«Θα κυβερνήσουμε για όλους τους Ιταλούς»: η επικεφαλής της ιταλικής Ακροδεξιάς Τζόρτζια Μελόνι, η οποία θέλει να γίνει η επόμενη πρωθυπουργός μετά τη νίκη της παράταξής της στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή στην Ιταλία, προσπάθησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες στη χώρα της και στο εξωτερικό.
Μετά τη Σουηδία, η Aκρα Dεξιά σημειώνει νέα νίκη στην Ευρώπη, καθώς στην Ιταλία —για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου- μεταφασιστικό κόμμα βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας.
Παραμένοντας στην αντιπολίτευση, απέναντι σε όλες τις κυβερνήσεις που διαδέχθηκαν η μια την άλλη μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2018, το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας (Fratelli d’Italia, FdI) επιβλήθηκε ως η βασική εναλλακτική και είδε το ποσοστό του να απογειώνεται από το 4,3% πριν από τέσσερα χρόνια σχεδόν στο ένα τέταρτο των ψήφων σήμερα (περί το 26%), ή, με άλλα λόγια, μετατρέπεται στο πρώτο κόμμα του κοινοβουλίου της χερσονήσου.
«Οι Ιταλοί έστειλαν καθαρό μήνυμα υπέρ μιας κυβέρνησης της Δεξιάς υπό την ηγεσία των Αδελφιών της Ιταλίας», είπε η Μελόνι επιβεβαιώνοντας τη φιλοδοξία της να γίνει η επόμενη πρωθυπουργός.
«Θα κυβερνήσουμε για όλους» τους Ιταλούς, υποσχέθηκε. «Θα το κάνουμε με σκοπό να ενώσουμε τον λαό, να προαγάγουμε αυτά που τον ενώνουν μάλλον παρά αυτά που τον χωρίζουν», πρόσθεσε σε σύντομη τοποθέτησή της καλώντας για «ενότητα» και κατευνασμό, αναγνωρίζοντας πως η προεκλογική εκστρατεία ήταν «βίαιη και επιθετική». Διαβεβαίωσε πως «δεν θα προδώσουμε την εμπιστοσύνη σας».
Η συμμαχία που σχημάτισε με το άλλο κόμμα της ιταλικής Ακροδεξιάς, τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, και με τη Φόρτσα Ιτάλια (FI), τη δεξιά παράταξη του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, συγκεντρώνει περί το 43% των ψήφων και αναμένεται να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, τόσο στη Βουλή, όσο και στη Γερουσία.
♦ Διαβάστε: Η «μαύρη καρδιά» της Μελόνι
Η παράταξη που ίδρυσε στα τέλη του 2012 η Μελόνι με συνοδοιπόρους της διαφωνούντες του μπερλουσκονισμού ξεπέρασε το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Ενρίκο Λέτα, που δεν κατάφερε να φράξει τον δρόμο της άκρας Δεξιάς και πέφτει κάτω από το φράγμα του 20% των ψήφων, με φόντο τη συγκριτικά χαμηλή συμμετοχή του εκλογικού σώματος στη διαδικασία (64,07%, από 73,86% το 2018).
Η αντιπρόεδρος του PD Ντέμπορα Σερατσιάνι αναγνώρισε τη «νίκη της Δεξιάς υπό την Τζόρτζια Μελόνι», κάνοντας λόγο για «βραδιά θλίψης για τη χώρα».
Ακροδεξιό ντόμινο στην Ευρώπη;
Ο πολιτικός σεισμός στην Ιταλία καταγράφεται δύο εβδομάδες έπειτα από εκείνον στη Σουηδία, όπου συντηρητική συμμαχία που συμπεριλαμβάνει τους Σουηδούς Δημοκράτες (SD), κόμμα που προέκυψε από το νεοναζιστικό κίνημα, σημείωσε εκλογική νίκη – έγινε η μεγαλύτερη δεξιά παράταξη στη σκανδιναβική χώρα. Το SD και το FdI ανήκουν στην ίδια πολιτική οικογένεια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάνοντας παρέμβαση που εκλήφθηκε στη Ρώμη (με δυσαρέσκεια) ως προειδοποίηση, υπενθύμισε προ ημερών πως η ΕΕ διαθέτει «εργαλεία» για να τιμωρεί κράτη που καταπατούν το κράτος δικαίου και τις κοινές αξίες.
