Είναι γαλλική η έκφραση «μετά από εμένα, το χάος» – «après moi le déluge», έλεγε ο Λουδοβίκος ΙΕ’, και ήρθε τότε το χάος. Στη Γαλλία η εμφατική επικράτηση του Φρανσουά Φιγιόν στις εσωκομματικές εκλογές της Δεξιάς έδειξε αρχικά να αναχαιτίζει την απειλή της Μαρίν Λεπέν, η οποία εποφθαλμιά την προεδρία. Ο Φιγιόν νίκησε και τον δημοφιλή δήμαρχο του Μπορντό Αλέν Ζιπέ, ενώ προηγουμένως είχε κατατροπώσει τον Νικολά Σαρκοζί.
Και με την Κεντροαριστερά ακόμη σε φάση ατέρμονων εσωτερικών αναζητήσεων -δεν θα οριστικοποιηθεί ο υποψήφιος πριν από τον Ιανουάριο και προτού ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του- ο Φιγιόν δείχνει έτοιμος ήδη να αναλάβει την ηγεσία της χώρας.
Και εκεί αρχίζουν τα προβλήματα. Διότι ο Φιγιόν μπορεί να κρατήσει τη Γαλλία μακριά από το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο, αλλά δεν θα την κρατήσει μακριά από το… χάος της κοινωνικής σύγκρουσης, προειδοποιούν αναλυτές.
Μετά τη λίγο ως πολύ αναμενόμενη νίκη του πρώην πρωθυπουργού για το χρίσμα της γαλλικής Δεξιάς, οι προβληματισμοί για το μέλλον της χώρας έχουν αρχίσει να διατυπώνονται από τώρα, προτού καν ο υποψήφιος αρχίσει για τα καλά την προεκλογική του εκστρατεία.
Αιτία το οικονομικό πρόγραμμα του Φιγιόν, το οποίο ακόμα και ο Ζιπέ χαρακτήριζε «βάναυσο». Το πρόγραμμα Φιγιόν έχει ήδη καταστεί αιτία πολέμου για τα συνδικάτα, αναφέρουν οι Times του Λονδίνου. Οι ενώσεις των σωματείων ετοιμάζουν ήδη εκτεταμένες κινητοποιήσεις εν όψει ενός πιθανολογούμενου εκλογικού θριάμβου του Φιγιόν την προσεχή άνοιξη. Οι ηγέτες των συνδικαλιστών, τουλάχιστον οι πιο ισχυροί από αυτούς, γράφουν οι Times, καλούν σε σειρά κινητοποιήσεων που «θα παραλύσουν τη Γαλλία»!
Μεταξύ άλλων ο Φιγιόν έχει εξαγγείλει τον περιορισμό του δημόσιου τομέα κατά 500.000 θέσεις εργασίας (μέσα από πάγωμα προσλήψεων και μη ανανέωση συμβάσεων) και αναμόρφωση του συστήματος πρόνοιας. Ακόμη -και σε αυτό συμφωνούσε και ο Ζιπέ, αν και είχε ελαφρά διαφορετικές προτάσεις- θέλει να τα βάλει με το 35ωρο, την «ιερή αγελάδα» των εργασιακών ζητημάτων στη Γαλλία.
Ο Φιγιόν προτείνει το ωράριο εργασίας να είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων εργαζομένων και εργοδοτών που θα μπορούν να συμφωνήσουν σε κάτι περισσότερο από τις 35 ώρες σήμερα, με οροφή τις 48 ώρες που ορίζει η ΕΕ.
Ο Φιλίπ Μαρτινέ, επικεφαλής του ισχυρού συνδικάτου CGT, υπογράμμισε ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι είναι αντίθετοι με τις μεταρρυθμίσεις που προτείνει ο Φιγιόν, για να υπενθυμίσει -ή όχι να προειδοποιήσει- ότι οι κινητοποιήσεις θα είναι στην ημερήσια διάταξη.
Στην πράξη ο Φιγιόν θέλει να περάσει μέτρα που ισοδυναμούν με μνημόνιο -«ή μάλλον με περισσότερα από ένα μαζί», σχολιάζουν κάποιοι αναλυτές- σε μια προσπάθεια να περισώσει την γαλλική οικονομία προτού αναγκαστεί να υιοθετήσει μέτρα που θα της επιβληθούν από τις Βρυξέλλες. Ο ίδιος δεν αρνείται τον χαρακτηρισμό των μέτρων-σοκ, αλλά επιμένει ότι είναι ο μόνος δρόμος. Ευήκοα ώτα για αυτήν τη θέση μάλλον βρίσκει και έξω από τα στενά όρια της παράταξής του – αλλά και πολλούς που τα ακούν με ανησυχία, αν όχι και ανατριχίλα.
