Ο Ντον ΜακΚάλιν με φόντο την επίμαχη φωτογραφία που τον έκανε διάσημο | CreativeProtagon / EPA
Επικαιρότητα

Μια φωτογραφία που ακόμη διχάζει την Κύπρο

Εχουν περάσει 56 χρόνια από τη στιγμή που ο Ντον ΜακΚάλιν, ανταποκριτής τότε του Observer, ήταν μπροστά τη στιγμή που η Τουρκοκύπρια Νεβτσιχάν Ολουσούμ μαθαίνει ότι ο άντρας της σκοτώθηκε από τις δυνάμεις των Ελληνοκυπρίων και πάτησε το κουμπί της φωτογραφικής του μηχανής
Protagon Team

Τη στιγμή που η Τουρκοκύπρια Νεβτσιχάν Ολουσούμ μαθαίνει ότι ο άντρας της σκοτώθηκε από τις δυνάμεις των Ελληνοκυπρίων, στη διάρκεια των διακοινοτικών ταραχών, και καταρρέει στα χέρια συγγενών της και του γιου της, έτυχε να είναι μπροστά ο πολεμικός ανταποκριτής του Observer, Ντον ΜακΚάλιν.

Ο ΜακΚάλιν, που αργότερα έγινε «Σερ», πάτησε το κουμπί της φωτογραφικής του μηχανής και έτσι, όχι μόνο η σκηνή έμεινε στην Ιστορία, αλλά και η καριέρα του απογειώθηκε και έγινε ένας από τους διασημότερους φωτορεπόρτερ που κάλυψε πολεμικές συγκρούσεις σε όλο τον πλανήτη. Το 1964, με αυτή την εικόνα, κέρδισε το βραβείο του World Press για την καλύτερη φωτογραφία της χρονιάς.

Τώρα, 56 χρόνια αργότερα, όπως επισημαίνουν οι Times, η φωτογραφία αναπαράχθηκε -για μία ακόμα φορά- στα σόσιαλ μίντια, από Κύπριους, χωρίς όμως, να διευκρινίζουν ότι η γυναίκα είναι Τουρκοκύπρια και χωρίς να εξηγούν την αλήθεια. Αντίθετα, οι αναρτήσεις άφηναν να εννοηθεί ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε στη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, το 1974.

Η Ολουσούμ πέθανε το 2018, σε ηλικία 87 ετών. Ο γιος της, Κουμπιλάι, που στη φωτογραφία, μικρός, απλώνει το χέρι να αγκαλιάσει τη μητέρα του, είπε ότι αυτές οι αναρτήσεις προσβάλουν τη μνήμη της μητέρας του. «Η φωτογραφία έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και το γεγονός ότι ακόμα χρησιμοποιείται για προπαγανδιστικούς σκοπούς, ενοχλεί εμένα και την οικογένειά μου».

Πρόσφατα, η φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε από τον οργανισμό Nepomak, με έδρα τη Βρετανία, για νέους και νέες από την Κύπρο, που διαμένουν στο εξωτερικό, καθώς και από την Σοφία Χατζηπαντελή, ένα μοντέλο με 442.000 ακόλουθους στο Instagram.

Η συγκλονιστική φωτογραφία του Ντον ΜακΚάλιν: Η Νεβτσιχάν Ολουσούμ και ο γιος της, Κουμπιλάι- SIR DON MCCULLIN

Μετά τη διαμαρτυρία της οικογένειας, ο οργανισμός απέσυρε την φωτογραφία και η κυρία Χατζηπαντελή διευκρίνισε ότι πρόκειται για Τουρκοκύπρια προσθέτοντας: «Είμαι πολύ περήφανη που είμαι Κύπρια, και είναι σημαντικό να καταλάβουμε και να παραδεχθούμε ότι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι πρέπει να ενωθούν και να συνεχίσουν να μαθαίνουν στον υπόλοιπο κόσμο ότι η ιστορία μας είναι καλή και κακή».

Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρει το city.sigmalive.com, τη φωτογραφία χρησιμοποίησε και το κυπριακό Κίνημα Αλληλεγγύης σε φυλλάδιο με το οποίο καλούσε σε «αντικατοχική εκδήλωση», στις 20 Ιουλίου. Μετά από αντιδράσεις, η φωτογραφία αποσύρθηκε και τα φυλλάδια επανατυπώθηκαν.

Σε μία ανάρτηση που προκάλεσε κάποιες αντιδράσεις, ο κύπριος εκπαιδευτικός Λούκας Περικλέους αναφέρει για τη λανθασμένη χρήση της φωτογραφίας: «Η αναγνώριση του πόνου του Άλλου δεν είναι υποχώρηση ούτε προσπάθεια συμψηφισμού. Είναι ουσιαστικό βήμα προς την κατανόηση του παρελθόντος μας αλλά και κίνηση ανθρωπιάς».

Ο ΜακΚάλιν τράβηξε τη φωτογραφία τη στιγμή που η Ολουσούμ μαθαίνει ότι ο σύζυγός της, Νιγιάζι Κουμάρτσι, σκοτώθηκε από τον κυπριακό στρατό, αμυνόμενος στο χωριό τους, δυτικά της Μόρφου.

«Ημουν εννέα χρόνων, η αδελφή μου Νιγκάρ, έξι, όταν σκοτώθηκε ο πατέρας μας. Δεν το ξέραμε τότε, αλλά η μητέρα μου ήταν έγκυος 40 ημερών στον μικρότερο αδελφό μου. Ο πατέρας μας πέθανε χωρίς να το ξέρει», είπε ο κ. Ολουσούμ, σήμερα 65 χρόνων.

«Κάθε φορά που κοιτάζω τη φωτογραφία, με πηγαίνει πίσω στη στιγμή που συνέβη. Προσπαθώ να παρηγορήσω τη μαμά μου και να επεξεργαστώ το νέο ότι ο μπαμπάς μου έχει σκοτωθεί. Για να είμαι ειλικρινής, δεν αντέχω να βλέπω αυτή τη φωτογραφία».