Ηταν μια άλλη Γενική Συνέλευση. Μακράν διαφορετική από αυτές που προηγήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Αλλες σε κλίμα πανηγυρικό, άλλες με αγωνία και διεκδικήσεις. Κάποιες έβγαζαν ειδήσεις. Ολες πολυπληθείς και θορυβώδεις.
Η 28η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) ήταν ένα «reality check» σε όλα τα επίπεδα. Αυτό που μετρά πληγές, καταγράφει απώλειες, περιγράφει τις ανάγκες, αναγνωρίζει τις αδυναμίες και κυρίως, αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες που είναι ακόμα εδώ.
Αυτή η Γενική Συνέλευση δεν είχε μεγαλοστομίες. Εκείνες που ακούγονταν παραδοσιακά για τη «βαριά σφραγίδα» του τουρισμού στην ελληνική οικονομία. Αυτή είναι αδιαμφισβήτητη. Μέχρι πρόσφατα, μόνο θετικά. Ομως η πανδημία μας έφερε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα.
Ολοι ήταν μετριοπαθείς. Φέτος οι προσδοκίες είναι πολύ μικρότερες. Τα νούμερα προβλέπεται να είναι αμείλικτα. Το ζητούμενο είναι η επιβίωση σε όλα τα επίπεδα. Το όραμα «βούτηξε» στον ρεαλισμό: την υγειονομική διαχείριση της πανδημίας, την οικονομική διαχείριση της χώρας, τη λειτουργική διαχείριση των επιχειρήσεων, την κοινωνική διαχείριση του εργατικού δυναμικού. Τα πάντα βρίσκονται σε μια λεπτή ισορροπία, με τον υγειονομικό παράγοντα να καθορίζει δυναμικά την πορεία των υπολοίπων.
Ο τουρισμός είναι το «πρώτο θύμα της πανδημίας», είπε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της εκδήλωσης. Ομως «μια δυναμική και εξωστρεφής οικονομία προφανώς και δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο σε έναν τομέα. Είναι κάτι το οποίο επιβεβαιώνει και η υγειονομική δοκιμασία».
Και μίλησε για την αυτονόητη διασύνδεση του τουρισμού με την υπόλοιπη οικονομία. Αλλά και για τη νομοτελειακή σχέση του ποιοτικού τουριστικού προϊόντος με την προστασία του περιβάλλοντος, με την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, με τον ποιοτικό αγροδιατροφικό τομέα. «Ολες αυτές, λοιπόν, είναι έννοιες αλληλένδετες και μας καλούν να συνδιαμορφώσουμε ένα μακροχρόνιο σχέδιο σταθερής ευημερίας», τόνισε.
«Ναι, ας πάρουμε όλοι μια βαθιά ανάσα, ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη, ας αξιοποιήσουμε το χρόνο αυτόν τον οποίο έχουμε, ώστε το σχέδιο για την επόμενη δεκαετία του τουρισμού 2021-2030 να διορθώσει πολλές από τις χρόνιες παθογένειες» – είπε ο Πρωθυπουργός – «που μερικές φορές όλοι μας επιμελώς κρύψαμε κάτω από το χαλί στηριζόμενοι απλά σε κάποια ενθαρρυντικά πολύ θετικά βραχυχρόνια νούμερα».
Ο ίδιος απαρίθμησε ξανά τα κυβερνητικά μέτρα για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων και απευθυνόμενος στον επανεκλεγέντα πρόεδρο του ΣΕΤΕ Γιάννη Ρέτσο και στο ακροατήριο κατέληξε: «το Κράτος, κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί εκπρόσωποι του κλάδου του τουρισμού, στέκεται δίπλα σας. Είμαι απολύτως σίγουρος ότι και εσείς θα σταθείτε στο ύψος των περιστάσεων και θα επιτελέσετε τον κοινωνικό σας ρόλο. Διότι σήμερα κρίνεται κάτι πολύ περισσότερο από το αν είστε το 15% ή το 20% του εθνικού πλούτου της Πατρίδας. Σήμερα καλείστε και εσείς να ανταποκριθείτε στο μερίδιο της ευθύνης που έχετε ως ο αναμφισβήτητα ηγετικός κλάδος της οικονομίας», εστιάζοντας στα μέτρα για την αποφυγή απολύσεων.
