Ο κορυφαίος διπλωμάτης του Ιράν αποκάλυψε ότι η Τεχεράνη διεμήνυσε στις ΗΠΑ μέσω μυστικών διαύλων ότι δεν επιθυμεί την περαιτέρω εξάπλωση του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, αλλά προειδοποίησε επίσης την Ουάσινγκτον ότι η περιφερειακή σύγκρουση θα μπορούσε να είναι αναπόφευκτη εάν συνεχιστούν οι ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα.
«Τις τελευταίες 40 ημέρες, έχουν ανταλλαγεί μηνύματα μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ, μέσω του τμήματος αμερικανικών συμφερόντων στην ελβετική πρεσβεία στην Τεχεράνη», δήλωσε σε συνέντευξή του στους Financial Times ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, αποκλείοντας παράλληλα το ενδεχόμενο απευθείας συνομιλιών μεταξύ των δύο εχθρών.
«Απαντώντας στις ΗΠΑ», πρόσθεσε, «είπαμε ότι το Ιράν δεν επιθυμεί την εξάπλωση του πολέμου, αλλά λόγω της προσέγγισης που υιοθετούν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ στην περιοχή, αν δεν σταματήσουν τα εγκλήματα κατά του λαού της Γάζας και της Δυτικής Οχθης, θα μπορούσε να εξεταστεί κάθε πιθανότητα και μια ευρύτερη σύγκρουση θα μπορούσε να αποδειχθεί αναπόφευκτη».
Το Ιράν, ο κύριος υποστηρικτής των ισλαμιστών ενόπλων κατά του Ισραήλ στην περιοχή, δήλωσε ότι δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς σε ισραηλινό έδαφος στις 7 Οκτωβρίου -θέση που επιβεβαίωσαν αμερικανοί αξιωματούχοι.
Αλλά τα δυτικά κράτη θεωρούν το Ιράν υπεύθυνο για την εκτεταμένη υποστήριξή του σε «ομάδες αντίστασης» κατά του ισραηλινού κράτους -συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς και της Χεζμπολάχ του Λιβάνου- την οποία το Ιράν θεωρεί ως βασικό πυλώνα της στρατηγικής ασφαλείας του.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν έχει περιοδεύσει στην περιοχή από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, πηγαίνοντας σε Ιράκ, Συρία, Λίβανο, Τουρκία, Κατάρ και Σαουδική Αραβία.
Εχει επίσης συναντηθεί με τον επικεφαλής της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια στη Ντόχα και τον επικεφαλής της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα.
Ο Αμιραμπντολαχιάν υποστήριξε ότι η Χεζμπολάχ και άλλες ισλαμιστικές οργανώσεις στην Παλαιστίνη, το Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη, δεν είναι πληρεξούσιοι του Ιράν, λέγοντας ότι η καθεμία έχει ανεξάρτητη πολιτική ταυτότητα. Προειδοποίησε όμως, ότι οι ομάδες αυτές «δεν αδιαφορούν για τη δολοφονία των μουσουλμάνων και αράβων ομοίων τους στην Παλαιστίνη».
Οι δυτικές πρωτεύουσες ανησυχούν ότι το Ιράν θα μπορούσε να ωθήσει τις ένοπλες ομάδες, ιδίως την Χεζμπολάχ -την ισχυρότερη οργάνωση στον αποκαλούμενο «άξονα της αντίστασης»- να κλιμακώσουν τις εχθροπραξίες στην περιοχή.
Οι ΗΠΑ έχουν ενισχύσει τη στρατιωτική τους παρουσία στην περιοχή τον τελευταίο μήνα, αποστέλλοντας δύο ομάδες κρούσης αεροπλανοφόρων για να λειτουργήσουν αποτρεπτικά.
Ο Αμιραμπντολαχιάν είπε στους Financial Times ότι οι ΗΠΑ δεν απείλησαν ότι το Ιράν θα μπορούσε να χτυπηθεί εάν η Χεζμπολάχ εξαπέλυε ολομέτωπη επίθεση κατά του Ισραήλ. Ωστόσο, κατηγόρησε την Ουάσινγκτον ότι καλεί την Τεχεράνη «να επιδείξει αυτοσυγκράτηση», ενώ η ίδια κλιμακώνει τον πόλεμο στη Γάζα με μαζική υποστήριξη προς το Ισραήλ.
Ο ίδιος είπε ότι τα αντίστοιχα μηνύματα των ΗΠΑ προς την Χεζμπολάχ, «δεν μπορούν να κάνουν την “ομάδα αντίστασης” προσεκτική στη λήψη αποφάσεων.
»Οι στρατιωτικοί μας αξιωματούχοι είναι της γνώμης ότι η ανάπτυξη αμερικανικών αεροπλανοφόρων κοντά στην περιοχή μας, δεν αποτελεί ισχυρό σημείο για τις ΗΠΑ. Αντίθετα, τα καθιστά πιο ευάλωτα σε πιθανά πλήγματα», προειδοποίησε ο ιρανός υπουργός.
«Ο πόλεμος έχει ήδη επεκταθεί στην περιοχή», πρόσθεσε, μιλώντας στους FT. «Το γεγονός ότι ο στρατός της Υεμένης (δηλαδή οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν αντάρτες Χούτι) επιτίθεται στα κατεχόμενα εδάφη (δηλαδή σε ισραηλινό έδαφος) με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σημαίνει ότι ο πόλεμος έχει αρχίσει να επεκτείνεται. Το γεγονός ότι η Χεζμπολάχ πολεμά με το ένα τρίτο του ισραηλινού στρατού, δείχνει ότι ο πόλεμος έχει επεκταθεί».
