Προκαταρκτική συμφωνία επιτεύχθηκε στη Μάλτα ανάμεσα σε τέσσερις χώρες της ΕΕ για την εφαρμογή ενός συστήματος αυτόματης κατανομής των μεταναστών που αποβιβάζονται στη Μάλτα ή στην Ιταλία, ανακοίνωσαν στους δημοσιογράφους οι αντιπροσωπείες μετά το τέλος μιας μινι-συνόδου κορυφής για τη μετανάστευση στη Βαλέτα.
Το κείμενο που χαρακτηρίστηκε ως «βάση συμφωνίας» και το περιεχόμενο του οποίου δεν έχει αποκαλυφθεί με λεπτομέρειες, θα υποβληθεί προς έγκριση στο σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά το ευρωπαϊκό συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο τις 8 Οκτωβρίου, διευκρίνισαν οι υπουργοί Εσωτερικών των τεσσάρων χωρών (Γερμανία, Γαλλία, Μάλτα και Ιταλία) και η φινλανδική προεδρία της ΕΕ.
«Εξασφαλίσαμε καλά αποτελέσματα που οδήγησαν σε ένα κοινό κείμενο, το οποίο ακολουθεί δύο έγγραφα που είχαν υποβληθεί προηγουμένως από τη Γαλλία και τη Γερμανία, από τη μία πλευρά, τη Μάλτα και την Ιταλία από την άλλη», δήλωσε ο μαλτέζος υπουργός Εσωτερικών Μίχαελ Φαρούτζια, οικοδεσπότης της συνόδου.
«Είναι μόνο ένα πρώτο στάδιο που συναθροίζει τις τέσσερις χώρες, μεταξύ των οποίων δύο (η Ιταλία και η Μάλτα) είναι άμεσα ενδιαφερόμενες» για τις αποβιβάσεις μεταναστών στις ακτές τους, εξήγησε ο γάλλος υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ σε συνέντευξη Τύπου.
Ο υπουργός διευκρίνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως το κοινό έγγραφο δεν θα δοθεί αμέσως στον Τύπο. «Προτιμήσαμε να ενημερώσουμε πρώτα τις άλλες χώρες μέλη, αυτό είναι το κανονικό», διευκρίνισε.
«Θέλουμε να κινητοποιήσουμε το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών έτσι ώστε ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του», συνέχισε.
Η συμφωνία είναι «προσωρινή για μια περιορισμένη ζώνη που είναι η κεντρική Μεσόγειος», είπε.
«Ομως ευχόμαστε ότι θα υπάρξει μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση που θα περιλαμβάνει επίσης την Ισπανία, την Ελλάδα και την Κύπρο», χώρες που βρίσκονται εντός των διαδρομών της μετανάστευσης στη δυτική και ανατολική Μεσόγειο.
«Δεν πρόκειται για το άνοιγμα εκ νέου μιας διαδρομής μαζικής μετανάστευσης μέσω της Μεσογείου, ούτε πρόκειται να αφήσουμε τη Μάλτα και την Ιταλία μόνες τους», πρόσθεσε.
Στη σύνοδο συμμετείχε ο ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για τη Μετανάστευση, Δημήτρης Αβραμόπουλος, που υπογράμμισε πως η Ευρώπη πρέπει να είναι «στην πρώτη γραμμή», προκειμένου να διαχειριστεί τη μεταναστευτική κρίση στο πλευρό χωρών όπως η Ιταλία, η Ελλάδα, η Μάλτα, η Ισπανία και η Κύπρος.
«Σήμερα θα επικεντρωθούμε στην κατάσταση σε αυτό το τμήμα της Μεσογείου» [την κεντρική Μεσόγειο], πρόσθεσε ενώπιον των δημοσιογράφων ο κ. Αβραμόπουλος.
«Αλλά δεν πρέπει να αρνηθούμε ότι υπάρχουν παρόμοιες καταστάσεις και σε άλλα τμήματα της Μεσογείου», συνέχισε ο ίδιος.
Ο επίτροπος εκτίμησε επίσης ότι έχει έρθει η ώρα προκειμένου η ΕΕ «να λάβει πολιτικές αποφάσεις, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει μία πολιτική οδός για λογαριασμό όλων των κρατών μελών».
Ο μηχανισμός κατανομής θα είναι προσωρινός εν αναμονή μιας επαναδιαπραγμάτευσης του Κανονισμού του Δουβλίνου που αναθέτει τον χειρισμό των αιτήσεων ασύλου στη χώρα πρώτης άφιξης.
Τον μηχανισμό ζητεί επιτακτικά η Ιταλία, η οποία κατηγορεί τους εταίρους της ότι δεν την υποστήριξαν απέναντι στην εισροή μεταναστών.
Ο Κανονισμός του Δουβλίνου κρίνεται άδικος επειδή εναποθέτει το βάρος της υποδοχής, για γεωγραφικούς λόγους και μόνο, στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Ισπανία ή τη Μάλτα, κύριες πύλες εισόδου των μεταναστών.
Σύμφωνα με τη συνοριακή υπηρεσία της ΕΕ, τη Frontex, σχεδόν 6.600 άνθρωποι προσπάθησαν να διαπλεύσουν τη κεντρική Μεσόγειο με προορισμό την Ευρώπη από τις αρχές του 2019 έως και τα τέλη Αυγούστου.
Πολλοί ειδικοί, καθώς και ευρωπαίοι αιρετοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι φοβούνται πως μια απόφαση για την κατανομή των μεταναστών, η οποία θα αφορά μόνο τους μετανάστες που διασώζονται στην κεντρική Μεσόγειο, θα θεωρηθεί άδικη από τις χώρες άφιξης που βρίσκονται σε άλλες διαδρομές, στη δυτική Μεσόγειο (Ισπανία) και στην ανατολική Μεσόγειο (Ελλάδα).
Από τις αρχές του έτους, μόνο το 13% των 67.000 παράτυπων μεταναστών που έφθασαν στην Ευρώπη αποβιβάστηκαν στην Ιταλία ή στη Μάλτα, έναντι 57% στην Ελλάδα και 29% στην Ισπανία.