(Θυμάστε για το θέμα του γυναικείου ακρωτηριασμού, που σας είχα αναφέρει αναμεταδίδοντας ένα συμβάν στη Γαλλία; Ορίστε τα νεότερα απ΄ τη Σουηδία.)
Η Norrkoping είναι μια μεσαία σουηδική πόλη με 100.000 περίπου κατοίκους. Εκεί λοιπόν, στο πλαίσιο ενός πιλοτικού προγράμματος, εξέτασαν μαθήτριες του δημοτικού και βρήκαν 60 περιπτώσεις ακρωτηριασμού των γεννητικών τους οργάνων. Οι 28 ήταν ιδιαίτερα σοβαρές – από τα κοριτσάκια είχε αφαιρεθεί εντελώς η κλειτορίδα, είχαν «ξυριστεί» τα χείλη του κόλπου και είχε ραφτεί το άνοιγμα του γυναικείου κόλπου αφήνοντας μια μικρή οπή για την ούρηση. Τα κορίτσια υπέφεραν από πονοκεφάλους, κράμπες και πόνους στα γεννητικά τους όργανα.
Φυσικά, στη Σουηδία (όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες) ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων απαγορεύεται με προβλεπόμενη κύρωση 4ετή φυλάκιση. Από το ΄99 το αδίκημα τιμωρείται είτε έγινε στη Σουηδία, είτε σε άλλη χώρα – η πρακτική ωστόσο συνεχίζεται. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επισημάνει ότι ο γυναικείος ακρωτηριασμός «δεν προσφέρει κανένα όφελος» – αντίθετα προκαλεί πόνους, σοκ, αιμορραγίες, ενδεχομένως τέτανο, σηψαιμία, κατακράτηση ούρων, επίμονες λοιμώξεις του ουροποιητικού, υπογονιμότητα και περιπλοκές στη γέννα.
Η αποκάλυψη του προβλήματος -σε μια χώρα, που μόνο πέρσι δέχθηκε 26.400 πρόσφυγες, από τους οποίους μέγα μέρος προέρχεται από την Ερυθραία όπου ανθεί το φαινόμενο του γυναικείου ακρωτηριασμού- προκάλεσε συναγερμό. Επειδή «στις καλοκαιρινές διακοπές πολλοί μετανάστες ή πρόσφυγες στέλνουν τα παιδιά τους στις πατρίδες τους, να μείνουν στις οικογένειές τους – και εκεί, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ακρωτηριασμού των κοριτσιών» ανέφερε στα ΜΜΕ η Πέτρα Άντερσον, συντονίστρια της Υπηρεσίας Υγείας των Σπουδαστών. «Καθιερώσαμε λοιπόν, στις αρχές του καλοκαιριού να ενημερώνουμε τους γονείς, ότι η συγκεκριμένη πρακτική στη Σουηδία απαγορεύεται και ότι θα βρεθούν στη φυλακή, αν το κοριτσάκι τους επιστρέφοντας βρεθεί ακρωτηριασμένο».
Ταυτόχρονα ζήτησαν από τις σχολικές νοσοκόμες (που δίνουν τις πρώτες βοήθειες στα παιδιά του σχολείου), όταν ζητάν τη βοήθειά τους κοριτσάκια, να τα ρωτάν αν έχουν ακρωτηριαστεί και πού το έκαναν. Σε περίπτωση θετικής απάντησης, καλούνται κοινωνικοί λειτουργοί που επιλαμβάνονται της έρευνας, ξεκινώντας καταρχάς απ΄ το ερώτημα αν υπάρχουν μικρότερες αδελφές…
«Κορίτσια που ζήτησαν τη βοήθειά μας, ξαφνιάστηκαν όταν συνειδητοποίησαν, ότι τα προβλήματά τους μπορούν να αντιμετωπιστούν με ειδική αγωγή. Νόμιζαν ότι όλα τα κορίτσια του κόσμου έχουν πόνους στην ούρηση και αιμορραγίες… Σύντομα ξεθάρρεψαν κι ένα-ένα πάνε στον γιατρό του σχολείου να του ζητήσουν τη βοήθειά του» λέει η Σομαλή Ανίσα Χασάν που εργάζεται στο πρόγραμμα.
(Ως εδώ, όσα διάβασα ήταν οδυνηρά, αλλά όχι απολύτως άγνωστα. Το αξιοπερίεργο για μένα ήταν οι αντιδράσεις – που δείχνουν μια βαθύτερη γνώση κι ευαισθησία. Παρακαλώ)
Η Σάρα, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μάλμε έχει ασχοληθεί με το θέμα τα τελευταία 15 χρόνια και δήλωσε «θυμωμένη» από τον τρόπο που δημοσιοποίησαν οι εφημερίδες το εύρημα του Norrkoping. «Στο πλαίσιο της πολυεθνικής κοινωνίας μας ανεχόμαστε τόσα πολλά, ώστε όταν βρούμε την ευκαιρία να δείξουμε την ηθική μας ανωτερότητα αναδεικνύουμε με έμφαση την περίπτωση που μας επιτρέπει να το κάνουμε» λέει και επισημαίνει, ότι το φως της δημοσιότητας «είναι επώδυνο για τα θύματα του ακρωτηριασμού. Τα στιγματίζει ακόμη περισσότερο», δημιουργεί ενδοκοινοτικές εντάσεις, ενώ τροφοδοτεί έναν λανθάνοντα ρατσισμό.
(Περίπλοκες ευαισθησίες, δύσκολες ισορροπίες. Να διαβάζουμε για να μαθαίνουμε – και μακριά από μας).