Οταν ο Κρίστοφερ Ριβ βρισκόταν στο νοσοκομείο μετά το τραγικό ατύχημά του ενώ έκανε ιππασία, το 1995 –που του προκάλεσε παράλυση από τον λαιμό και κάτω, στερώντας του τη δυνατότητα να μπορεί να αναπνεύσει χωρίς βοήθεια–, ο καλός του φίλος Ρόμπιν Γουίλιαμς τον επισκέφθηκε για να τον κάνει να γελάσει.
«Μπήκα στο δωμάτιο σαν ρώσος πρωκτολόγος, φόρεσα ένα γάντι και είπα: “Λοιπόν, πρέπει να το εξετάσουμε αυτό το πράγμα”» λέει ο Γουίλιαμς σε μια αρχειακή συνέντευξη που περιλαμβάνεται στο συγκινητικό και οπτικά εφευρετικό νέο ντοκιμαντέρ «Super/Man: The Christopher Reeve Story», που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου του Σάντανς.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Washington Post, οι δυο τους ήταν συγκάτοικοι στη φοιτητική εστία της σχολής παραστατικών τεχνών Τζουλιάρντ, στη Νέα Υόρκη, πριν ο Ριβ γίνει ο μεγαλύτερος κινηματογραφικός σταρ στον κόσμο υποδυόμενος τον Σούπερμαν στα 24 του, και πριν ο Γουίλιαμς μεταμορφωθεί στον εξωγήινο Μορκ στην κωμική τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του 1980 «Mork & Mindy».
Ο Γουίλιαμς ήταν εκείνος που έδινε θάρρος στον απελπισμένο Ριβ, ο οποίος, στο απόγειο του πόνου του, ψιθύρισε στη σύζυγό του Ντάνα: «Ισως πρέπει να με αφήσετε να πεθάνω». Και ήταν ο ίδιος και η δεύτερη σύζυγός του Μάρσα εκείνοι που αγόρασαν το ειδικά μετασκευασμένο βαν που μετέφερε την οικογένεια Ριβ στην απονομή των βραβείων Οσκαρ, 10 μήνες μετά το ατύχημα.
Ο Γουίλιαμς, τον οποίο τα μέλη της βρετανικής κωμικής ομάδας Monty Python είχαν χαρακτηρίσει ως τον πιο αστείο άνθρωπο στη Γη, εντάχθηκε στο διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος Κρίστοφερ και Ντάνα Ριβς και έγινε υποστηρικτής των ατόμων με αναπηρία. Στην κηδεία του, ο Γουίλιαμς αποκάλεσε τον Ριβ αδερφό του και είπε ότι ο φίλος του ήταν ένας σταθερός βράχος για τον ίδιο. «Ημουν χαοτικός για εκείνον, αλλά αυτό του άρεσε» σημείωσε.
«Πάντα πίστευα ότι αν ο Κρις ζούσε, και ο Ρόμπιν θα ήταν ζωντανός» λέει στην κάμερα η Γκλεν Κλόουζ σε μία από τις πολλές στιγμές του συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ, που κόβουν την ανάσα. Στην πρεμιέρα του, οι λυγμοί και οι αναστεναγμοί αντηχούσαν στην αίθουσα. Η ταινία, σε σκηνοθεσία των Ιαν Μπονοτέ και Πίτερ Ετετζούι –που έχουν γυρίσει άλλα δύο ντοκιμαντέρ για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες– δεν έχει βρει ακόμα διανομή, αλλά αυτό είναι ζήτημα χρόνου.
Φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια από τον θάνατο του Ριβ, ο οποίος έχασε τη ζωή του στα 52 του από μόλυνση, και ο μεγαλύτερος γιος του, Μάθιου Ριβ, είπε στο κοινό του Σάντανς ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή για ένα ντοκιμαντέρ. Η οικογένεια εμπιστεύθηκε τους δυο σκηνοθέτες, θεωρώντας ότι θα μπορούσαν να φτιάξουν κάτι που θα έμοιαζε περισσότερο με αφήγηση ή με ποίηση – και τους παρέδωσαν το αρχείο με τα οικιακά τους βίντεο.
Ο Ριβ είχε τρία παιδιά. Τα δύο, ο Μάθιου και η Αλεξάντρα, μεγάλωσαν κυρίως στην Αγγλία, όταν ο ηθοποιός χώρισε από τη σύντροφό του Γκέι Εξτον, μια πρώην πράκτορα μοντέλων την οποία δεν παντρεύτηκε ποτέ. Ο νεότερος γιός του, Γουίλ, γεννήθηκε μετά τη γνωριμία του με τη σύζυγό του Ντάνα, την ηθοποιό και τραγουδίστρια που αφοσιώθηκε εξ ολοκλήρου στη φροντίδα του Κρίστοφερ, καθώς και στο έργο του ιδρύματος μετά το ατύχημα.