Ενάντια στο Εθνικό Μέτωπο
Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνουν οι Financial Times, πάνω στους ώμους του νικητή των παραταξιακών εκλογών της Δεξιάς πέφτει μια μεγάλη ευθύνη. Από outsider που κινούνταν στην τρίτη θέση και σε μάλλον χαμηλά ποσοστά βρέθηκε να κερδίζει με χαρακτηριστική άνεση (και καλύτερα από τις προβλέψεις) το παραταξιακό χρίσμα.
Η επιθυμία του να «αλλάξει εντελώς το λογισμικό της Γαλλίας» σε συνδυασμό με το μάλλον συντηρητικό κοινωνικό πρόγραμμα μπορεί να έχουν απήχηση απέναντι σε ένα εκλογικό σώμα που μοιάζει έτοιμο να κινηθεί προς τα δεξιά. Ο Φιγιόν θα μπορούσε να είναι το ανάχωμα για να μην καταλήξει η χώρα, και μαζί και η Ευρώπη, ακόμα πιο δεξιά, στα χέρια της Μαρίν Λεπέν· για την Αριστερά στη Γαλλία οι υποψήφιοι μπορεί να μην διαφέρουν αρκετά.
Για τη Λεπέν, ο Φιγιόν είναι πάντως ένας ισχυρός και αναπάντεχος αντίπαλος, που θα μπορούσε να κρατήσει στο πλευρό του ψηφοφόρους που σκέπτονται να επιλέξουν την ίδια. Αυτό με τη σειρά του, όπως επισημαίνουν οι Financial Times, θα αναγκάσει την Λεπέν σε μια αναπροσαρμογή στάσης.
Ηδη την Κυριακή επισήμαινε ότι ο Φιγιόν είναι ήπιος με την τρομοκρατία και σε θέματα ηθικής τάξης. Όπως διευκρίνισε εννοούσε ότι το 2009 ο τότε πρωθυπουργός Φιγιόν είχε αρνηθεί να απομακρύνει τον τότε υπουργό Πολιτισμού Φρεντερίκ Μιτεράν (ανιψιό του πρώην προέδρου), ο οποίος είχε παραδεχτεί ότι είχε κάνει πληρωμένο σεξ με ανήλικα αγόρια στη Ταϊλάνδη.
Τέτοιου τύπου ηθικά ζητήματα έχουν τη σημασία τους. Ο Φιγιόν είναι πιστός καθολικός και για λόγους αρχής είναι κατά του γάμου των ομοφύλων ή των αμβλώσεων, αλλά δηλώνει ότι δεν θα ακυρώσει τους νόμους. Το κοινωνικά συντηρητικό προφίλ του Φιγιόν έχει απήχηση στους ψηφοφόρους της Λεπέν και σε ομάδες που παραδοσιακά στηρίζουν το Μέτωπο, όπως τους φανατικούς καθολικούς, Υπάρχουν μάλιστα ενδείξεις ότι ψηφοφόροι της Λεπέν τον ψήφισαν στις προκριματικές. Είτε είναι συγκυριακή στρατηγική ψήφος ή φλερτ που μπορεί να εκδηλωθεί σε εκλογικό γάμο την άνοιξη, αυτό μένει να αποδειχτεί.
Σε ό,τι αφορά τις δημοσκοπήσεις, μέχρι στιγμής δείχνουν ότι σε μια αναμέτρηση Φιγιόν-Λεπέν για την προεδρία, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών θα κέρδιζε εύκολα.
Σε αναζήτηση υποψηφίου οι Σοσιαλιστές
Από την πλευρά τώρα του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) και ακόμη πιο αριστερά από το PS οι διεργασίες συνεχίζονται μέσα σε κλίμα απαισιοδοξία, γιατί τα δημοσκοπικά μηνύματα δεν είναι θετικά.
Σε συνέντευξή του την Κυριακή ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να διεκδικήσει το χρίσμα για την προεδρία. Ο Φρανσουά Ολάντ δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του, αλλά με τα εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά δημοφιλίας που έχει ίσως και να μην καταφέρει να είναι ο υποψήφιος του PS.
Προ ημερών το πολιτικό τέκνο του προέδρου, ο Εμανουέλ Μακρόν, ανακοίνωσε την αυτόνομη κάθοδό του προς τις προεδρικές εκλογές με κεντρώα πλατφόρμα. Παράλληλα, υπάρχει και η υποψηφιότητα του Ζαν-Λικ Μελανσόν στα αριστερά του PS με την υποστήριξη και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γαλλίας.
Το PS θα ψηφίσει τον υποψήφιό του μέσα στον Ιανουάριο, περίπου τρεις μήνες πριν οι Γάλλοι κληθούν στις κάλπες για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, το αποτέλεσμα των οποίων θα καθορίσει τις τύχες της Ευρώπης για τα επόμενα χρόνια.