Ο Τζο Μπάιντεν το έγραψε στο Twitter: Είναι μια καινούργια ημέρα για την Αμερική. Είναι όμως και για τον κόσμο ολόκληρο μια καινούργια ημέρα. Υστερα από τέσσερα χρόνια στα οποία ο Ντόναλντ Τραμπ, ως ηγέτης της υπερδύναμης, σκόρπισε σε όλον τον πλανήτη ως κυρίαρχο πολιτικό νόμισμα τον τοξικό λόγο, τη ρητορική του μίσους ή της ευδαιμονίας ανάλογα με το ακροατήριο, την απαξίωση της επιστημοσύνης και την αμφισβήτηση της διεθνούς συνεργασίας, ύστερα από τέσσερα ασύμμετρα και επικίνδυνα χρόνια, η ορκωμοσία το απόγευμα της Τετάρτης 20ής Ιανουαρίου 2021 του συνετού, μετριοπαθούς Τζο Μπάιντεν ως 46ου προέδρου των ΗΠΑ σηματοδοτεί μια διόρθωση της πυξίδας του κόσμου –αυτή την πυξίδα, καλώς ή κακώς, τη ρυθμίζει ο εκάστοτε ένοικος του Λευκού Οίκου.
Η τελετή ήταν χωρίς προηγούμενο. Το ξέραμε. Σε συνθήκες πανδημίας, χωρίς κόσμο, με τον απερχόμενο πρόεδρο να έχει φύγει για να μην παραδώσει την εξουσία στον νικητή των εκλογών και με 20.000 στρατό στην πρωτεύουσα για να μη συμβεί το παραμικρό, στη σκιά του χάους της 6ης Ιανουαρίου.
Ηταν και ιστορική τελετή. Ο Μπάιντεν είναι, σε ηλικία 78 ετών, ο γηραιότερος πρόεδρος στην αμερικανική ιστορία και μόλις ο δεύτερος ρωμαιοκαθολικός, μετά τον Τζον Φ. Κένεντι (1961-63). Παράλληλα, για πρώτη φορά ορκίζεται αντιπρόεδρος της χώρας μια γυναίκα και μάλιστα μαύρη, η Κάμαλα Χάρις.
Το δίδυμο που θα ηγηθεί της υπερδύναμης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια αφίχθη στα σκαλιά του Καπιτωλίου στην ώρα του. Νωρίτερα είχαν πάρει τις θέσεις τους, αραιά αραιά, περίπου 1.000 καλεσμένοι, μέλη του Κογκρέσου, στρατιωτικοί, παράγοντες της δημόσιας ζωής και οι πρώην πρόεδροι – εκτός φυσικά του Ντόναλντ Τραμπ που έφυγε με το Air Force One για τη Φλόριντα και του 96χρονου Τζίμι Κάρτερ που λόγω ηλικίας δεν μπορούσε να παραστεί.
Μπαράκ και Μισέλ Ομπάμα, Τζορτζ και Λόρα Μπους, Μπιλ και Χίλαρι Κλίντον βρέθηκαν εκεί. Βρέθηκε και ο Μάικ Πενς, όμως, ο αντιπρόεδρος του Τραμπ, που δεν ακολούθησε τη «γραμμή» του 45ου προέδρου και τίμησε με την παρουσία του τη νίκη και την ορκωμοσία του Μπάιντεν. Ήταν εκεί βέβαια και ο Μπέρνι Σάντερς, ο μεγάλος αντίπαλος του Μπάιντεν στη διεκδίκηση του προεδρικού χρίσματος για τους Δημοκρατικούς, ο οποίος όμως τον στήριξε με όλο του το είναι στον αγώνα για να φύγει ο Τραμπ.
Σε κάθε περίπτωση, ο πανηγυρικός τόνος που θα έδινε ένα ενθουσιασμένο πλήθος έλειπε. Η Lady Gaga, που έψαλε τον αμερικανικό εθνικό ύμνο, έκανε ό,τι μπορούσε. Και η Τζένιφερ Λόπεζ που τραγούδησε το «This land is your land» του αριστερού Γούντι Γκάθρι, επίσης –το συνδύασε και με το πατριωτικό «America the Beautiful», είπε και δυο στροφές στα ισπανικά «Justicia para todos!». Και η 22χρονη ποιήτρια, η Αμάντα Γκόρμαν, συγκίνησε με το ποίημά της, «The hill we climb», μια αναφορά στο Καπιτώλιο και όσα δραματικά συνέβησαν.
Αλλά ήταν μια λιτή τελετή, που ούτε ως τηλεοπτικό σόου μπορούσε να σταθεί εύκολα, ασχέτως αν μετά θα αναλάμβανε και ο μέγας Τομ Χανκς.
Αλλά σημασία εδώ δεν έχει το σόου. Εχουν οι συμβολισμοί –η Κάμαλα Χάρις ορκίστηκε αντιπρόεδρος ενώπιον της δικαστού Σόνια Σοτομαγιόρ και η Βίβλος στην οποία ορκίστηκε ήταν η ίδια με αυτήν που ορκίστηκε ο δικαστής Θέργκουντ Μάρσαλ, το πρώτο μαύρο μέλος του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Σημασία έχει η στιγμή, η κομβική στιγμή. Η στιγμή που ο Τζο Μπάιντεν έβαλε το αριστερό του χέρι πάνω σε μια Βίβλο ηλικίας 127 ετών, οικογενειακό του κειμήλιο που κρατούσε η σύζυγός του, Τζιλ, και υψώνοντας το δεξί του χέρι ορκίστηκε να τηρεί το αμερικανικό Σύνταγμα και τους νόμους, ενώπιον του προέδρου του Ανώτατου Δικαστηρίου Τζον Ρόμπερτς, αναλαμβάνοντας και επίσημα την ηγεσία των ΗΠΑ.
«Συμπολίτες μου Αμερικανοί, αυτή είναι η ημέρα της Αμερικής, αυτή είναι η ημέρα της δημοκρατίας», τόνισε στην ομιλία του μετά την ορκωμοσία του.
«Η δημοκρατία είναι πολύτιμη, η δημοκρατία είναι εύθραυστη, και σήμερα οι φίλοι μου, η δημοκρατία νίκησε», είπε, χειροκροτούμενος από τους λίγους που παρευρέθηκαν στην τελετή ορκωμοσίας του.
«Σήμερα γιορτάζουμε τον θρίαμβο όχι ενός υποψηφίου, αλλά μιας ιδέας. Της ιδέας της δημοκρατίας… Αυτή την ώρα, φίλοι μου, η δημοκρατία νίκησε», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, χαιρετίζοντας μια ημέρα «ελπίδας» για την Αμερική.
«Όλη μου η ψυχή βρίσκεται στο να ενώσω την χώρα», είπε, καλώντας σε μια καινούργια αρχή έπειτα από μια περίοδο πικρίας και ακραίου διχασμού.
Στην ομιλία του που διήρκησε περίπου 20 λεπτά, ο νέος πρόεδρος, φορώντας σκούρο κοστούμι και μπλε γραβάτα, και μάσκα κατά την άφιξή του, όπως όλοι οι φιλοξενούμενοι, καταδίκασε όσους χρησιμοποιούν ψέματα για να κερδίσουν εξουσία, υποσχόμενος ότι θα είναι πρόεδρος όλων των Αμερικανών, και πως η διακυβέρνησή του θα βασίζεται σε γεγονότα και αλήθειες.
«Υπάρχει η αλήθεια και υπάρχουν και τα ψέματα. Ειπώθηκαν ψέματα για απόκτηση εξουσίας και κέρδους», τόνισε ο Μπάιντεν στην ομιλία του.
«Μπορούμε να συνεχίζουμε να διαφωνούμε», πρόσθεσε, σημειώνοντας: «Αυτή είναι η δημοκρατία».
«Γνωρίζω ότι οι δυνάμεις που μας χωρίζουν είναι βαθιές και πραγματικές», πρόσθεσε ο Τζο Μπάιντεν, καλώντας μια ακόμη φορά σε «ενότητα» στην ομιλία του σε απόλυτη αντίθεση με όσα, σκοτεινά και επιθετικά, είπε ο Ρεπουμπλικανός προκάτοχός του στο ίδιο μέρος, στα σκαλιά του Καπιτωλίου, πριν από τέσσερα χρόνια.
Δεσμεύτηκε να «νικήσει» τον «λευκό ρατσισμό» και την «εσωτερική τρομοκρατία», δύο εβδομάδες μετά την εισβολή υποστηρικτών του πρώην προέδρου Τραμπ στο Καπιτώλιο.
Αναφέρθηκε επίσης στις διαδηλώσεις του περασμένου καλοκαιριού ενάντια στον ρατσισμό και την αστυνομική βαρβαρότητα. «Το όνειρο για δικαιοσύνη για όλους δεν θα μετατεθεί πλέον».
«Με ενότητα μπορούμε να πετύχουμε σπουδαία πράγματα» .
Αναγνώρισε πως οι ΗΠΑ διανύουν μια περίοδο δοκιμασίας και πως η χώρα θα πρέπει να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις. «Πιστεύω ότι θα το πετύχουμε», είπε, μιλώντας για υπέρβαση εμποδίων, και για μια σειρά από σημαντικές ανησυχίες, όπως η πανδημία, ο ρόλος των ΗΠΑ στον κόσμο, η φυλετική αδικία και η «επίθεση στη δημοκρατία μας».