Και τα τρία παιδιά δίνουν ωμές και ευάλωτες συνεντεύξεις για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ, όπως και η Εξτον. Η Ντάνα Ριβς πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα μόλις 18 μήνες μετά τον σύζυγό της. «Από εκείνη τη στιγμή», λέει ο γιος της, Γουίλ, στην ταινία, «έμεινα μόνος μου».
Με δεδομένο ότι οι δύο κεντρικοί χαρακτήρες, ο Κρίστοφερ και η Ντάνα, δεν είναι πια εν ζωή, οι σκηνοθέτες χρησιμοποιούν αφηγήσεις από παλιές συνεντεύξεις τους, καθώς και ηχητικά αποσπάσματα από τα απομνημονεύματα του Ριβ, που κυκλοφόρησαν με τον τίτλο «Παραμένω ο Ιδιος». Ο Γουίλ διαβάζει επίσης από τα ημερολόγια της μητέρας του, κάτι που κάνει κάθε Μάρτιο, τον μήνα των γενεθλίων αλλά και του θανάτου της.
Το «Super/Man» δεν είναι ένα συμβατικό ντοκιμαντέρ. Είναι ένας διαλογισμός γύρω από τη ζωή, που πηδά μπρος-πίσω στον χρόνο, από την εποχή που ο Ριβ έπαιζε τον Σούπερμαν μέχρι τα τελευταία εννέα χρόνια του σε αναπηρικό καροτσάκι. Σε μια σκηνή βλέπουμε το χάλκινο, κατασκευασμένο από υπολογιστή άγαλμα του Ριβ, με θραύσματα πράσινου γυαλιού να πετάγονται από το σώμα του – μια αναφορά στον Κρυπτονίτη, το μόνο υλικό που μπορεί να σκοτώσει τον Σούπερμαν.
Αλλά το ντοκιμαντέρ εμβαθύνει και στη διαμάχη που προέκυψε στην κοινότητα των ΑΜΕΑ γύρω από την ώθηση του Ριβ για μια θεραπεία που θα του επέτρεπε να σηκωθεί από το αναπηρικό καροτσάκι. Εξαιτίας αυτής της κατακραυγής το ίδρυμα έχει πλέον δύο κλάδους: τη «Φροντίδα του Σήμερα» και τη «Θεραπεία του Αύριο».
«Χαίρομαι που έδειξαν κάποιες αντιδράσεις από την κοινότητα των ατόμων με αναπηρία, γιατί νιώθω και εγώ την κραυγή των ανθρώπων που λένε “αγάπα με γι’ αυτό που είμαι και όπως είμαι – δεν πρόκειται να περπατήσω ξανά”» λέει η Στέφανι Βίκτορ, τέσσερις φορές παραολυμπιονίκης στο αλπικό σκι, που λάτρεψε την ταινία και ήταν το μόνο μέλος του κοινού σε αναπηρικό καροτσάκι.
Συγκινήθηκε μέχρι δακρύων μεταφέροντας στα παιδιά του Ριβ τι σήμαινε ο πατέρας τους για εκείνη. Η Βίκτορ έπεσε θύμα αυτοκινητιστικού ατυχήματος που της κόστισε και τα δύο της πόδια μόλις έξι μήνες μετά το ατύχημα του Ριβ, και οι φίλοι της της έκαναν δώρο τα απομνημονεύματά του καθώς ανάρρωνε στο νοσοκομείο. Η ανάγνωσή τους, λέει, την έκανε να ακολουθήσει το όνειρό της να γίνει αθλήτρια.
Συνάντησε και τον Ρόμπιν Γουίλιαμς πολλές φορές, όταν εκείνος ξόδευε ολόκληρη την ημέρα του στον ετήσιο έρανο για το Ιδρυμα Αθλητών με Ειδικές Ανάγκες. «Ο Ρόμπιν δεν έκανε μια απλή εμφάνιση για το θεαθήναι, συμμετείχε σε κάθε τρίαθλο που διοργανώναμε» λέει η Βίκτορ.
Μόνο μετά το ατύχημα, όπως αναφέρεται στην ταινία, ο Ριβ ουσιαστικά μετατράπηκε από τον ηθοποιό που υποδύεται έναν υπερήρωα σε πραγματικό υπερήρωα – ως γονιός και ως ηγέτης ενός ιδρύματος που αποτελεί πλέον σανίδα σωτηρίας για 300 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν με αναπηρίες. «Στον πυρήνα της είναι πραγματικά μια ταινία για όλους μας, για την οικογένεια και την αγάπη» λέει ο συν-σκηνοθέτης, Ιαν Μπονοτέ.
Εξω από την αίθουσα τα μέλη της οικογένειας Ριβ αναπολούν με χαρά τη σχέση του πατέρα τους με τον Ρόμπιν Γουίλιαμς. «Η φιλία τους ήταν ένα όμορφο πράγμα» λέει ο Γουίλ. «Αλληλοσυμπληρώνονταν τόσο καλά και ήταν δυο νεαρά παιδιά με πάθος για την τέχνη τους, που βρήκαν ο ένας τον άλλον και μετά γνώρισαν μεγάλη επιτυχία – αλλά παρέμειναν πιστά στα ιδανικά τους».