Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης τα χαρακτηρίζουν Νομπέλ της Σίλικον Βάλεϊ: τo Breakthrough Prize τιμά κάθε χρόνο επιστήμονες των θετικών και βιολογικών επιστημών για το έργο τους στα πλέον προχωρημένα ερευνητικά αντικείμενα που αλλάζουν τις αντιλήψεις και εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας. Ετσι και εφέτος σε μια λαμπερή εκδήλωση το βράδυ της περασμένης Κυριακής στo ερευνητικό κέντρο της NASA στο Σαν Φρανσίσκο.
Και ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες μια ελληνίδα φυσικός, η Ασημίνα Αρβανιτάκη που εργάζεται στον Καναδά.
Το βραβείο έχει θεσπιστεί από τον συνιδρυτή της Google Σεργκέι Μπριν με τη σύζυγό του Αν Γοτζίσκι, τον ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ με την σύζυγό του Πρισίλα Τσαν και τον ρώσο επιχειρηματία Γιούρι Μίλνερ με τη σύζυγό του Τζούλια Μίλνερ.
Είναι η πέμπτη φορά που απονέμεται το εν λόγω βραβείο, το οποίο συνοδεύεται με υψηλή αμοιβή (τρία εκατομμύρια δολάρια), μία αναγνώριση και αυτή ότι για τον επιστήμονα πολλές φορές είναι δύσκολο να φέρει σε πέρας την έρευνά του λόγω έλλειψης κονδυλίων.
Κατά την τελετή απονομής που έγινε στην Καλιφόρνια, με παρόντες τους επιχειρηματίες που θέσπισαν το βραβείο αλλά και πολλούς χολιγουντιανούς αστέρες, ο Ζάκερμπεργκ υπογράμμισε ότι «ποτέ δεν υπήρξε σημαντικότερη στιγμή για την υποστήριξη της επιστήμης».
Στην επιστήμη σαν παγκόσμια αξία αναφέρθηκε ο Γιούρι Μίλνερ ο οποίος έχει στηρίξει φιλόδοξες προσπάθειες για την εξερεύνηση του Διαστήματος και το ταξίδι σε κοντινά ηλιακά συστήματα.
Η Ασημίνα Αρβανιτάκη, που εικονίζεται στη φωτογραφία, επικεντρώνεται ερευνητικά στο Καθιερωμένο Μοντέλο το οποίο περιγράφει με ακρίβεια τις σχέσεις των υποατομικών σωματιδίων, όπως τα πρωτόνια, τα νετρόνια και άλλα σπανιότερα.
Εργάζεται στο Perimeter Institute από το 2014 και το έργο της αφορά, μεταξύ άλλων, την χρήση νέων τεχνικών και μεθόδων που θα δώσουν απαντήσεις στα ανοικτά προβλήματα που προκύπτουν από το Μοντέλο. Στόχος, όπως γράφει η ίδια, να σχεδιαστούν νέα πειράματα που θα επιτρέψουν την δοκιμή των θεωριών.
Η 36χρονη Αρβανιτάκη ζει στον Καναδά, είναι κόρη δασκάλων και, όπως έλεγε στην εφημερίδα Globe and Mail του Τορόντο, μεγάλωσε με μεγάλη επιθυμία για τη γνώση.
Πριν έλθει στον Καναδά, αποφοίτησε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο στην Αθήνα και είχε λάβει το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ υπό την επίβλεψη του καθηγητή Σάββα Δημόπουλου, ενός διεθνούς φήμης θεωρητικού φυσικού, που έχει μιλήσει με θερμά λόγια για το έργο της Αρβανιτάκη.
Το Perimeter Institute ιδρύθηκε το 1999 από τον ελληνοκαναδό επιχειρηματία Μάικ Λαζαρίδη ο οποίος ήταν συνιδρυτής της Blackbery. Η Αρβανιτάκη κατέχει την έδρα Θεωρητικής Φυσικής «Αρίσταρχος» (από το όνομα του αρχαίου φυσικού που διατύπωσε την ηλιοκεντρική θεωρία), η οποία φέτος χρηματοδοτήθηκε από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Ποιοι είναι οι βραβευθέντες
Οι πέντε βραβευμένοι στον κλάδο της βιολογίας έχουν εργαστεί πάνω στην καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας των κυττάρων και τη δυνατότητα τους να επιδιορθώνουν από μόνα τους κάποιες από τις αλλοιώσεις του DNA. Πρόκειται για τον Στίβεν Ελεντζ, τον Χάρι Νόλερ, τον Ρόλαντ Νούσε, τον Γιοσινόρι Οσούμι και την Χούντα Ζόγκμπι. Να θυμίσουμε ότι ο Οσούμι βραβεύτηκε φέτος με το Νομπέλ Ιατρικής για την κατανόηση του μηχανισμού της αυτοφαγίας, του μηχανισμού αυτοκαταστροφής των κυττάρων.
Στην σωματιδιακή φυσική τρία άτομα μοιράζονται το βραβείο. Είναι ο Τζόζεφ Πολχίνσκι, ο Αντριου Στρόμινγκερ και ο Κούμρουν Βάφα που επιλέχτηκαν για τη συμβολή τους στην θεωρία των κβάντων, την θεωρία των χορδών και την κβαντική βαρύτητα. Μαζί τους θα βραβευτούν 1.012 άτομα που αποτελούν την ερευνητική ομάδα του παρατηρητηρίου LIGO η οποία εντόπισε τα βαρυτικά κύματα.
Στα μαθηματικά βραβεύτηκε ο Ζαν Μπουργκέν για τη συμβολή του στην ανάλυση, τις διαφορετικές συναρτήσεις και τη θεωρία των αριθμών.
Δέκα νέοι ερευνητές επιλέχτηκαν από τον κλάδο των μαθηματικών και της φυσικής για το πολλά υποσχόμενο έργο στους κλάδους τους . Το βραβείο τους, στην κατηγορία Νέοι Ορίζοντες (New Horizons) συνοδεύεται από ποσό 100.000 δολαρίων.
Είναι έξι φυσικοί (η Ασημίνα Αρβανιτάκη, ο Πίτερ Γκρέιαμ, ο Σουρτζίτ Ραζεντράν, ο Σιμόνε Τζιόμπι, ο Ξι Γιν και ο Φρανς Πρετόριους) και τέσσερις μαθηματικοί (Μοχάμεντ Αμπουζαΐντ, Ιγκό Ντουμινίλ-Κοπάν, Μπέντζαμιν Ελάιας και Τζόρντι Γιουίλιαμσον).
Τέλος, δύο νεαρές, η Αντονέλα Μαζίνι 18 ετών από το Περού και η Ντεάνα Σι, 18 ετών επίσης, από τη Σιγκαπούρη, βραβεύτηκαν με 400.000 δολάρια. Μαζί τους βραβεύτηκαν και τα σχολεία τους και οι καθηγητές τους.