«Οι Ιταλοί παρέδωσαν μάθημα ταπεινότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία, με τη φωνή της κυρίας φον ντερ Λάιεν, προσπάθησε να τους υπαγορεύσει τι θα ψήφιζαν», σχολίασε δηκτικά ο γάλλος ευρωβουλευτής Ζορντάν Μπαρντελά, του Εθνικού Συναγερμού (RN) της Μαρίν Λεπέν. «Καμιά απειλή οποιουδήποτε είδους δεν μπορεί να σταματήσει τη δημοκρατία», πρόσθεσε υποστηρίζοντας πως οι Ευρωπαίοι «παίρνουν τη μοίρα τους στα χέρια τους».
Μαύρο πρόβατο στις Βρυξέλλες, ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, όπως και ο πολωνός ομόλογός του Ματέους Μοραβιέτσκι, απηύθυνε τα «συγχαρητήριά του» στην κυρία Μελόνι.
Μέσω του πολιτικού συμβούλου του και βουλευτή Μπάλας Όρμπαν, πρόσθεσε: «Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, χρειαζόμαστε όσο ποτέ φίλους που έχουν κοινό όραμα και κοινή προσέγγιση για τις προκλήσεις στην Ευρώπη».
Η Τζόρτζια Μελόνι «έδειξε τον δρόμο» προς μια Ευρώπη «υπερήφανη», «ελεύθερη», αποτελούμενη από «κυρίαρχα κράτη», πανηγύρισε από την πλευρά του ο ηγέτης του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος Vox, ο Σαντιάγο Αβασκάλ.
Ο «μεγάλος άγνωστος»
Τα Αδέλφια της Ιταλίας οφείλουν την επιτυχία τους στις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις των αντιπάλων τους, στον άνεμο της απόρριψης της πολιτικής τάξης που πνέει στη χερσόνησο και στο χάρισμα της επικεφαλής τους.
Η 45χρονη Ρωμαία, η οποία στα νιάτα της δήλωνε θαυμάστρια του Μπενίτο Μουσολίνι, κατάφερε να να αποδαιμονοποιήσει την εικόνα της ιδίας και της παράταξής της καθώς και να κεφαλαιοποιήσει τους φόβους και την οργή εκατομμυρίων Ιταλών μπροστά στην έκρηξη των τιμών και της ανεργίας, την απειλή ύφεσης και τις ανεπάρκειες των δημόσιων υπηρεσιών.
Η επόμενη ιταλική κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει την κρίση που προκαλεί ο αλματωδώς αυξανόμενος πληθωρισμός, την ώρα που η Ιταλία έχει δημόσιο χρέος που φθάνει το 150% του ΑΕΠ της.
Στη χώρα όπου η κυβερνητική αστάθεια αποτελεί χρόνιο φαινόμενο, πολιτειολόγοι ήδη δίνουν βραχύ προσδόκιμο ζωής στη συμμαχία που κέρδισε χθες, γάμο συμφέροντος ανάμεσα σε τρεις ηγέτες με ανταγωνιστικές φιλοδοξίες.
Για την Μελόνι, «η πρόκληση θα είναι να μεταμορφώσει την εκλογική της επιτυχία στην ηγεσία μιας κυβέρνησης που μπορεί να έχει διάρκεια», αυτό «είναι ο μεγάλος άγνωστος» της νέας ιταλικής πολιτικής εξίσωσης, σύμφωνα με τον Λορέντζο Ντε Σίο, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης.
Η Μελόνι, χωρίς καμία κυβερνητική εμπειρία πέρα από το εφήμερο πέρασμά της από το υπουργείο Νεολαίας (2008-2011), θα έχει γεμάτα τα χέρια στην προσπάθειά της να χειριστεί τους συμμάχους της, πολύ πιο πεπειραμένους από εκείνη. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι υπήρξε επανειλημμένα πρωθυπουργός, ο Ματέο Σαλβίνι υπουργός Εσωτερικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
Στον φάκελο της Ουκρανίας, η ΕΕ και άλλοι σύμμαχοι της Ιταλίας, κράτους μέλος του NATO, θα βάλουν στο μικροσκόπιο την κατανομή των χαρτοφυλακίων μεταξύ των τριών κομμάτων. Καθώς μολονότι η Τζόρτζια Μελόνι δηλώνει πεισμένη υποστηρίκτρια της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και τάσσεται υπέρ των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, ο Ματέο Σαλβίνι είναι κατά.
