Θα μπορούσε να είναι και «η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου δολαρίων»: Ποιον προτιμά για πρόεδρο των ΗΠΑ, η Κίνα; Τον Τραμπ ή τον Μπάιντεν;
Η απάντηση δεν είναι τόσο εύκολη καθώς -ποιος θα το περίμενε, γράφει ο συντάκτης του BBC– είναι η πρώτη φορά στα χρονικά, που τα δεδομένα, όσον αφορά τις ΗΠΑ, έχουν ανατραπεί: δεν είναι πλέον η σεβαστή από όλους υπερδύναμη και υπερήφανη υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στα χέρια του Τραμπ και της κυβέρνησής του, κινδυνεύει η υπόληψή της όχι μόνο από την αδυναμία της να τιθασεύσει την πανδημία και το βαρύ πλήγμα στην οικονομία της, αλλά και από την πολιτική αστάθεια και τον εμφανή διχασμό, που έχει προκαλέσει ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος στο εσωτερικό της.
Οι Κινέζοι θεωρούν ότι η δυτική δημοκρατία, όπως την εκπροσωπούν οι ΗΠΑ, βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και αντιμετωπίζει πρόβλημα αξιοπιστίας.
Την ίδια στιγμή, η Κίνα είναι από τις ελάχιστες χώρες στον πλανήτη, που φαίνεται να έχει αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον κορονοϊό -χρησιμοποιώντας το εκτεταμένο σύστημα παρακολούθησης των πολιτών της, τον στρατό και τη λογοκρισία- και η μοναδική οικονομία που αναμένεται να παρουσιάσει ανάκαμψη εν μέσω της πανδημίας και όχι ύφεση.
«Το μεγάλο στρατηγικό κατόρθωμα της Κίνας την εποχή της COVID-19 ανέδειξε τα εκπληκτικά επιτεύγματα της ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τον περασμένο μήνα.
Δίνοντας, την ίδια στιγμή, μεγάλη δημοσιότητα στα θλιβερά στατιστικά της πανδημίας στις ΗΠΑ, οι κινεζικές αρχές περνούν το μήνυμα ότι δεν έχει και τόση σημασία ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος, καθώς οι ΗΠΑ είναι άρρωστες στον πυρήνα τους και η δύναμή τους στην παγκόσμια σκηνή, φθίνει.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος μετά την αλλαγή πολιτικής των ΗΠΑ έναντι της Κίνας και το ξεκίνημα της φιλικής σχέσης των δύο χωρών -που έγινε επί Ρίτσαρντ Νίξον, το 1972- ο οποίος ακολούθησε εχθρική στάση προς την Κίνα, επιτέθηκε λεκτικά στην ηγεσία της, ξεκίνησε εμπορικό πόλεμο, επέβαλε δασμούς δισεκατομμυρίων δολαρίων και την κατηγόρησε για πολλά από τα δεινά των αμερικανών πολιτών.
Οι προκάτοχοί του θεωρούσαν ότι οι φιλικές σχέσεις με την Κίνα είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ και της Δύσης και ότι μπορεί να φέρουν την ασιατική χώρα κοντύτερα στα δυτικά δημοκρατικά πρότυπα. Η Κίνα, από την άλλη, εκμεταλλεύθηκε το φιλικό κλίμα για να γίνει η νέα υπερδύναμη και η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, καταπατώντας συχνά τα δικαιώματα των πολιτών της.
Θα περίμενε κανείς ότι οι Κινέζοι δεν θέλουν πια έναν τόσο εχθρικό απέναντί τους πρόεδρο στον Λευκό Οίκο. Αυτή είναι άλλωστε και η εκτίμηση των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Ομως, ο πρύτανης του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τσινχούα του Πεκίνου, Γιαν Σουετόνγκ, διαφωνεί: «Αν με ρωτήσετε ποιο είναι το συμφέρον της Κίνας, θα σας απαντήσω ότι είναι ο Τραμπ και όχι ο Μπάιντεν. Οχι γιατί ο Τραμπ θα ζημιώσει λιγότερο την Κίνα, αλλά γιατί σίγουρα θα προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα στη δική του χώρα από ό,τι ο Μπάιντεν».
Στην εποχή που οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν φτάσει σε άσχημο σημείο, οι Κινέζοι πλέον δεν διστάζουν να πουν ανοιχτά ότι η οικονομική και πολιτική παρακμή των ΗΠΑ ευνοεί την Κίνα ως ανερχόμενη δύναμη.
Ετσι, αρκετοί δεν κρύβουν την προτίμησή τους στον Τραμπ, που έχει ακολουθήσει τακτικές του ΚΚΚ και στις ΗΠΑ, όπως π.χ. η επίθεση κατά της ελευθερίας του Τύπου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταναστών και μειονοτήτων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρώην σύμβουλος σε θέματα Εθνικής Ασφαλείας του Τραμπ, Τζον Μπόλτον, αποκάλυψε ότι ο αμερικανός πρόεδρος είχε πει κάποτε στον Σι Τζινμπίνγκ ότι επικροτεί την εθνοκάθαρση των Ουιγούρων από τις κινεζικές αρχές, κάτι όμως, που ο Τραμπ διέψευσε.
Σύμφωνα με το BBC, το Πεκίνο φοβάται περισσότερο ότι ο Μπάιντεν θα είναι πολύ πιο αυστηρός στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό της Κίνας και ότι θα δημιουργήσει ένα τείχος πίεσης εναντίον της από τη διεθνή κοινότητα.
Ομως, όσον αφορά την οικονομία, ο Μπάιντεν είναι πολύ πιθανότερο να ακολουθήσει διαφορετική τακτική από τον Τραμπ στο θέμα των δασμών και να συνεργαστεί καλύτερα με τους Κινέζους, όπως και στο μείζον θέμα της κλιματικής αλλαγής, το οποίο θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν για να μειώσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση στη χώρα τους.
Καθώς όμως, ο Μπάιντεν αναμένεται να αποκαταστήσει το κύρος των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή, δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι το Πεκίνο θέλει να τον δει στον Λευκό Οίκο.