Οι φιλελεύθερες αξίες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν μία μεγάλη πρόκληση, πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του 1930, το οικοδόμημα διαλύεται μπροστά στα μάτια μας – αυτό είναι το μήνυμα του καταγγελτικού μανιφέστου που δημοσιοποίησαν μέσω διαφόρων μεγάλων ευρωπαϊκών εφημερίδων τριάντα συγγραφείς, ιστορικοί και Νομπελίστες από 21 χώρες .
«Διαλέγουμε Ευρώπη ή πεθαίνουμε από τον λαϊκισμό» αναφέρει το κείμενό τους. «Ανακαλύπτουμε εκ νέου τον πολιτικό εθελοντισμό ή αποδεχόμαστε ότι η δυσαρέσκεια, το μίσος και η αθλιότητα, από θλιβερά πάθη, θα μας βυθίσουν».
Παρατηρούν με θλίψη την «εγκατάλειψη της ευρωπαϊκής κληρονομιάς» και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού (εννοούν τις πολιτικές ηγεσίες ΗΠΑ και ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών ) που «τον προηγούμενο αιώνα έσωσαν δύο φορές από την αυτοκτονία» τον κόσμο.
Και υποστηρίζουν ότι αν δεν καταβληθούν προσπάθειες για την καταπολέμηση της «αυξανόμενης παλίρροιας του λαϊκισμού», οι ευρωεκλογές θα είναι «οι πιο κακοήθεις που έχουμε γνωρίσει ποτέ: νίκη για τους καταστροφείς, ντροπή για όσους εξακολουθούν να πιστεύουν στην κληρονομιά του Εράσμου, του Ντάντε, του Γκαίτε». Θα πρόκειται για «περιφρόνηση της νοημοσύνη και του πολιτισμού, με εκρήξεις ξενοφοβίας και αντισημιτισμού, θα είναι καταστροφή».
Τονίζουν και την επιβουλή του «άρχοντα του Κρεμλίνου».
Η Ευρώπη διευκόλυνε την υπεράσπιση των φιλελεύθερων ιδεών και αξιών που είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρωπότητα σε όλο τον κόσμο, γράφουν: «Η Ευρώπη δεν είναι απλώς γεωγραφικός χώρος, αλλά αυτές οι ιδέες. Αυτή η ιδέα της Ευρώπης δέχεται επίθεση».
Οι υπογράφοντες το μανιφέστο φρονούν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μία μάχη για τον πολιτισμό ξανά, πολλά χρόνια μετά την ήττα του ιστορικού φασισμού και την πτώση του τείχους του Βερολίνου.
Γράφουν: «Παρά τα λάθη, η Ευρώπη παραμένει η δεύτερη κατοικία κάθε ελεύθερου ανθρώπου στον πλανήτη». Και καταλήγουν: «Οι φιλοευρωπαίοι δεν έχουν πλέον άλλη επιλογή. Πρέπει να ακούσουμε τον συναγερμό που προκαλούν οι εμπρηστές της ψυχής και του πνεύματος που παίζουν με τη φωτιά των ελευθεριών μας, από το Παρίσι στη Ρώμη, με στάσεις στη Βαρκελώνη, τη Βουδαπέστη, τη Δρέσδη, τη Βιέννη ή τη Βαρσοβία».
Το κείμενο υπογράφουν οι κάτωθι: Βασίλης Αλεξάκης, Ισμαήλ Κανταρέ, Μίλαν Κούντερα, Μάριο Βάργκας Λιόσα, Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, Αν Απλμπομ, Γιένς Κρίστιαν Γκρένταλ, Ντέιβιντ Γκρόσμαν, Αγκνες Χέλερ, Ελφριντ Τζέλινεκ, Γιόργκι Κόνραντ, Μπερνάρ-Ανρί Λεβί (ο οποίος και συνέταξε το κείμενό τους), Αντόνιο Λόμπο Αντούνες, Κλάουντιο Μαγκρίς, Ιαν ΜακΙουαν, Ορχάν Παμούκ, Χέρτα Μιούλερ, Λουντμίλα Ουλίτσκαγια, Ρομπ Ρίεμεν, Σάλμαν Ράσντι, Φερνάντο Σαβατέρ, Ρομπέρτο Σαβιάνο, Εουτζένιο Σκάλφαρι, Σάιμον Σάμα, Πέτερ Σνάιντερ, Αμπντουλάχ Σιντράν, Λάιλα Σλιμανί, Κολμ Τόιμπιν, Ανταμ Μίτσνικ, Ανταμ Ζαγκαγιέβσκι.