Τα επόμενα βήματα
Μετά τη νίκη της συμμαχίας παρατάξεων της Ακροδεξιάς και της Δεξιάς υπό τη Τζόρτζια Μελόνι, θα σχηματιστεί νέα κυβέρνηση, όμως ο δρόμος ως εκεί δεν αποκλείεται να αποδεχθεί γεμάτος απότομες στροφές και μακρύς.
Στο παρελθόν, η διαδικασία διήρκεσε από τέσσερις ως 12 εβδομάδες. Γενικά, όσο πιο καθαρό είναι το αποτέλεσμα τόσο πιο βραχεία είναι η διάρκεια των ζυμώσεων, ωστόσο ορισμένα βήματα είναι αδύνατο να επισπευστούν.
Είναι δεδομένο ότι η Ιταλία θα αντιπροσωπευτεί από τον παραιτηθέντα υπηρεσιακό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στην Πράγα την 7η Οκτωβρίου.
Ακολουθούν τα επόμενα βήματα της πολιτικής διαδικασίας στην Ιταλία μετά τις εκλογές.
Επίσημα αποτελέσματα: Το υπουργείο Εσωτερικών αναμένεται να αναρτήσει στον ιστότοπό του τα επίσημα οριστικά αποτελέσματα της καταμέτρησης των ψήφων εντός της Δευτέρας.
Σύγκληση του κοινοβουλίου: Τα νέα μέλη της Γερουσίας και της Βουλής πρέπει δυνάμει του Συντάγματος να συνεδριάσουν εντός 20 ημερών από τη διεξαγωγή των εκλογών, με άλλα λόγια τη 15η Οκτωβρίου το αργότερο.
Αφού συγκροτηθούν σε σώμα και γίνουν οι πρώτες συνεδριάσεις της ολομέλειας, απαιτείται να εκλεγούν τα προεδρεία των δύο σωμάτων και κατόπιν θα αρχίσει η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης.
Ο πρόεδρος αρχίζει διαβουλεύσεις: Η πολιτική παράδοση στην Ιταλία θέλει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να ξεκινά διαβουλεύσεις για την ονομασία του νέου ή της νέας επικεφαλής της κυβέρνησης με τους προέδρους των δύο σωμάτων του κοινοβουλίου, κατόπιν τους ηγέτες των μεγαλύτερων κομμάτων και με τους ηγέτες των κοινοβουλευτικών τους ομάδων.
Αν το αποτέλεσμα είναι καθαρό, οι διαβουλεύσεις αυτές είναι σύντομες, διαρκούν το πολύ δύο ημέρες, όμως αν δεν είναι, μπορεί να κρατήσουν ως και μια εβδομάδα, έπειτα από την οποία ο αρχηγός του κράτους δίνει εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης σε κάποια προσωπικότητα.
Αυτή η τελευταία αναλαμβάνει την εντολή «με επιφύλαξη», αρχίζει διαπραγματεύσεις με συμμάχους για τους υπουργικούς θώκους και το κυβερνητικό πρόγραμμα. Έπειτα από αυτές τις διαπραγματεύσεις, αν αποδειχθούν επιτυχείς, ο υποψήφιος ή η υποψήφια παρουσιάζεται ενώπιον του προέδρου και «αίρει την επιφύλαξη».
Επιτέλους κυβέρνηση: Κατόπιν ανακοινώνεται η σύνθεση της νέας κυβέρνησης και ορκίζεται ενώπιον του προέδρου της Δημοκρατίας αυθημερόν ή την επομένη το αργότερο. Έπειτα το σχήμα μεταβαίνει στο Παλάτσο Τσίτζι, στην έδρα της κυβέρνησης, για τη μεταβίβαση της εξουσίας από την προηγούμενη.
Στην πρόσφατη ιταλική ιστορία ξεχωρίζουν δύο ρεκόρ: ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι δεν χρειάστηκε παρά μόλις 24 ημέρες το 2008 για να μπει στο Παλάτσο Τσίτζι· ο Τζουζέπε Κόντε χρειάστηκε όχι λιγότερες από 89 ημέρες το 2018 για να διανύσει τη διαδρομή αυτή.