«Δεν έχω σκοπό να εγκαταλείψω τον κινηματογράφο, ευελπιστώ να συνεχίσω έως ότου ο Θεός θα μου δίνει τη δύναμη και τα χρήματα για να γυρίζω τις ταινίες μου». Εκείνη, πάντως, που είχε ανακοινωθεί, για τον Φρανκ Σινάτρα, μπήκε στο συρτάρι, οπότε ο σκηνοθέτης εστιάζει σε μια άλλη ταινία που είχε ήδη στα σκαριά, για τον Χριστό, βασισμένη στο μυθιστόρημα «Η Ζωή του Ιησού» του Σουσάκου Εντο (ο Σκορσέζε έχει ήδη μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη, το 2016, τη «Σιωπή», το πιο γνωστό από τα έργα του ιάπωνα συγγραφέα) –επιστρέφοντας κινηματογραφικά στο ίδιο φόντο ύστερα από περίπου τέσσερις δεκαετίες και τον «Τελευταίο πειρασμό» του Νίκου Καζαντζάκη.
Παρά τα 81 χρόνια που φέρει πλέον στις πλάτες του, ο Μάρτιν Σκορσέζε εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξαιρετική φόρμα. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει η Στεφάνια Ουλίβι της Corriere della Sera, η οποία είχε την ευκαιρία να συναντηθεί και να συνομιλήσει με τον περίφημο αμερικανό σκηνοθέτη.
Αφορμή στάθηκε η βράβευσή του με Stella della Mole για το σύνολο της τεράστιας προσφοράς του στην Εβδομη Τέχνη, το οποίο του απονεμήθηκε από τον ιταλό συνάδελφό του Τζουζέπε Τορνατόρε. Η σχετική τελετή πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη στο Museo del Cinema του Τορίνο.
Την επομένη ο αεικίνητος Σκορσέζε έδωσε και ένα masterclass, με τους συμμετέχοντες να τον υποδέχονται ως τον «κορυφαίο εν ζωή σκηνοθέτη», αλλά και ως έναν από τους κινηματογραφιστές που έδωσαν αγώνα για τη σωτηρία του σινεμά του παρελθόντος.
Εξακολουθεί να αφηγείται περήφανα πώς κάποια στιγμή άρχισε να πηγαίνει στα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ και να αναζητεί κόπιες αριστουργημάτων του παρελθόντος που κινδύνευαν να καταστραφούν, ειδικά μετά από μια φωτιά στη Σάντα Μόνικα, τη δεκαετία του 1970, που είχε ως αποτέλεσμα να καεί, μεταξύ άλλων, η αρχική κόπια του «Πολίτη Κέιν».
Οπως ανέφερε στην ιταλίδα δημοσιογράφο, μια από τις πρώτες κόπιες που διέσωσε «ήταν η αμερικανική του “Γατόπαρδου” του Λουκίνο Βισκόντι. Με τη μετάβαση στο χρώμα η κατάσταση διατήρησης των φιλμ επιδεινώθηκε. Θυμάμαι την προβολή μιας κόπιας του “Νιαγάρα” που ήταν τόσο ξεθωριασμένη ώστε αποχωρήσαμε από την αίθουσα σε ένδειξη διαμαρτυρίας».
Κάπως έτσι ο Μάρτιν Σκορσέζε ίδρυσε το 1990, με τη συνδρομή μιας χούφτας φίλων του, επίσης κορυφαίων κινηματογραφιστών (Λούκας, Κόπολα, Κιούμπρικ, Σπίλμπεργκ) το The Film Foundation, αποστολή του οποίου είναι η αποκατάσταση παλιών ταινιών, καθώς και η διάσωση και διατήρηση των πρωτότυπων φιλμ: «Ο στόχος, εκτός από τη διάσωση ταινιών, ήταν να διαδοθεί η αντίληψη ότι ο κινηματογράφος είναι ένας πολύτιμος θησαυρός, μια κληρονομιά της ανθρωπότητας που πρέπει να διατηρηθεί για τις επόμενες γενιές. Αποτελεί ευθύνη μας».
Οσο, όμως, νοιάζεται για το παρελθόν, άλλο τόσο ενδιαφέρεται για το παρόν αλλά και για το μέλλον. Χάρη στη θυγατέρα του Φραντσέσκα ο Μάρτιν Σκορσέζε είναι ενεργός ακόμη και στο TikTok. «Είναι ένα εργαλείο επικοινωνίας. Ακόμα και για τον κινηματογράφο. Δεν μπορώ να γνωρίζω πώς θα εξελιχθεί αυτή η τέχνη. Αλλάζει, θα είναι διαφορετική σε σχέση με ό,τι γνωρίζουμε εδώ και εκατό χρόνια. Ομως ζει ακόμα τα παιδικά της χρόνια. Ενδεχομένως ένα τσιπάκι να μας μεταφέρει δίπλα στον Αμλετ, εμάς, ως πρωταγωνιστές εικονικής πραγματικότητας».
Ο γνώμονας, ωστόσο, παραμένει ο ίδιος και είναι «το πάθος, η επιθυμία για επικοινωνία με σκοπό τη βελτίωση των θετικών πτυχών του πολιτισμού». Οσον αφορά τον σκοπό, ανέκαθεν ήταν, τουλάχιστον για τον Σκορσέζε, η διερεύνηση του παρελθόντος για την καλύτερη κατανόηση του παρόντος.
«Το 2002 γύρισα τις “Συμμορίες της Νέας Υόρκης” στα στούντιο της Τσινετσιτά, μια ταινία για τη γέννηση ενός έθνους, για ένα πείραμα διακυβέρνησης με επίκεντρο ομάδες μεταναστών, εθνών και κακοποιών που αλληλοσυγκρούονταν. Σήμερα αυτές οι διαιρέσεις επιστρέφουν» ανέφερε ο Σκορσέζε, έχοντας κατά νου τις επικείμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. «Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί σε λίγες εβδομάδες, αν θα συνεχιστεί αυτό το πείραμα που αποκαλούμε δημοκρατία ή αν θα δούμε το τέλος του» σημείωσε.
Κατά την παραμονή του στην Ιταλία ο Μάρτιν Σκορσέζε επρόκειτο να επισκεφτεί και την Πολίτσι Τζενερόσα, μια μικρή κοινότητα στην περιφέρεια του Παλέρμο, στη Σικελία. «Είναι ο τόπος του παππού μου, Φραντσέσκο Σκοτσέζε. Οι Αμερικανοί μας μετονόμασαν σε Σκορσέζε. Πρόκειται για ένα συναισθηματικό ταξίδι με στόχο να ανακαλύψω τις ρίζες μου. Μπορεί να προκύψουν άλλες ταινίες από αυτό».
Εν τω μεταξύ ο Σκορσέζε επιμελείται την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για την υποβρύχια αρχαιολογία στη Σικελία. Και από το Τορίνο αναχώρησε με έναν μικρό μεν αλλά πολύτιμο θησαυρό, μια ψηφιακή κόπια ορισμένων ακυκλοφόρητων σκηνών της «Cabiria», από τις πρώτες υπερπαραγωγές του παγκόσμιου κινηματογράφου, την οποία σκηνοθέτησε ο Ιταλός Τζοβάνι Παστρόνε πριν από 110 χρόνια. «Μου αρέσει αυτή η ταινία τόσο πολύ που είχα βάλει μια αφίσα της στο “Οργισμένο Είδωλο”» είπε ο εμβληματικός σκηνοθέτης.