτάκης: «Κύριε Πρωθυπουργέ, καλώς ήρθατε στην Αθήνα, με την ευκαιρία της συμμετοχής σας στο Οικονομικό Forum των Δελφών. Χαιρόμαστε που βρίσκεστε εδώ, εσείς και η αντιπροσωπεία σας. Η σημερινή συνάντηση θα μας δώσει τη δυνατότητα να συζητήσουμε για την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων, με έμφαση στην οικονομία, ειδικά στην ενέργεια, όπου πολλά και ενδιαφέροντα έργα βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας.
»Ασφαλώς θα έχουμε επίσης την ευκαιρία να μιλήσουμε για τις εξελίξεις στην ενταξιακή διαδικασία της Βόρειας Μακεδονίας, την οποία η Ελλάδα υποστηρίζει, όπως είναι γνωστό, πάντα με βάση τους ισχύοντες κανόνες και προϋποθέσεις, στο πλαίσιο της σταθερής και ενεργού στήριξής μας στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων.
» Και, βεβαίως, ζωτικής σημασίας παραμένουν ο σεβασμός των σχέσεων καλής γειτονίας και η πλήρης, συνεπής και καλή τη πίστει εφαρμογή της Συμφωνίας Πρεσπών -όπως έχουμε συζητήσει. Αυτοί είναι οι βασικοί δείκτες στις διμερείς μας σχέσεις αλλά και για την προοπτική ένταξης της χώρας σας στην ΕΕ. Προσβλέπω λοιπόν, όπως πάντα, σε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση και σας καλωσορίζω και πάλι στην Αθήνα».
Ζόραν Ζάεφ: «Αγαπητέ κ. Πρωθυπουργέ, μέλη της Κυβέρνησης, είναι μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι στην Αθήνα, με αφορμή το Forum των Δελφών.
»Για εμάς είναι μια μεγάλη ευκαιρία να συζητήσουμε για τις στενότερες οικονομικές σχέσεις και τη συνεργασία μας. Θα ήθελα να σας συγχαρώ για τα 200 χρόνια, τους δύο αιώνες ανεξαρτησίας της Ελλάδας, δύο αιώνες από τη συγκρότηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Είναι μεγάλη μας χαρά που βρισκόμαστε εδώ κατά τους εορτασμούς των 200 χρόνων και είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να μιλήσουμε για την πρόοδο που έχουμε σημειώσει στον οικονομικό τομέα, γιατί όντως έχουμε μια τεράστια ευκαιρία μπροστά μας. Από κοινού με την ομάδα σας εργαζόμαστε ενδελεχώς -θα σας ενημερώσω για τις θέσεις μας- καθώς υπάρχουν πολλά θετικά δεδομένα τα οποία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας.
»Θα ήθελα να συζητήσουμε και για το ζήτημα της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς εσείς είστε ο κύριος γείτονάς μας, ο στρατηγικός μας εταίρος και θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις λεπτομέρειες των θέσεών μας και βεβαίως να ζητήσω τη βοήθειά σας, κ. Πρωθυπουργέ, αλλά και του κ. Δένδια και όσων εμπλέκονται στη διαδικασία. Γιατί νομίζω πως το 2003 η Σύνοδος της Θεσσαλονίκης έστειλε ένα ενθαρρυντικό μήνυμα για όλες τις βαλκανικές χώρες και θα πρέπει να συνεχίσουμε έτσι.
»Δεν υπάρχει καμία εναλλακτική για τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, πέρα από ένα μέλλον στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως γνωρίζετε, είναι μεγάλη μας χαρά που πλέον είμαστε σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ. Χαιρόμαστε που η Ελληνική Αεροπορία περιπολεί στους αιθέρες μας. Πριν από ένα μήνα γιορτάσαμε τη συμπλήρωση ενός έτους από την ένταξή μας στο NATO. Τα ελληνικά αεροσκάφη πετούσαν στον ουρανό μας κατά τη διάρκεια της τελετής και αυτό προκάλεσε πολύ θετικές αντιδράσεις από τους πολίτες μας.
