Πρόκειται για ένα από τα πιο μεγαλεπήβολα κατασκευαστικά project των Ρώσων το οποίο, ωστόσο, παραμένει εδώ και χρόνια στα συρτάρια των αρμόδιων υπουργείων. Αλλά σήμερα φαίνεται πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε είναι πιθανό να συνεργαστούν και να ενώσουν αυτοί τελικά τη Ρωσία με την Ιαπωνία, μετατρέποντας, έτσι, τον Υπερσιβηρικό σ’ έναν ατέρμονο σιδηρόδρομο μήκους άνω των 12.000 χιλιομέτρων που θα συνδέει τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου με την Ευρώπη. Θα αρκούν, οπότε, περί τις δέκα ημέρες για να μεταβεί κανείς από το Λονδίνο ή το Παρίσι στο Τόκιο.
Κατά πόσο όμως είναι εφικτό αυτό; Οι μηχανικοί που μετέχουν στο project δηλώνουν πως μπορούν να αντιμετωπίσουν τις όποιες τεχνικές προκλήσεις ενώ οι Ρώσοι εμφανίζονται ήδη έτοιμοι να ξεκινήσουν. «Προσφέρουμε στους Ιάπωνες εταίρους μας την ευκαιρία να εξετάσουν σοβαρά την κατασκευή ενός οδικού και σιδηροδρομικού περάσματος», μεταξύ των δύο χωρών, ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας Ιγκόρ Σουβάλοφ που συνόδευσε τον Πούτιν στο Βλαδιβοστόκ όπου συναντήθηκε με τον Σίνζο Άμπε στο πλαίσιο των εργασιών του Ανατολικού Οικονομικού Φόρουμ (Eastern Economic Forum).
Τα εμπόδια, όμως, είναι πολλά και δεν αφορούν ζητήματα μόνον οικονομικά ή κατασκευαστικά αλλά και πολιτικά, καθώς οι δύο χώρες εξακολουθούν να βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους εξαιτίας της διαμάχης για τις Κουρίλες Νήσους τις οποίες κατέλαβε ο Στάλιν στο τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και εξακολουθεί να διεκδικεί σήμερα η Ιαπωνία.
Η σύλληψη του σχεδίου ανάγεται, τουλάχιστον εν μέρει, στον σοβιετικό δικτάτορα ο οποίος κατά τη δεκαετία του 1940 είχε δόση εντολή να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες μελέτες για τη σύνδεση της Σαχαλίνης, του μεγαλύτερου νησιού της Ρωσίας στην ανατολική ακτή και βόρεια της Ιαπωνίας, με τη στεριά. Αλλά για την ένωση Ρωσίας-Ιαπωνίας είναι απαραίτητη κατασκευή δύο γεφυρών (ή σηράγγων) με τους Ρώσους να δηλώνουν δια στόματος Σουβάλοφ ότι «εμείς πρόκειται να αρχίσουμε τις εργασίες για το δικό μας τμήμα του έργου».
Σε πρώτη, οπότε, φάση θα κατασκευαστεί μια υποθαλάσσια σήραγγα μήκους 11 χιλιομέτρων στον Πορθμό του Νεβελσκόι (Τατάρων), το σημείο όπου η Σαχαλίνη πλησιάζει περισσότερο στην ηπειρωτική Ρωσία με την πορεία του Υπερσιβηρικού να συνεχίζεται κατά μήκος του νησιού για 600 ακόμα χιλιόμετρα. Υπάρχει ήδη μια ιαπωνική σιδηροδρομική γραμμή αλλά είναι διαφορετικού εύρους από εκείνο των ρωσικών σιδηροδρόμων, οπότε, θα πρέπει να ξεπεραστεί κι αυτό το εμπόδιο. Τερματίζοντας την πορεία του στο Ακρωτήριο Κριγιόν, το νοτιότερο σημείο της Σαχαλίνης, στη συνέχεια η αμαξοστοιχία θα πρέπει να διασχίσει τη θάλασσα για 45 χιλιόμετρα, έως το Ακρωτήριο Σόγια στην Ιαπωνία. Από εκεί θα συνδέεται με το το σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων Σινκασέν στις ράγες του οποίου τα ιαπωνικά τρένα κινούνται με ταχύτητες άνω των 300 χιλιομέτρων κατά μήκος της νήσου Χοκκάιντο και διασχίζουν την υποθαλάσσια σήραγγα του Σεϊκάν, ώστε να φτάσουν στο Χονσού, το μεγαλύτερο νησί της Ιαπωνίας με περισσότερους από 100 εκατομμύρια κατοίκους, στο οποίο βρίσκονται το Τόκιο και οι άλλες μεγάλες πόλεις.
Οι Ιάπωνες δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για την ιδέα έχοντας στο μυαλό τους τους φυσικούς πόρους της Σαχαλίνης. Πέρα από τη σιδηροδρομική σύνδεση, εξετάζουν το ενδεχόμενο κατασκευής ενός αγωγού για τη μεταφορά του ρωσικού μεθανίου στα νησιά τους, το οποίο χρειάζονται περισσότερο από ποτέ άλλοτε εξαιτίας της αυστηρής επαναξιολόγησης του πυρηνικού προγράμματος της χώρας μετά το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011.
Όσον αφορά τους Ρώσους, εξακολουθούν να προτείνουν μεγαλεπήβολα σχέδια, η σύλληψη πολλών εκ των οποίων ανάγεται σε περασμένες δεκαετίες. Πέρα από την ιδέα περί αξιοποίησης του Βορειοανατολικού Περάσματος (Northeast Passage – NEP) για την μετάβαση των ευρωπαϊκών πλοίων στην Άπω Ανατολή, σκέφτονται επίσης να επεκτείνουν τον Υπερσιβηρικό έως τη Σεούλ, δεδομένου ότι σήμερα φτάνει (μέσω συνδέσεων με άλλα σιδηροδρομικά δίκτυα) έως τη Βόρεια Κορέα. Το κλίμα, όμως, που επικρατεί σε πολιτικό επίπεδο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τουλάχιστον ψυχρό. Και το ίδιο ισχύει και για το σχέδιο ή μάλλον για την ιδέα σύνδεσης της Τσουκότκα, στην βορειοανατολική εσχατιά της Ρωσίας, με την Αλάσκα και τον Καναδά. Το μοναδικό από τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα που οραματίστηκαν οι Ρώσοι κατά το παρελθόν και υλοποιείται σήμερα με γοργούς, μάλιστα, ρυθμούς είναι η γέφυρα που θα ενώσει την ηπειρωτική Ρωσία με την Κριμαία.
Πάντως αποτελεί ευτύχημα ότι δεν προέβησαν στην υλοποίηση μιας ιδέας του Χρουστσόφ. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ο σοβιετικός ηγέτης ήθελε να υδροδοτήσει την Κεντρική Ασία, αλλάζοντας την πορεία των μεγάλων ποταμών της Σιβηρίας. Οι μηχανικοί του είχαν τότε αποφανθεί πως αυτό θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με αλλεπάλληλες ρίψεις ατομικών βομβών.