Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης οδηγούν τους επιστήμονες σε δραστικές επιλογές για την πρόβλεψή τους. Εδώ και καιρό κάνουν δοκιμές με ένα drone που σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν στην Ανταρκτική, για να χαρτογραφήσουν περιοχές της ηπείρου που ήταν για χρόνια εκτός ορίων των ερευνών τους.
Το μη επανδρωμένο σκάφος έχει δοκιμαστεί σε ακραίες καιρικές συνθήκες γύρω από τις υψηλότερες βουνοκορφές της Ουαλίας, αναφέρει ρεπορτάζ του BBC. Το πρώτο του πείραμα θα ερευνήσει τα βουνά κάτω από ένα στρώμα πάγου για να προβλέψει πόσο γρήγορα θα μπορούσε να λιώσει ο πάγος και να τροφοδοτήσει την παγκόσμια άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Οι επιστήμονες θέλουν να κατανοήσουν καλύτερα την Ανταρκτική, αλλά περιορίζονται από την υπάρχουσα τεχνολογία. Ισχυροί άνεμοι, θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν και ξαφνικές καταιγίδες είναι συνηθισμένα φαινόμενα. Αυτές οι επικίνδυνες συνθήκες, οι σκοτεινοί χειμώνες, και η ανάγκη μεταφοράς πιλότων και μεγάλων ποσοτήτων καυσίμων, θέτουν περιορισμούς στη χρήση παραδοσιακών αεροπλάνων με πλήρωμα.
Η Βρετανική Ομάδα Ερευνας της Ανταρκτικής (BAS) ανέπτυξε το νέο drone με τη βοήθεια της βρετανικής εταιρείας Windracers, με στόχο να επισκευάζεται εύκολα αν κάτι πάει στραβά. Το σκάφος δοκιμάστηκε στο χωριό Λιανμπέντρ της Σνοουντόνια στη βόρεια Ουαλία, μια περιοχή που έχει καιρικές συνθήκες και εδαφικά χαρακτηριστικά αντίστοιχα της Ανταρκτικής.
Κατά τη διάρκεια μιας δοκιμαστικής πτήσης με ισχυρούς ανέμους και δυνατή βροχή στο αεροδρόμιο, η μηχανικός Ρεμπέκα Τούμι εξηγεί ότι το drone μπορεί να πετάξει σε απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς τις συνήθεις ανησυχίες για την ασφάλεια των πιλότων. Η Ρεμπέκα θα το χειρίζεται από τη βάση Ροθέρα της Λευκής Ηπείρου, αλλά η BAS ελπίζει σύντομα να το απογειώνει από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το σκάφος μπορεί να μεταφέρει έως 100 κιλά φορτίου και να πετάξει έως και 1.000 χιλιόμετρα μακριά. Οργανα όπως ραντάρ και κάμερες είναι φορτωμένα στο πίσω μέρος του και στα φτερά του. Η διαδρομή του είναι προγραμματισμένη και η μηχανικός παρακολουθεί την πτήση από έναν υπολογιστή.
Χρησιμοποιεί επίσης πολύ λιγότερα καύσιμα από τα παραδοσιακά αεροπλάνα –10 βαρέλια σε σύγκριση με τα 200 μιας συμβατικής ερευνητικής πτήσης– μειώνοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της επιστημονικής έρευνας στον πλανήτη. Τα δεδομένα που συλλέγει θα υποβληθούν σε επεξεργασία στα κεντρικά γραφεία της BAS στο Κέιμπριτζ.
Κάποια από τα στοιχεία που θα μαζέψει το drone θα τροφοδοτήσουν ένα μοντέλο της ηπείρου που ονομάζεται BEDMAP2, και δείχνει το πολύπλοκο σχήμα του εδάφους κάτω από τον πάγο. Μεγάλες περιοχές της Ανταρκτικής δεν έχουν ακόμη χαρτογραφηθεί, επειδή κανείς δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει εκεί.
Ο αχανής πάγος της Ανταρκτικής καλύπτει τεράστιες οροσειρές –μερικές στο μέγεθος των Ευρωπαϊκών Αλπεων– χαράδρες και κοιλάδες. Ορισμένες περιοχές βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Είναι ζωτικής σημασίας οι επιστήμονες να κατανοήσουν αυτή την τοπογραφία, γιατί καθορίζει πόσο γρήγορα θα λιώσει ο πάγος.
Ενα στρώμα πάγου που εκτίθεται σε θερμαινόμενα νερά πιθανότατα θα λιώσει πιο γρήγορα. Αλλά αν κάποια σύνθετα βουνά εμποδίσουν το μονοπάτι του, θα υποχωρήσει πιο αργά. Στο πρώτο του πείραμα, το ραντάρ του drone θα εκτοξεύσει ραδιοκύματα σε ένα στρώμα πάγου που ονομάζεται Φιουκς Πιεντμόντ.
Κάποια από αυτά τα ραδιοκύματα θα κατευθυνθούν προς το στρώμα πάγου, θα χτυπήσουν το έδαφος και θα αναπηδήσουν πίσω. Το drone θα «ακούσει» αυτές τις αντανακλάσεις και θα τις χρησιμοποιήσει για να σχεδιάσει το σχήμα του εδάφους. Αυτή η διαδικασία θα συνεχιστεί μέχρι να χαρτογραφηθούν όλες οι απόμερες περιοχές της ηπείρου.
Τα τρέχοντα μοντέλα παγκόσμιας ανόδου της στάθμης της θάλασσας από το λιώσιμο των στρωμάτων πάγου διαθέτουν μεγάλα περιθώρια, αλλά με την καλύτερη κατανόηση της τοπογραφίας της Ανταρκτικής, οι επιστήμονες μπορούν να κάνουν πιο ακριβείς προβλέψεις – και τα δεδομένα του drone θα βοηθήσουν σε αυτές.
Οι πρώτες πτήσεις του σκάφους είναι προγραμματισμένες για τις επόμενες εβδομάδες. Αλλα πειράματα περιλαμβάνουν έρευνες για τη θαλάσσια ζωή όπως τα κριλ –ένα μαλακόστρακο που αποτελεί ζωτικό μέρος της τροφικής αλυσίδας– και έρευνες σε διάφορες περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές.