Ο δρ Λουίτζι Καβάνα είναι 61 ετών και επικεφαλής του τμήματος Ογκοαιματολογίας του Νοσοκομείου της Πιατσέντσα. Την περασμένη άνοιξη, κατά τη διάρκεια των πιο σκοτεινών εβδομάδων της πανδημίας στην Ιταλία, όταν η κατάσταση στη χώρα βρισκόταν εκτός ελέγχου, με χιλιάδες κρούσματα και χιλιάδες θανάτους, και τα νοσοκομεία της χώρας ήταν κατάμεστα, ο δρ Καβάνα αποφάσισε να εγκαταλείψει το νοσοκομείο του και να πάρει τους δρόμους της ιδιαίτερης πατρίδας του για να αντιμετωπίσει τον κορονοïό.
Αρχισε, «ντυμένος σαν αστροναύτης» σύμφωνα με τον ίδιο, να πηγαίνει στα σπίτια ηλικιωμένων, κυρίως ασθενών με Covid-19, για να τους κουράρει, αλλά και για να ξορκίσει τη μοναξιά τους. Σύντομα η φήμη του ξεπέρασε την επικράτεια της Ιταλίας και της Ευρώπης, διέσχισε τον Ατλαντικό Ωκεανό και έφτασε έως τη Νέα Υόρκη και τα γραφεία του περιοδικού Time, το οποίο αποφάσισε να του αφιερώσει ένα εξώφυλλό του, παρουσιάζοντας τον δρ Καβάνα ως πρότυπο ιατρού, βασική αρχή του οποίου είναι κυρίως η ανθρωπιά.
Συνομιλώντας στα τέλη του περασμένου Μαΐου με τον Τζαντζάκομο Σκιάβι της Corriere della Sera, ο δρ Καβάνα είχε σημειώσει καταρχάς πως πρέπει «να επανακαθοριστεί η ιατρική με βάση τις κλινικές και τις ανθρώπινες ανάγκες των ασθενών, οι οποίοι είναι ολοένα μεγαλύτερης ηλικίας και με περισσότερες παθήσεις».
Ο ιταλός γιατρός τάσσεται υπέρ της θεραπείας των ασθενών με Covid-19, όχι στα νοσοκομεία αλλά στα σπίτια τους, εάν αυτό είναι δυνατό, ενώ θεωρεί επίσης ότι πρέπει να περιοριστούν σημαντικά οι διακομιδές στα τμήματα Πρώτων Βοηθειών των νοσοκομείων.
«Στις αρχές του Μαρτίου το αντίστοιχο τμήμα της Πιατσέντσα έμοιαζε με προθάλαμο της κόλασης. Παντού άρρωστοι, με δύσπνοια, πυρετό, άπνοια, οι αξονικοί τομογράφοι δεν σταματούσαν να εξάγουν αναφορές για αμφίπλευρες διάμεσες πνευμονίες», είχε αναφέρει σχετικά.
Ακούγοντας τον συνομιλητή του να κάνει λόγο για «σενάριο Αποκάλυψης», ο δρ Καβάνα συνέχισε να μιλάει για όλα όσα κλήθηκαν οι γιατροί της Ιταλίας να αντιμετωπίσουν κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας: «Tα τμήματά μας μετατράπηκαν όλα σε Covid: ήταν ύψιστης σημασίας εκείνες τις ημέρες να βρούμε χώρο και κλίνες για τους ασθενείς που κατέφθαναν με επισφαλή υγεία. Νυχθημερόν ακούγονταν οι σειρήνες των ασθενοφόρων… Μας έπληξε ένα κύμα, το οποίο δύσκολα περιγράφεται, δύσκολα μπορεί ακόμα και να το θυμηθεί κανείς. Επρόκειτο για μια δραματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Δεν μπορούσαμε να μην κάνουμε κάτι περισσότερο σε σχέση με το κανονικό. Αποτέλεσε μια εξαιρετική πρόβα για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, μια πρόβα ανθρωπιάς», υπενθύμισε.
Πώς, όμως, ο ίδιος αποφάσισε να εγκαταλείψει το νοσοκομείο του και να πάρει τους δρόμους;
Ο δρ Καβάνα εξήγησε ότι τότε οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούσαν πως οι ασθενείς με Covid-19 θα μπορούσαν να σωθούν μόνον μέσω εντατικής θεραπείας και όλοι επαναλάμβαναν ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την ασθένεια. Οι νοσηλευόμενοι κουράρονταν με δύο φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα: υδροξυχλωροκίνη και αντιικά. Τα ίδια φάρμακα, ωστόσο, μπορούσαν να χορηγούνται κατ’ οίκον κατά το αρχικό στάδιο της ασθένειας, ούτως ώστε να είναι περισσότερο αποτελεσματικά. Αλλά κανένας δεν το είχε σκεφτεί. Οι ασθενείς έφταναν στο νοσοκομείο έπειτα από ημέρες ή και εβδομάδες με πυρετό, βήχα και δύσπνοια.
Ο δρ Καβάνα πρότεινε να αναχαιτίσουν το κύμα πριν φτάσει στο Νοσοκομείο της Πιατσέντσα. Οπότε η διεύθυνσή του αποφάσισε να δημιουργήσει μια ομάδα άμεσης επέμβασης κατ’ οίκον. Eτσι, την δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου, μαζί με έναν συνάδελφό του άρχισαν να επισκέπτονται συμπτωματικούς φορείς του ιού, έχοντας μαζί τους έναν υπερηχογράφο, έναν φορητό ηλεκτροκαρδιογράφο, ένα οξύμετρο, τεστ ανίχνευσης και φάρμακα – υδροξυχλωροκίνη αντιιικά, αντιβιοτικά, κορτιζόνη και ηπαρίνη.
Οσον αφορά το τι αντίκρισαν οι δύο γιατροί στα σπίτια που επισκέφτηκαν, «πολλούς ηλικιωμένους ανθρώπους, μόνους και φοβισμένους. Το πώς μας υποδέχονταν ήταν συγκινητικό, μα έβλεπαν ως σωτήρες. Αισθάνονταν πως κάποιος τους φρόντιζε, κάποιος τους άκουγε. Πολλοί έλεγαν: “Θα γίνει ό,τι είναι να γίνει, αλλά τουλάχιστον ήρθε κάποιος. Αυτό σημαίνει πολλά για εμάς, σημαίνει τα πάντα”».
Προτεραιότητα οι δύο γιατροί έδιναν σε όλους όσοι πλήττονταν χειρότερα όχι μόνον από την Covid-19 αλλά και από τη μοναξιά. «Υπήρχαν άνθρωποι που μόλις είχαν χάσει έναν σύζυγο, έναν αδελφό, έναν γιο. Συχνά καταλήγαμε να θρηνούμε μαζί τους. Δεν γνώριζαν τίποτα για την κηδεία, δεν είχαν πια νέα για τον συγγενή τους που κατέληξε στο νοσοκομείο». Κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας κούραραν περί τους 257 ασθενείς και στο νοσοκομείο δεν διακομίστηκε ούτε το 5% εξ αυτών ενώ κανένας δεν έχασε τη ζωή του.
Σήμερα, με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να διογκώνεται απειλητικά σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο δρ Καβάνα βρίσκεται εκ νέου στους δρόμους και μιλώντας αυτές τις ημέρες στην εφημερίδα Italia Oggi θέλησε να υπογραμμίσει πως οι ασθενείς με Covid-19 πρέπει να κουράρονται στα σπίτια τους, πως η διακομιδή τους στο νοσοκομείο πρέπει να είναι «η έσχατη λύση». Επισήμανε επίσης πως στην Ιταλία, όπως και άλλες χώρες της Ευρώπης, «χάσαμε, δυστυχώς τους καλοκαιρινούς μήνες. Τώρα, εάν δεν αλλάξουμε πορεία, εάν δεν αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία, θα κατατροπωθούμε».
Πρόσφατα ο δρ Καβάνα ήρθε σε αντιπαράθεση με τον επίσης ιταλό γιατρό με ειδίκευση στην ιολογία Ρομπέρτο Μπουριόνι, γιατί ο πρώτος εξακολουθεί να υποστηρίζει πως η υδροξυχλωροκίνη, εάν χορηγείται σε ελάχιστες δόσεις και όχι για περισσότερο από μία εβδομάδα, μπορεί να συνδράμει τους ασθενείς με Covid-19 ενώ ο δεύτερος θεωρεί (όπως και ο ιταλικός ΕΟΦ) πως όχι μόνον δεν είναι αποτελεσματική αλλά είναι και επικίνδυνη.
Ανεξάρτητα, ωστόσο, από την αποτελεσματικότητα και την ενδεχόμενη επικινδυνότητα της υδροξυχλωροκίνης, υπάρχουν σημεία στη στρατηγική που ακολουθεί ο δρ Καβάνα τα οποία δύσκολα αμφισβητούνται. «Η έγκαιρη θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας, όπως και η παρακολούθηση. Λάβετε υπόψη σας ότι ένας ηλικιωμένος ασθενής στο νοσοκομείο καταθλίβεται, αρχίζει να μην τρώει. Κουράροντάς τον κατ’ οίκον μπορεί να αισθανθεί περισσότερο ασφαλής. Και συγχρόνως αποφεύγεται η συμφόρηση των νοσοκομείων με ασθενείς Covid-19».
Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι εξαιτίας της Covid-19 πεθαίνουν και άνθρωποι που δεν μολύνθηκαν από τον κορονοïό. «Εγώ είμαι ογκολόγος και διερωτώμαι: “Οι καρκινοπαθείς ως εκ θαύματος γιατρεύτηκαν όλοι; Δεν έχουν ανάγκη, πλέον, από επεμβάσεις, από ελέγχους;”. Προφανώς η απάντηση είναι όχι. Σε ολόκληρη την Ευρώπη από την έναρξη της πανδημίας έως σήμερα η θνησιμότητα από καρκίνους στο κόλον αυξήθηκε κατά 11,9%. Η νοσηλεία των ασθενών με Covid-19 συνεπάγεται τη μη παροχή επαρκούς φροντίδας σε όλους τους υπόλοιπους ασθενείς», επισήμανε ο ιταλός γιατρός.