Πέρασε στα ψιλά. Λογικό. Διότι ο αιγύπτιος διεθνής αμυντικός μέσος Μοχάμεντ Ελ-Νενί δεν είναι, δα, και το πρώτο όνομα. Οσο για τα σχεδόν επτά εκατομμύρια ευρώ που η Αρσεναλ έδωσε στη Βασιλεία για να τον αποκτήσει, σιγά τα λεφτά. Σε κάποιες άλλες μετεγγραφές είναι… το πουρμπουάρ του μάνατζερ.
Αλλά ο κυριότερος λόγος που το deal έγινε μονόστηλο, είναι οτι πίσω από τη μικρή είδηση δεν γράφτηκε η μεγάλη: πως την τελευταία τετραετία, ο ταπεινός ελβετικός σύλλογος της ομώνυμης πόλης των 165.529 κατοίκων (σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, του 2006) έχει εισπράξει -από πωλήσεις παικτών- σχεδόν 100 εκατομμύρια ευρώ. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, έφτασε μια φορά στους ημιτελικούς κι άλλη μία στους προημιτελικούς του Europa League.
Η Βασιλεία αγόρασε τον Ελ-Νενί όταν ήταν 20 ετών με 650.000 ευρώ και τον πούλησε, στα 23 του, δέκα φορές ακριβότερα. Στο πρόσφατο παρελθόν έχει κάνει ακόμη πιο αποδοτικές συμφωνίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Μοχάμεντ Σαλάχ, ο οποίος της κόστισε δυο εκατομμύρια και της απέφερε 15, όταν πήγε στην Τσέλσι. Αλλά το φόρτε της είναι, να βγάζει (πολλά) χρήματα από ποδοσφαιριστές που βρήκε στα αζήτητα.
Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Σερντάν Σακίρι, που της άνοιξε τις πύλες της μεγάλης γερμανικής αγοράς. Από τις ακαδημίες της ορμώμενος, κατέληξε στην Μπάγερν Μονάχου (τη σεζόν 2012-2013) έναντι 10,4 εκατ. ευρώ. Αλλη περίπτωση, την ίδια περίοδο, ο Γκράνιτ Τσάκα. Πουλήθηκε στην Γκλάντμπαχ προς 7,5 εκατ. ευρώ. Δυο χρόνια αργότερα, η Γκλάντμπαχ έδωσε στη Βασιλεία άλλα 8 εκατ. ευρώ για τον τερματοφύλακα Γιάν Ζόμερ, ενώ -την ίδια εποχή- η Χέρτα αγόρασε τον Βαλεντίν Στόκερ με 4 εκατ. ευρώ. Μερικές ημέρες πριν κλείσει η συμφωνία για τον Ελ-Νενί, πουλήθηκε ο 18χρονος -αλβανικής καταγωγής- ανερχόμενος επιθετικός Αλμπιαν Αγιέτι στην Αουγκσμπουργκ. Και ο κατάλογος των «δικών της παιδιών» που γέμισαν τα ταμεία της, δεν έχει τέλος.
Ο επόμενος θησαυρός της είναι ένας 18χρονος, ο Μπριλ Εμπολό, τον οποίο οι Ελβετοί κοστολογούν στα 30 εκατομμύρια ευρώ. Καθώς όλοι οι πελάτες τους δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις συναλλαγές τους μαζί τους (μόνο ο Ολυμπιακός την πάτησε, με τον αλήστου μνήμης τερματοφύλακα Φράνκο Κοστάντζο, αλλά αυτή ήταν μια ιδιάζουσα περίπτωση), αργά ή γρήγορα, αυτά τα λεφτά θα τα πάρουν. Ποτέ, μέχρι τώρα, δεν έπεσαν έξω στην εκτίμηση της αξίας ενός ποδοσφαιριστή.
Στο ποδοσφαιρικό εργαστήριο παραγωγής και εξέλιξης ταλέντων της Βασιλείας θα συναντήσει κανείς ακατέργαστα διαμάντια από την Αίγυπτο, την Τσεχία, τη Βουλγαρία, τη Χιλή, την Παραγουάη, την Ιαπωνία, από τη δεύτερη ομάδα της Σπόρτιγκ Λισαβώνας και, βεβαίως, από την Ελβετία, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Οχι μόνο γηγενείς, αλλά και Αλβανούς, Τούρκους, Κοσοβάρους, Κροάτες και Σλοβένους – γιούς μεταναστών στην περιοχή. Μια πανσπερμία παιδιών που, παρά τη διαφορετική αφετηρία τους, μεγαλώνουν διδασκόμενα τις ίδιες αρχές. Για το ποδόσφαιρο αλλά και για τη ζωή.
