Για τα δεδομένα της Ιταλίας είναι η «μητέρα όλων των μαχών». Στη μία πλευρά βρίσκεται η εθνικίστρια πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι. Στην άλλη, ο Τζον Ελκαν, γόνος της θρυλικής δυναστείας Ανιέλι, που ίδρυσε την αυτοκινητοβιομηχανία Fiat. Η Μελόνι, στη διαμάχη αυτή, έχει αναλάβει τον ρόλο του υπερασπιστή του εργατικού δυναμικού της χώρας, καθώς θέλει να διασφαλίσει ότι τα ιταλικά αυτοκίνητα θα κατασκευάζονται σε ιταλικό έδαφος, από Ιταλούς.
Οι δύο τους συγκρούονται για τη διαχείριση του ομίλου Stellantis από τον Ελκαν. Η Stellantis είναι ο διάδοχος της Fiat και κατέχει περισσότερες από δώδεκα αυτοκινητοβιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των Alfa Romeo, Maserati, Peugeot και Jeep. Ο Ελκαν, γράφουν οι Times, απέρριψε μια πρόσκληση του κοινοβουλίου για να συζητήσει με τους ιταλούς νομοθέτες την κατακόρυφη πτώση της παραγωγής της εταιρείας στην Ιταλία. Η άρνησή του αυτή εξόργισε την Μελόνι.
«Είμαστε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία και αυτή η έλλειψη σεβασμού προς το κοινοβούλιο είναι κάτι που θα απέφευγα στη θέση του», είπε η Μελόνι σε βραδινό τηλεοπτικό talk show. Η Ιταλία, πρόσθεσε, «έχει δώσει πάρα πολλά σε αυτό που είναι τώρα η Stellantis».
Ο Ελκαν ανακοίνωσε την απόφασή του με μια επιστολή στην οποία εξηγούσε ότι καθώς ο Κάρλος Ταβάρες, διευθύνων σύμβουλος της Stellantis, έχει ήδη παρουσιαστεί ενώπιον των βουλευτών και έχει απαντήσει στις ερωτήσεις τους νωρίτερα μέσα στον μήνα, ο ίδιος δεν έχει κάτι άλλο να προσθέσει.
Το επεισόδιο είναι το πιο πρόσφατο στην ταραχώδη σχέση της Μελόνι με τον Ελκαν. Τον περασμένο Ιανουάριο η La Repubblica, μια ιταλική εφημερίδα που ελέγχεται από τους Ανιέλι από το 2020, κατηγόρησε την Μελόνι ότι «ξεπουλάει» την Ιταλία μέσω ιδιωτικοποιήσεων. Η πρωθυπουργός απάντησε σθεναρά, λέγοντας: «Αυτή η κατηγορία προέρχεται από μια εφημερίδα που ανήκει σε εκείνους που πούλησαν τη Fiat στους Γάλλους».
Ο Μαουρίτσιο Μολινάρι, συντάκτης της La Repubblica, απάντησε λέγοντας στους Times τον Απρίλιο: «Η Μελόνι επέκρινε τη La Repubblica για αποφάσεις που έλαβε η Stellantis, κάτι που είναι σαν να επικρίνεις το Bloomberg News για επενδύσεις σε ακίνητα που έκανε ο ιδιοκτήτης του, Μάικλ Μπλούμπεργκ».
Και πρόσθεσε: «Αυτή είναι μια επίθεση στην ελευθερία του Τύπου. Η Μελόνι έχει συμμαχήσει με τις μεγάλες δημοκρατίες στην εξωτερική πολιτική, κάτι που είναι θετικό και δεν ήταν δεδομένο, αλλά στην εσωτερική πολιτική είναι πιο κοντά στην Ουγγαρία».
Σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατηγόρησε τη Ρώμη ότι εκφοβίζει τους επικριτές της και ότι έχει συσφίγξει τον έλεγχο της RΑΙ, του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Η Μελόνι απάντησε με μια θυμωμένη επιστολή προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την πρόεδρο της Επιτροπής, κατηγορώντας την ΕΕ ότι πιστεύει ψευδείς ειδήσεις. Ενα από τα μεγαλύτερα συνδικάτα δημοσιογράφων πραγματοποίησε διαμαρτυρίες ενάντια σε αυτό που θεωρούν ως περιορισμό των ελευθεριών του Τύπου από τη Μελόνι.
Η Stellantis, η οποία προέκυψε από τη συγχώνευση μεταξύ της Fiat Chrysler και της PSA, ιδιοκτήτριας της Peugeot, το 2021, έχει την επιχειρηματική έδρα της στην Ολλανδία και έχει πολλούς Γάλλους στο διοικητικό της συμβούλιο. Η παραγωγή της εταιρείας στην Ιταλία μειώθηκε κατά περισσότερο από 30% τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με το 2023, καθώς η αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης περνάει μεγάλη κρίση. Το ιταλικό εργατικό δυναμικό της πιστεύεται ότι μειώθηκε κατά 10.000 άτομα μέσα σε τρία χρόνια.
Ο Λορέντζο Καστελάνι, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης, σχολίασε στους Times ότι η Mελόνι χρησιμοποιεί τη διαμάχη για να ενισχύσει τα ποσοστά αποδοχής της στο εσωτερικό της χώρας. «Ο σκεπτικισμός αυξάνεται στην Ιταλία και η Μελόνι λέει “αν είσαι γαλλική εταιρεία, τότε η Ιταλία δεν θα σου δίνει πλέον χρήματα”».
Η Μελόνι, η οποία όταν ήταν στην αντιπολίτευση τάχθηκε κατά της γαλλο-ιταλικής συγχώνευσης που δημιούργησε τη Stellantis, δείχνει αποφασισμένη να κλιμακώσει τη διαμάχη της με τους Ανιέλι.
Πριν από λίγους μήνες, η Alfa Romeo διατάχθηκε από τις αρχές να αλλάξει το όνομα ενός μοντέλου που αρχικά κυκλοφόρησε ως «Milano», επειδή είναι κατασκευασμένο στην Πολωνία. Λίγο αργότερα, 134 αυτοκίνητα Fiat Topolino κατασχέθηκαν από την ιταλική αστυνομία στο λιμάνι του Λιβόρνο επειδή έφεραν αυτοκόλλητα ιταλικής σημαίας, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή τους είχε γίνει στο Μαρόκο.