H Φρίντα Σοφία, το κορίτσι-σύμβολο του αγώνα για την ανεύρεση επιζώντων στα ερείπια του φονικού σεισμού των 7,1 Ρίχτερ στο Μεξικό, συγκίνησε την παγκόσμια κοινή γνώμη δίνοντας παράλληλα δύναμη στους διασώστες να συνεχίζουν τις προσπάθειές τους. Ομως η Φρίντα Σοφία δεν είναι πια εδώ. Δεν είναι ότι η γλυκιά 12χρονη δεν άντεξε εγκλωβισμένη στα ερείπια του σχολείου της, όπου καταπλακώθηκαν 21 παιδιά, αλλά απλούστατα, όπως αποδείχθηκε, το κορίτσι ήταν ένα ακόμα «δημιούργημα» των fake news. Χωρίς προφανή δόλο, παρά μόνο για να φτιαχτεί μια συγκινητική ιστορία και να πουληθεί στα μέσα ενημέρωσης και στους καταναλωτές περιεχομένου στο Διαδίκτυο.
To όνομα της Σοφίας είχε κάνει την Πέμπτη τον γύρο του Διαδικτύου. Διασώστες, λέει, διέκριναν το χεράκι της μικρής μαθήτριας μέσα στα χαλάσματα και παρ’ όλο που κατάφεραν να αποκτήσουν επικοινωνία μαζί της, δεν μπορούσαν να την πλησιάσουν για να την απεγκλωβίσουν. H είδηση έτυχε εκτενέστατης κάλυψης από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης και τα δελτία ειδήσεων στη μεξικανική τηλεόραση.
Επί 15 ώρες το κορίτσι «παρέμενε εγκλωβισμένο στα ερείπια του σχολείου» Ρεμπσαμέν, νότια της Πόλης του Μεξικού. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, τα μηνύματα συμπαράστασης και ελπίδας (για την πιθανή ανεύρεση κι άλλων παιδιών που είχαν επιζήσει του φονικού σεισμού στα ερείπια του σχολείου τους) πλημμύρισαν τα social media.
Μέσα σε λίγες ώρες η 12χρονη Σοφία έγινε το σύμβολο ελπίδας των σεισμοπαθών και πηγή δύναμης για τα μέλη των σωστικών συνεργείων. Πολλοί ήταν αυτοί που έμειναν άγρυπνοι για να παρακολουθήσουν την αγωνιώδη επιχείρηση απεγκλωβισμού της, όμως όλα αποδείχθηκαν τελικά fake news.
Tο απόγευμα της Πέμπτης οι μεξικανικές αρχές προέβησαν σε επίσημη διάψευση της είδησης ότι είχε εντοπιστεί ζωντανή η μικρή στα χαλάσματα. «Θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι δεν γνωρίζουμε κάτι σχετικά με αυτή την πληροφορία που μεταδόθηκε. Και πιστεύουμε -είμαστε βέβαιοι- ότι δεν ισχύει», ανέφερε κρατικός αξιωματούχος. Από την πλευρά του το Associated Press έσπευσε να δικαιολογήσει τη αναμετάδοση της πληροφορίας επικαλούμενο ως πρωτογενή πηγή τους ίδιους τους διασώστες που επιχειρούν στο σημείο.
Η οργή για το νέο -θρασύ- hoax γενικεύθηκε στα social media και πολλοί ήταν αυτοί που μίλησαν για εσκεμμένη κατασκευή «ηρωικών φυσιογνωμιών» και «προσώπων-συμβόλων» από τις αρχές με μόνο στόχο τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης. Το twitter πλημμύρισε από αναρτήσεις με το hashtag #FridaSofia, ενώ δεν έλειψαν όσοι τα έβαλαν με τους δημοσιογράφους που για να κερδίσουν λίγο μεγαλύτερη τηλεθέαση, μιλούσαν επί ώρες για την υποτιθέμενη Frida Sofia. Ώρα με την ώρα η δυσπιστία έναντι των τοπικών μέσων μεγάλωνε.
Η αδυναμία να στηριχθεί με απλές αποδείξεις (π.χ. δηλώσεις μελών της οικογένειάς της, μαρτυρίες από την επιχείρηση διάσωσής της κ.α.) το σενάριο της 12χρονης Σοφίας, είχε φέρει στο φως την αλήθεια περίπου 30 ώρες από την αρχική (ψευδή) είδηση του εντοπισμού της και για μία ακόμη φορά, αρχές και μέσα ενημέρωσης βρέθηκαν στη δίνη των fake news, εσκεμμένων ή μη.