Πίσω από το «θαύμα» της Βασιλείας κρύβονται δυο – άγνωστοι στο ευρύ κοινό – άνδρες: ο Αντρέα Κέρι και ο Μπέρναρντ Χόισλερ
Το πρότζεκτ είναι απλό. Περίπου αυτονόητο για μια ομάδα που αγωνίζεται σε ένα μικρομεσαίο πρωτάθλημα, δεν έχει πολύ λαό να την ακολουθεί, δεν μπορεί να ελπίζει σε τρελά έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα, χορηγούς και εμπορικές δραστηριότητες – και δεν ευτύχησε να έχει φραγκάτο ιδιοκτήτη. Το concept είναι η έννοια της υπεραξίας: Αγοράζουμε φθηνά -παίκτες κάτω των 23 ετών αυστηρά, συνήθως από ανυπόληπτα πρωταθλήματα, και με πλαφόν τα 2,5-3 εκατομμύρια ευρώ. Εξελίσσουμε τα ταλέντα και, μόλις φτάσουν στο επιθυμητό επίπεδο, τα μοστράρουμε στη βιτρίνα. Στην πρώτη ομάδα. Φροντίζουμε να βγαίνουμε κάθε χρόνο στα Κύπελλα Ευρώπης, για να δουν τα… προϊόντα μας όσο το δυνατόν περισσότεροι πελάτες. Και, μόλις φτάνουν στο peak της τιμής που έχουμε προκαθορίσει (αναλόγως με το ταλέντο και την εξέλιξη καθενός ξεχωριστά), πουλάμε. Για να μπουν στην ομάδα τα φυντάνια που έρχονται από πίσω, τα οποία -στο μεταξύ- προετοιμάζουμε, να ξαναπουλήσουμε. Και πάει λέγοντας…
Σιγά την ιδέα, δηλαδή. Τα κλειδιά της επιτυχίας είναι, το έξυπνο σκάουτινγκ (να εντοπίζεις τα μεγαλύτερα ταλέντα στην κατά το δυνατόν χαμηλότερη τιμή – δηλαδή, προτού τα ανακαλύψει οποιοσδήποτε άλλος), η αξιοποίηση των ικανοτήτων του καθενός στο έπακρο (με την αποτελεσματική λειτουργία των ακαδημιών) και η προσήλωση στο πλάνο.
Αυτό το τελευταίο, είναι και το πιο κρίσιμο. Η Βασιλεία δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να αγοράσει ακριβότερα, όσο πολλά υποσχόμενος κι αν ήταν ο παίκτης. Αλλά ούτε και να μην πουλήσει, την κατάλληλη στιγμή, κάποιον που θα τη βοηθούσε να ανέβει σε υψηλότερο αγωνιστικό επίπεδο. Σκεφτείτε, πού θα μπορούσε να φτάσει η ομάδα, αν κρατούσε τον Σαλάχ (τον πούλησε στον Αμπράμοβιτς), τον Σακίρι (στην Μπάγερν), τον Ντερλίς Γκονζάλες και τον Αλεξάνταρ Ντράγκοβιτς (στην Ντινάμο Κιέβου), τον Μαρσέλο Ντίας (στο Αμβούργο), τον Φαμπιάν Φράι (στη Μάιντς) και τον Ελ-Νενί, που μόλις πήγε στην Αρσεναλ. Ευρωπαϊκή κούπα θα «χτυπούσε», με όλους αυτούς στο δυναμικό της. Ομως, έμεινε πιστή στο σχέδιο. Μόνο την τελευταία τετραετία έχει πουλήσει 16 «ενδεκαδάτους» παίκτες.
Δεν έχασε. Κάθε άλλο. Είναι μία ομάδα αυτάρκης, χωρίς χρέη, με κέρδη – αλλά και με τίτλους. Μέχρι το 2002, που αποφάσισε να μετεξελιχθεί σε ποδοσφαιρική βιομηχανία, είχε κατακτήσει μόλις οκτώ Πρωταθλήματα (1953, 1967, 1969, 1970, 1972, 1973, 1977, 1980). Σήμερα, τα έχει κάνει 18 (2002, 2004, 2005, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015). Και φέτος είναι πρωτοπόρος, με 12 βαθμούς διαφορά από τη δεύτερη Γιούνγκ Μπόις. Το 2012-2013 έφτασε στα ημιτελικά του Europa League. Την τελευταία πενταετία έχει αποκλείσει, σε νοκ-άουτ αγώνες, όλο τον καλό τον κόσμο: τη Ρόμα, τη Γιουνάιτεντ, την Μπάγερν, τη Ζενίτ, την Τότεναμ, τη Βαλένθια, τη Λίβερπουλ… Στην κατάταξη της UEFA βρίσκεται στην 17η θέση.
Πίσω από το «θαύμα» της Βασιλείας κρύβονται δυο -άγνωστοι στο ευρύ κοινό- άνδρες: ο Αντρέα Κέρι και ο Μπέρναρντ Χόισλερ. Ο Κέρι απέκτησε το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών και έγινε πρόεδρος το 2002. Δική του ήταν η ιδέα, η ομάδα του να επενδύσει σε ένα σύστημα ανίχνευσης νεαρών ποδοσφαιριστών, οι οποίοι θα εκπαιδευτούν στην αγωνιστική φιλοσοφία του συλλόγου, θα ενσωματωθούν στην πρώτη ομάδα και, όταν έρθει η ώρα, θα πουληθούν. Ο Χόισλερ, που έχει σπουδάσει Αθλητικό Δίκαιο, ανέλαβε να «τρέξει» το πλάνο.
Mε ετήσιο προϋπολογισμό κοντά στα 4 εκατομμύρια ευρώ, η ποδοσφαιρική ακαδημία της Βασιλείας έχει προωθήσει στη βασική ομάδα -όλα αυτά τα χρόνια- πάνω από 60 παίκτες. Ενας από τους πρώτους ήταν ο Κροάτης Ιβάν Ράκιτιτς. Εκανε ντεμπούτο το 2005 και, δύο σεζόν αργότερα, πουλήθηκε στη Σάλκε, έναντι 5 εκατ. ευρώ. Για να καταλήξει στη Σεβίλλη, όπου πήρε το Γιουρόπα Λιγκ, και -στη συνέχεια- στην Μπαρτσελόνα, όπου κατέκτησε τα πάντα.
Το success story της Βασιλείας φωνάζει οτι «λεφτά υπάρχουν». Αραγε, θα φτάσει κάποτε στα αφτιά των ελληνικών κλαμπ;