Σημαντική ημέρα η Τρίτη για όσους ονειρεύονται τη στιγμή που τα Γλυπτά του Παρθενώνα, που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, θα επιστρέψουν στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Το πρώτο πιστό τρισδιάστατο αντίγραφο από πεντελικό μάρμαρο είναι έτοιμο και παρουσιάζεται στις 7 μ.μ. (ώρα Ελλάδας, 5 μ.μ. τοπική ώρα) στο μουσείο Φρόιντ στο Λονδίνο, δημιουργία του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας (ΙDA), που είχε την πρωτοβουλία για το εγχείρημα.
Πρόκειται για την κεφαλή ενός αλόγου από το άρμα της Σελήνης, η οποία εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο μαζί με τα υπόλοιπα γλυπτά που έκλεψε ο λόρδος Ελγιν από τον Παρθενώνα τον 19ο αιώνα.
Οι επιστήμονες του IDA, επικεφαλής του οποίου είναι ο Ρότζερ Μίτσελ, χρησιμοποίησαν μία νέα πρωτοποριακή τεχνική, γνωστή ως 3D Machining. Με κάμερες Lidar, οι ειδικοί δημιούργησαν τις ψηφιακές εικόνες –στα κρυφά, γιατί το Βρετανικό Μουσείο δεν τους έδωσε άδεια– και στη συνέχεια, ένας ρομποτικός μηχανισμός σε εργαστήριο της Ιταλίας, δημιούργησε το αντίγραφο του έργου τέχνης με ακρίβεια χιλιοστού.
Το έκθεμα του Βρετανικού Μουσείου είναι ένα από τα τέσσερα κεφάλια αλόγων από το άρμα που οδηγεί η Σελήνη, το οποίο απέσπασε ο Ελγιν από το ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα (έργο που δημιουργήθηκε από το εργαστήριο του Φειδία και χρονολογείται το 437-432 π.Χ.).
Γύψινο αντίγραφό του και άλλα δύο αυθεντικά κεφάλια, που καταβιβάστηκαν από τον Παρθενώνα το 1987, εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ το κεφάλι του τέταρτου αλόγου έχει χαθεί. Εικάζεται ότι έπεσε από το αέτωμα το 1687 κατά την ανατίναξη του Παρθενώνα από τον Ενετό Φραντσέσκο Μοροζίνι, που εντωμεταξύ είχε μετατραπεί σε τζαμί και μπαρουταποθήκη.
Οπως ανέφεραν οι Times, ο ρομποτικός μηχανισμός δημιούργησε, στην Καράρα της Ιταλίας, το πιστό αντίγραφο μέσα σε πέντε ημέρες από ένα κομμάτι πεντελικού μαρμάρου, βάρους ενός τόνου, το οποίο προήρθε από το ίδιο λατομείο που χρησιμοποίησε και ο Φειδίας τον 5ο αιώνα π.Χ. για να φτιάξει τα αριστουργήματά του.
Οι ειδικοί βρίσκονται επίσης κοντά στην ολοκλήρωση του αντιγράφου μιας μετόπης του Παρθενώνα, που απεικονίζει μία Κενταυρομαχία, από τον μυθικό πόλεμο μεταξύ Λαπιθών και Κενταύρων).
Σύμφωνα με τους Times, ο Ρότσερ Μίτσελ συνομίλησε πρόσφατα με τον Τζορτζ Οσμπορν, τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου και πρώην υπουργό Οικονομικών και Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον, για το ενδεχόμενο έκθεσης των αντιγράφων στους χώρους του. Ο Οσμπορν δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο, σύμφωνα με τον Μίτσελ, ενώ τον Ιούνιο είχε δηλώσει ότι μία συμφωνία με την Ελλάδα «είναι πιθανή».
«Είναι θέμα ηθικής», είπε χαρακτηριστικά πριν λίγες ημέρες ο Μίτσελ. «Δεν υπάρχει υπάρχει αμφιβολία ότι θα πρέπει να επιστρέψουν (το Βρετανικό Μουσείο) τα Χάλκινα του Μπενίν (αφρικανικά γλυπτά του 16ου αιώνα), τα αγάλματα της Καμπότζης. Οταν κλέβεις αντικείμενα και τα εκθέτεις δημόσια, μην εκπλαγείς αν, αργά ή γρήγορα, έρθει κάποιος και σου πει: “Αυτό το έκλεψες από εμένα και το θέλω πίσω”», τόνισε.
«Πλέον, δεν υπάρχει η ανοχή για πολιτισμική οικειοποίηση και το Βρετανικό Μουσείο έχει μείνει πίσω από την εποχή μας», επισήμανε ο ίδιος.
Ο Μίτσελ αποκάλυψε ότι δύο ακόμα αντίγραφα των Γλυπτών που ετοιμάζει το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας θα ζωγραφιστούν με τα χρώματα που είχε χρησιμοποιήσει ο Φειδίας στα πρωτότυπα, καθώς οι αρχαίοι Ελληνες ζωγράφιζαν τα αγάλματα με έντονα χρώματα, ελάχιστα ίχνη των οποίων διασώθηκαν με το πέρασμα των αιώνων.
«Το λευκό που βλέπουμε σήμερα είναι παραπλανητικό. Τα ζωγραφισμένα αντίγραφα και η εικονική πραγματικότητα μπορούν να μας δείξουν με ακρίβεια πώς ήταν στην αρχαιότητα».
Οι ειδικοί του IDA έχουν επίσης δημιουργήσει ένα τρισδιάστατο μοντέλο της Αίθουσας Duveen του Βρετανικού Μουσείου, όπου εκτίθενται τα Γλυπτά του Παρθενώνα, «στην οποία θα τοποθετήσουμε τα αντικείμενα που οι Ελληνες μας έχουν πει ότι θα δανείσουν (στο Βρετανικό Μουσείο) ως αντάλλαγμα για την επιστροφή των Γλυπτών», είπε ο Μίτσελ.
Ο ιδρυτής του ινστιτούτου είπε επίσης στους Times ότι το Βρετανικό Μουσείο ενδεχομένως να προτείνει στην ελληνική πλευρά να κρατήσει αυτή τα πιστά αντίγραφα, κάτι όμως που θεωρείται απίθανο να γίνει δεκτό.
Πάντως, τον περασμένο Μάρτιο, τo IDA υποστήριζε ότι η δημιουργία των τρισδιάστατων αντιγράφων όλων των Γλυπτών θα έδινε στον τότε πρίγκιπα Κάρολο την ευκαιρία, όταν αυτός ανέβαινε στον θρόνο, «να πάρει την υπόθεση στα χέρια του ως απόγονος (δισέγγονος) έλληνα βασιλιά και να πραγματοποιήσει αυτή την ιστορική αποκατάσταση».