»Σήμερα θα πρέπει να φτάσουμε σε μια συμφωνία για το πώς θα ανοίξουν τα σύνορα για τουρισμό στην Ελλάδα, άλλωστε αυτό είναι κάτι που αναμένουν και οι πολίτες μας. Ως μέλος της ΕΕ, ίσως να έχετε κάποιες επιπλέον πληροφορίες. Αυτό σχετίζεται άμεσα με το πως θα βελτιώσουμε, θα ενισχύσουμε τους επιχειρηματικούς δεσμούς και τις επιχειρηματικές σχέσεις μας.
»Αυτές τις μέρες, οι πολίτες μας αναμένουν τις πληροφορίες για το πώς θα μπορέσουν να περάσουν τα σύνορα για να έρθουν για καφέ και φαγητό στη Θεσσαλονίκη. Αλλά υπάρχουν ασφαλώς και πολλές λεπτομέρειες που σχετίζονται και με την ανάπτυξη συνεργασιών με πολλές επιχειρήσεις. Θα αναφέρω κάποιες από αυτές.
»Είμαστε στο τελικό στάδιο των επαφών με τα Ελληνικά Πετρέλαια για τη λειτουργία του αγωγού πετρελαίου. Σήμερα το πρωί είχαμε την τελευταία σύσκεψη σε υψηλό επίπεδο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, αρμόδιος για τις Οικονομικές Υποθέσεις και οι εκπρόσωποι της εταιρείας θα χρειαστεί να προσδιορίσουν τα συγκεκριμένα δεδομένα.
»Επομένως, η ιδέα είναι μέχρι το τέλος Μαΐου να έχουμε μια τελική συμφωνία μαζί τους και να ξεκινήσει η λειτουργία αυτού του σημαντικού αγωγού. Θα δοθεί η ευκαιρία στα Ελληνικά Πετρέλαια να διοχετεύσουν επίσης πετρέλαιο στη Σερβία, στο Κόσοβο και στην ευρύτερη περιοχή.
»Όπως γνωρίζετε πιθανότατα θα υπογραφεί Μνημόνιο με τον Ομιλο Κοπελούζου. Η χώρα μας θα επενδύσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε ενεργειακά project στην Αλεξανδρούπολη. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό για εμάς. Είναι τεράστια ευκαιρία και μεγάλη τιμή. Ξέρω πως και εσείς ενθαρρύνετε την ευρύτερη συμμετοχή στο περιφερειακό αυτό έργο καθώς έχει οφέλη για όλους. Θα μας αναλογεί το 10% του τερματικού σταθμού αερίου και το 25% της μονάδας παραγωγής. Αυτό το 25% αντιστοιχεί στο 1/4 της συνολικής μας παραγωγής ενέργειας, κάτι πολύ σημαντικό για εμάς.
»Επομένως εξελισσόμαστε, ακολουθώντας το παράδειγμά σας, των χωρών της ΕΕ, και θα κλείσουμε κι εμείς τις μονάδες παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα το συντομότερο δυνατό, καθώς το κόστος τους είναι μεγάλο. Και σε αυτό το επίπεδο, θα ήθελα να σας ενημερώσω πως είμαστε στο τελικό στάδιο διαπραγματεύσεων με τον Όμιλο Μυτιληναίος για τη μονάδα παραγωγής που χρησιμοποιεί αέριο στα Σκόπια, την πρωτεύουσά μας. Η ΔΕΗ είναι ένα από τους βασικούς συμμετέχοντες σε αυτό το μεγάλο έργο, ύψους 700 εκατ. ευρώ, ένα έργο υδροηλεκτρικής ενέργειας που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για το ενεργειακό μείγμα της ευρύτερης περιοχής.
»Μια ακόμη μεγάλη επιχείρηση θα συμμετάσχει στο διαγωνισμό για την κατασκευή της σιδηροδρομικής σύνδεσης του Πανευρωπαϊκού Διαδρόµου VIII, ενός ευρωπαϊκού άξονα που θα ενώνει Ιταλία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία και Τουρκία. Αυτό είναι θετικό για την επιχειρηματικότητα στην ευρύτερη περιοχή, είναι το μεγαλύτερο έργο και υπάρχει περιθώριο για πολλές επενδύσεις»