Δεν είναι ωραίο το σουηδικό ξύλο; Πώς δεν είναι, ρωτάει και απαντάει μόνος του ο Guardian και μας παρουσιάζει μία σουηδική «οικολογική πόλη» διαθέτουσα μέχρι και ξύλινο κτίριο είκοσι ορόφων! Και όλα τα υπόλοιπα εκεί, βέβαια, ξύλινα είναι: τα σχολεία της πόλης, τα γεφύρια της, τα πάρκινγκ των αυτοκινήτων της (όχι, τα Ι.Χ. δεν είναι ξύλινα, ωστόσο τα Δ.Χ. καίνε οικολογικά καύσιμα).
Ο νεαρός συντάκτης του βρετανικού Μέσου, ονόματι Ολιβερ Γουέινραϊτ, που πέταξε μέχρις εκεί επάνω στα λιβάδια των Υπερβορείων, θαμπώθηκε από την πόλη Σκελέφτεα πριν καλά καλά προσγειωθεί στο αεροδρόμιό της: είδε τον πύργο ελέγχου να είναι ξύλινος, ενώ πίσω του απλώνονται απέραντα δάση πεύκου και ελάτης.
Το οικολογικό στίγμα της πόλης τού δηλώθηκε και από το λεωφορείο βιοαερίου στο οποίο επιβιβάστηκε αμέσως μετά την αποβίβασή του, και τα υπόλοιπα ξύλινα οικοδομήματα ήταν απλώς θέμα χρόνου να τον συναρπάσουν.
Ο νεαρός ανέφερε στο ρεπορτάζ του ότι οι ντόπιοι με τους οποίος μίλησε δηλώνουν πως δεν είναι «Ταλιμπάν του ξύλου», ωστόσο δεν μπορούν να αφήσουν να πάνε χαμένα και τόσα δέντρα που τους περιτριγυρίζουν: «Επιτρέπονται και άλλα υλικά δόμησης στην πόλη μας, όμως για ποιον λόγο να τα χρησιμοποιήσεις όταν περιβάλλεσαι από 480.000 εκτάρια δάσους;…»
Το ξύλο είναι η εισαγωγή στην οικολογική πανδαισία της περιοχής, αφού στα περίχωρα της Σκελέφτεα βρίσκεται υπό κατασκευήν «το μεγαλύτερο εργοστάσιο μπαταριών της Ευρώπης». Ο συντάκτης σχολιάζει ότι «η επόμενη γενιά ηλεκτρικών μπαταριών οχημάτων όχι μόνο θα παραχθεί εδώ, αλλά θα ανακυκλωθεί κιόλας». Και όχι μόνο αυτά: «Τα ηλεκτρικά ελικόπτερα θα είναι σύντομα σε θέση να μεταφέρουν τους επισκέπτες στο γιγαντιαίο εργοστάσιο Northvolt, ενώ σε κοντινή απόσταση δοκιμάζονται ηλεκτρικά αεροπλάνα μεγαλύτερων αποστάσεων».
Η πόλη λειτουργεί με 100% ανανεώσιμη ενέργεια από υδροηλεκτρικές πηγές και ανεμογεννήτριες και ανακυκλώνει 120.000 τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων ετησίως, με την αναπτυσσόμενη κατά τη διαδικασία θερμότητα να επιστρέφει στο σύστημα θέρμανσης των οικιών. Η κλίμακα είναι μικρή, βέβαια, έτσι όλα αυτά είναι εφικτά. Τα λαμπρά στολίδια της πόλης είναι το πολιτιστικό κέντρο της και το είκοσι ορόφων ξύλινο κτίριο Wood Hotel.
Οι κατασκευαστές τους μετά τα επιτεύγματά τους δεν θέλουν να επιστρέψουν στο μπετόν αρμέ και στο ατσάλι. Κατάλαβαν ότι το ξύλο είναι ιδανικό για υποστυλώματα και δοκάρια. Να, στο πολιτιστικό κέντρο στεγάζονται με απόλυτη ασφάλεια δύο θέατρα, το μουσείο, η γκαλερί και η βιβλιοθήκη της πόλης. Στο ξενοδοχείο υπάρχει και διπλό τζάμι στην πρόσοψη, ώστε να διατηρούνται τα δωμάτια μονωμένα τον χειμώνα και δροσερά το καλοκαίρι. Ο θερμαινόμενος αέρας ανεβαίνει ανάμεσα από τα τζάμια.
Στη διαδικασία οικοδόμησης αποδείχθηκε ότι η ξύλινη κατασκευή δεν παράγει τους θορύβους του κανονικού εργοταξίου, ενώ το οικοδόμημα ολοκληρώνεται πολύ πιο γρήγορα καθώς φεύγουν από τη μέση τα σοβατίσματα και οι ελαιοχρωματισμοί. Κάθε όροφος του υψηλού κτιρίου της Σκελέφτεα χτίστηκε μέσα σε ένα διήμερο. Το μειονέκτημα του ξύλινου δωματίου, βέβαια, είναι το εύκολο λέρωμά του, αφού οι τοίχοι, τα πατώματα και τα ταβάνια του απορροφούν σαν σφουγγάρια τα υγρά και τις οσμές. Συνεπώς απαιτείται αστραπιαίος κάθε φορά καθαρισμός των χώρων.
Ο συντάκτης παρατήρησε ότι, εντάξει, καλό το ξύλο, ωστόσο στο υψηλό κτίριο χρησιμοποιήθηκαν και άλλα υλικά: «Στον πέμπτο όροφο πλατιές χαλύβδινες πλάκες στριμώχνονται στους γιγάντιους τοίχους από κόντρα πλακέ, αποκαλύπτοντας την παρουσία ενός μεγάλου χαλύβδινου σκελετού. Επίσης, σκυρόδεμα υπάρχει στους δύο τελευταίους ορόφους, καθώς η χρήση του ήταν αναγκαία ώστε να μειωθεί η ταλάντωσή τους σε περίπτωση δυνατού ανέμου».
Η εταιρεία που υπέγραψε τις υψηλές κατασκευές είναι η έμπειρη στις ξυλοκατασκευές White Arkitekter. Τα κτίριά της είναι πυρίμαχα, με επιφάνειες που έχουν υποστεί επεξεργασία με επιβραδυντικό πυρκαγιάς, ενώ το όλο συγκρότημα τροφοδοτείται από μπαταρίες και όχι από ντίζελ. Σύμφωνα με το προηγμένο ενεργειακό δίκτυο της πόλης, το κτίριο χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να παρακολουθεί τη χρήση ενέργειας και να προβλέπει τις ανάγκες θέρμανσης, καθώς και να επικοινωνεί με τα γύρω κτίρια. Το πλεόνασμα ενέργειας που παράγεται από τους ηλιακούς συλλέκτες του μπορεί να σταλεί αλλού ή να αποθηκευτεί σε μπαταρίες στο υπόγειο.
Ο επίλογος του συντάκτη είναι διθυραμβικός, αφού εκθειάζει το «ξύλινο θαύμα» που μπορεί να συντελεστεί και σε μέρη μη γειτνιάζοντα με δάση. Παρά ταύτα, έκανε μνεία των «ισχυρών συμφερόντων» στον χώρο της κατασκευής, στο λόμπι του τσιμέντου κ.λπ., που όλο τους δημιουργούν εμπόδια. Ωστόσο έγραψε ότι «το μόνο πραγματικά βιώσιμο δομικό υλικό, με οφέλη και σε ταχύτητα, υγεία και ευεξία πέρα από τα αμιγώς “πράσινα” κέρδη, είναι και θα είναι το ξύλο».