Νωρίτερα, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, αναγνωρίζοντας τις «πρωτόγνωρες καταστάσεις τις οποίες βίωσε» ο τουρισμός και τις αποφάσεις που ελήφθησαν ως μια «πρώτη γραμμή άμυνας», επισήμανε την ανάγκη να αναπτυχθούν και άλλοι τομείς της οικονομίας, αναφερόμενος στη συζήτηση που έχει ανοίξει για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.
«Προφανώς και θέλουμε να δούμε να αναπτύσσονται νέοι τομείς της οικονομίας. Να δούμε να ανθίζουν τα πολλά και μεγάλα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Ναυτιλία, πρωτογενής τομέας, εκπαίδευση, τομείς της υγείας και του φαρμάκου, πράσινη ενέργεια, ασημένια οικονομία, σπουδαίο ανθρώπινο δυναμικό, ψηφιακή επανάσταση. Η κρίση που ζούμε μας δίνει την ευκαιρία να αποκτήσουμε ένα νέο, βιώσιμο και ανταγωνιστικό παραγωγικό μοντέλο», δήλωσε.
Για να προσθέσει ότι ο τουρισμός «στα χρόνια της δεκαετούς κρίσης απέδειξε τόσο τη δυναμική του, όσο και τη διασύνδεσή του με τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας. Αλληλένδετος, εξωστρεφής και με όραμα, απαλλαγμένος από παθογένειες του παρελθόντος και χρεοκοπημένες κρατικοδίαιτες νοοτροπίες που τον κρατούσαν δέσμιο σε ένα γκρίζο παρελθόν, ο ελληνικός τουρισμός μπορεί και πρέπει να συμβάλει τα μέγιστα σε αυτή τη σπουδαία εθνική προσπάθεια ανασυγκρότησης».
Ενώ συνόψισε σε τέσσερις λέξεις τη στρατηγική του Συνδέσμου: «αξιοπιστία και ρεαλισμός, ωριμότητα και εξωστρέφεια. Το 2021 θα είναι χρονιά καθοριστική».
Φέτος «έχουμε υποχρέωση να χάσουμε. Δουλεύουμε αναγκαστικά για το μέλλον», τόνισε ο πρόεδρος της Aegean Ευτύχιος Βασιλάκης. Για να εκφράσει την ελπίδα «αυτή η κρίση να μας κάνει συνεργαστούμε περισσότερο μεταξύ μας».
Το 2020 «είναι μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά όμως δεν είναι μια χαμένη χρονιά», υπογράμμισε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας, κάνοντας λόγο για την ισχυροποίηση της εικόνας της χώρας από την πρώτη φάση διαχείρισης της πανδημίας, αλλά και για τη μέριμνα που έχει λάβει η τράπεζα για τους ενήμερους πελάτες της.
Η εκδήλωση έλαβε χώρα στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ) και όχι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπως συνέβαινε κατά παράδοση. Με το κυβερνητικό επιτελείο, εκπροσώπους κομμάτων και φορείς να δίνουν το παρών, ως είθισται. Με συγκρατημένα χαμόγελα αβρότητας. Αλλά και με κενά ανάμεσα στα καθίσματα, μάσκες στη διακριτική χρήση των παρευρισκόμενων και αυξημένα μέτρα υγειονομικής προστασίας.
Ηταν μια συμβολική κίνηση – ένα πριν και μετά – για ένα αεροδρόμιο που υποδέχθηκε πάνω από πέντε εκατομμύρια ταξιδιώτες το 2019. Το κορυφαίο σε κίνηση στην Ελλάδα. Στα μέσα Μαρτίου η κίνηση σταμάτησε. Και τώρα αρχίζει ξανά, σε άλλη βάση. Πλέον «καλούμαστε να μπούμε σε μια νέα κανονικότητα», είπε ο διευθύνων σύμβουλος του ΔΑΑ Γιάννης Παράσχης, στην έναρξη της διαδικασίας.
Αυτή η νέα κανονικότητα είναι και η νέα πρόκληση.