«Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής προσφέραμε μία πολύ ξεκάθαρη επιλογή στην Τουρκία, δυστυχώς όμως φαίνεται ότι η Άγκυρα επιλέγει το δρόμο που οδηγεί σε κυρώσεις».
Αυτό τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποδεχόμενος τον Χάικο Μάας.
Καλωσορίζοντας τον γερμανό υπουργό Εξωτερικών στην Αθήνα, ο Πρωθυπουργός σημείωσε ότι έρχεται σε «καιρούς προκλήσεων» και ότι κανείς δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος με τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή.
Ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ξεκάθαρα, καλώντας όλα τα μέρη να απέχουν από προκλήσεις. Από τότε όμως -όπως πρόσθεσε- είδαμε την εξόρμηση του Oρούτς Ρέις στο Καστελόριζο και το άνοιγμα των Βαρωσίων στην Κύπρο.
Η Τουρκία έχει μπροστά της μια καθαρή επιλογή, τόνισε ο Πρωθυπουργός: «Είτε να ανανεώσει τη σχέση και τη συνεργασία της με την Ευρώπη είτε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες. Υπενθύμισε μάλιστα την παράγραφο 21 του κειμένου συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, σύμφωνα με το οποίο η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της».
Επίσης, σημείωσε ότι «η Ελλάδα είχε συμφωνήσει να αρχίσουν οι διερευνητικές επαφές από εκεί που είχαν σταματήσει το 2016, με μόνο θέμα την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, όμως αντί ημερομηνία για την επανέναρξή τους, είδαμε το Ορούτς Ρέις να βγαίνει ξανά στην ανατολική Μεσόγειο».
«Θα πρέπει να συζητήσουμε στη Σύνοδο Κορυφής αυτές τις εξελίξεις και καλό θα είναι να μπορούμε να καθόμαστε στο τραπέζι και να συνομιλούμε (με την Τουρκία) σαν κανονικοί άνθρωποι», κατέληξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
O Χάικο Μάας επισκέφθηκε νωρίτερα την Κύπρο.
Σε δηλώσεις του έπειτα από τις συνομιλίες, που είχε στη Λευκωσία με τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη, ο Μάας τόνισε ότι η επίλυση των επίμαχων ζητημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τον απευθείας διάλογο μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών, υπογραμμίζοντας πως «είναι πλέον υπόθεση της Τουρκίας να δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες και την ατμόσφαιρα για να υπάρχει εν τέλει η δυνατότητα διεξαγωγής των διερευνητικών συνομιλιών χωρίς περαιτέρω προκλήσεις».
Αναλυτικά η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού:
«Καλως ορίσατε, για άλλη μια φορά, εν μέσω αυτών των ιδιαίτερα δύσκολων συνθηκών, δεδομένων των όσων συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες. Θεωρώ πως κανείς δεν θα μπορούσε να είναι ικανοποιημένος με τις πρόσφατες εξελίξεις, ειδικά υπό το φως των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίσουμε σε όλους πως τα όσα συμφωνήθηκαν στις Βρυξέλλες ήταν απολύτως ξεκάθαρα.
Διαβάζω ενδεικτικά μια πρόταση: «Η επιδίωξη διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση», κάτι που σημαίνει δηλαδή ότι αποτελεί προϋπόθεση για την βελτίωση της σχέσης μας με την Τουρκία. Αυτό που έχουμε δει έκτοτε είναι την επανάληψη των δραστηριοτήτων του Oruc Reis και φυσικά επίσης το άνοιγμα του περίκλειστου παραλιακού μετώπου στα Βαρώσια της Κύπρου, που παρέμενε κλειστό για 46 χρόνια.
Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δώσαμε στην Τουρκία μια ξεκάθαρη επιλογή. Είτε την ανανέωση των σχέσεων της με την Ευρώπη είτε να αντιμετωπίσει συνέπειες αν συνεχιστεί αυτή η επιθετική συμπεριφορά. Δυστυχώς, φαίνεται πως – προς το παρόν – η Τουρκία έχει επιλέξει τον δεύτερο δρόμο. Θα πρέπει να θυμόμαστε πως στην Παράγραφο 21 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, καταστήσαμε σαφές πως στην περίπτωση που συνεχιστούν οι μονομερείς ενέργειες και οι προκλήσεις εκ μέρους της Τουρκίας κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, εμείς – ως Ευρωπαϊκή Ένωση – θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και όλες τις επιλογές που διαθέτουμε. Θα παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και θα λάβουμε τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο ως τον Δεκέμβριο.
Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι έχουμε κάθε πρόθεση να ξεκινήσουμε έναν παραγωγικό διάλογο με την Τουρκία. Γνωρίζετε πως και με την διαμεσολάβηση της Γερμανίας συμφωνήσαμε – τουλάχιστον δύο φορές – να επανεκκινήσουμε τις διερευνητικές επαφές από το σημείο όπου είχαν σταματήσει τον Μάρτιο του 2016, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας. Αυτό ήταν το αντικείμενο εκείνων των διερευνητικών επαφών. Και δυστυχώς αντί να ορίσουμε μια ημερομηνία – ο κ. Τσαβούσογλου είπε στον Υπουργό κ. Δένδια πριν από λιγότερο από μια εβδομάδα ότι η Τουρκία θα καλούσε την Ελλάδα για την έναρξη των διερευνητικών επαφών – και αντί για μια ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών έχουμε το Oruc Reis να πλέει εντός της ελληνικής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.
Προφανώς δεν θα προχωρήσουμε σε συζητήσεις υπό αυτές τις συνθήκες, με ένα πλοίο να βρίσκεται εν πλω και αναμένω ότι το ζήτημα θα συζητηθεί εκ νέου στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έτσι ώστε να εξετάσουμε τις τελευταίες εξελίξεις. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω ξανά για την ενεργό διπλωματική σας στάση. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα φτάσουμε στο σημείο που, όντως, θα κάτσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και θα συζητήσουμε, σαν λογικοί άνθρωποι. Δεν αναφέρομαι σε εμάς. Καταλαβαίνετε. Να συζητήσουμε αντί για την εμπλοκή σε μια αχρείαστη διπλωματία των κανονιοφόρων.
Σας ευχαριστώ ξανά που είστε εδώ.»