Διπλωματικά οφέλη του Ιράν από τον πόλεμο
Το Ιράν έχει ζητήσει την άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Αλλά, επισημαίνουν οι FT, ιρανοί αναλυτές στην Τεχεράνη έχουν σημειώσει ότι ο πόλεμος έχει ήδη δημιουργήσει διπλωματικές ευκαιρίες για τη χώρα, συμβάλλοντας στη μείωση της πολιτικής της απομόνωσης στο εξωτερικό.
Η Τεχεράνη έχει εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να μειώσει το χάσμα με τους Αραβες και τους περιφερειακούς ηγέτες, των οποίων οι φιλοπαλαιστινιακές θέσεις έχουν μετατοπιστεί πιο κοντά σε αυτές του Ιράν από την έναρξη του πολέμου.
Ο ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί, ταξίδεψε στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας το Σαββατοκύριακο και συναντήθηκε με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, στην πρώτη τέτοια επίσκεψη ιρανού προέδρου για περισσότερο από μια δεκαετία.
Ο Ραϊσί συναντήθηκε επίσης για πρώτη φορά με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντελφατάχ αλ Σίσι, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας για τη Γάζα στο Ριάντ -μια σπάνια συνάντηση μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών, οι οποίες εξακολουθούν να μην έχουν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις.
«Αυτός ο πόλεμος ήταν μια νίκη με λευκά γάντια για το Ιράν», δήλωσε χαρακτηριστικά ένας αναλυτής στην Τεχεράνη. Ενας άλλος είπε: «Το Ιράν έχει μείνει μέχρι στιγμής με επιτυχία μακριά από οποιαδήποτε άμεση εμπλοκή στον πόλεμο και έχει βελτιώσει τις σχέσεις του με τα αραβικά κράτη».
Οι υποστηριζόμενες από το Ιράν ένοπλες ομάδες έχουν επιτεθεί σε αμερικανικές βάσεις και προσωπικό στο Ιράκ και τη Συρία περισσότερες από 40 φορές από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, σύμφωνα με το Πεντάγωνο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο στρατός είχε ως απάντηση στοχεύσει εγκαταστάσεις στη Συρία που χρησιμοποιούνται από το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν και πολιτοφυλακές που συνδέονται με την Τεχεράνη.
Ο Αμιραμπντολαχιάν δήλωσε στους Financial Times ότι ένα από αυτά τα κέντρα -κοντά στην αλ-Μπουκαμάλ, μια πόλη στη Συρία κοντά στα ιρακινά σύνορα- χρησιμοποιήθηκε προηγουμένως από τους «στρατιωτικούς συμβούλους του Ιράν στη μάχη κατά των τρομοκρατών, αλλά το μέρος αυτό ήταν άδειο από ιρανικές δυνάμεις ή προμήθειες τη στιγμή της επίθεσης».
Πρόσθεσε ότι «δεν χτυπήθηκαν ιρανικές δυνάμεις», σημειώνοντας ότι η αντίδραση του Ιράν σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν «σκληρή».
Οι παλαιστινιακές πολιτοφυλακές ποτέ δεν ζήτησαν από το Ιράν να συμμετάσχει στον πόλεμο, είπε. «Εχουν τα πάντα και παράγουν οι ίδιοι πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Οι παλαιστινιακές “ομάδες αντίστασης” έχουν τη δυνατότητα να παράγουν τον στρατιωτικό εξοπλισμό που χρειάζονται μέσα στην Παλαιστίνη», τόνισε.
Πάντως, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης σύγκρουσης, λέγοντας ότι η «πραγματική αντιπαράθεση» στον πόλεμο Χαμάς-Ισραήλ άρχισε μόλις τις τελευταίες ημέρες, με την είσοδο του ισραηλινού στρατού στην Πόλη της Γάζας. Σε περίπτωση που ο πόλεμος παραταθεί, θα μπορούσε να ωφελήσει τις ομάδες που πολεμούν σε στυλ αντάρτικου, παρά το Ισραήλ με τον συμβατικό του στρατό, υποστήριξε.
«Είναι τώρα η ώρα για μια πρόσωπο με πρόσωπο αντιπαράθεση μεταξύ των παλαιστινιακών “ομάδων αντίστασης” και των ισραηλινών δυνάμεων. Αυτό είναι που περιμένουν οι “ομάδες αντίστασης” εδώ και εβδομάδες», δήλωσε ο ιρανός ΥΠΕΞ.
«Η παλαιστινιακή “αντίσταση” βλέπει αυτή τη φάση προς όφελός της και πιστεύει ότι η χερσαία εισβολή σημαίνει παράλυση του Ισραήλ (στη Γάζα)», πρόσθεσε.
«Μπορώ να πω ξεκάθαρα, λαμβάνοντας υπόψη τις γνώσεις που έχουμε και μετά από συναντήσεις με ηγέτες στην περιοχή, ότι η τύχη αυτού του πολέμου θα καθοριστεί από τις “ομάδες αντίστασης” και όχι από το Ισραήλ», ισχυρίστηκε ο ιρανός διπλωμάτης.