«Τα Ανάκτορα έπεσαν!» ήταν ο τίτλος της έγκυρης και ανεξάρτητης εφημερίδας «Τaraf», συνοψίζοντας την εκτίμησή της για το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών. Με άλλα λόγια, στην Τουρκία την Κυριακή σημειώθηκε μια μεγάλη ανατροπή, καθώς το κυβερνών ΑΚΡ (κόμμα του Ρ. Ερντογάν) έχασε την αυτοδυναμία του. Όμως, στις τουρκικές κάλπες υπάρχουν και άλλα μηνύματα που αποκαλύφθηκαν. Ας τα δούμε:
Η τουρκική Εθνοσυνέλευση είναι η πιο αντιπροσωπευτική της εποχής Ερντογάν – μια διαπίστωση που ενισχύεται από το γεγονός, ότι η συμμετοχή ήταν πολύ υψηλή αγγίζοντας το 84%. Πλην της συνύπαρξης των τεσσάρων κομμάτων, η παρουσία 97 γυναικών (σε σύνολο 550 βουλευτών), 4 χριστιανών και 2 εκπροσώπων των Ρομά και των Γκεζίντι (μιας κουρδικής κοινότητας ζωροαστρών), είναι πρωτοφανείς εξελίξεις και κατά τους Τούρκους αναλυτές, το μήνυμα τούτο δείχνει ότι αφομοιώθηκαν πολιτικά τα αιτήματα των διαδηλώσεων στο Πάρκο Γκεζί.
Η αδυναμία του Ερντογάν να πετύχει την αυτοδυναμία, αναμφίβολα αποτελεί την πρώτη προσωπική του αποτυχία, καθώς «ο ίδιος είχε μετατρέψει τις εκλογές σε ένα δημοψήφισμα που αναφερόταν στο πολιτικό του μέλλον» (“Monde”). Το «κράτος του ΑΚΡ», η διαφθορά, ο έλεγχος στους μηχανισμούς εξουσίας, η ακραία επιθετική του ρητορεία και η συνεχής καταγγελία μιας «συνωμοσίας» -από τους παλαιούς ισλαμιστές συμμάχους του, τους εβραίους, τις τράπεζες, τους «ξένους»- κατά το άρθρο της «Monde» είχαν το αποτύπωμά τους στις διαρροές που σημειώθηκαν στην κομματική δεξαμενή του Ερντογάν.
Η οργανωμένη είσοδος των Κούρδων στην Εθνοσυνέλευση επίσης, αποτελεί μια δημοκρατική μεταρρύθμιση που προωθήθηκε με λαϊκή εντολή, καθώς μολονότι η κουρδική κοινότητα αποτελεί το 15% του πληθυσμού, οι εκπρόσωποί της μετείχαν στην Εθνοσυνέλευση ως «ανεξάρτητοι».
Και τώρα, τι;
Στο ερώτημα αυτό το Χρηματιστήριο απάντησε με πτώση, αφού είναι σαφές ότι η τουρκική πολιτική σκηνή μπαίνει σε μια περίοδο ασάφειας και αστάθειας. Τα σενάρια, ως προς το μετεκλογικό σκηνικό, ποικίλλουν.
Επικρατέστερη εκδοχή εμφανίζεται η συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας του ΑΚΡ με τους εθνικιστές του ΜΗΡ. Με ταυτόσημη συντηρητική κι εθνικιστική ιδεολογία, τα δύο κόμματα (κόντρα στις προεκλογικές τους ρητορείες) μπορεί να συνεργαστούν με κάποιες υποχωρήσεις από πλευράς ΑΚΡ. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι το ΜΗΡ απαιτεί από τον Ερντογάν να παραμείνει «εντός του θεσμικού του ρόλου», δεν συζητά συνταγματική αναθεώρηση, θα διεκδικήσει πολλά κι ευαίσθητα υπουργεία και πάντως η συγκεκριμένη σύμπραξη θα είναι χτύπημα τόσο στο ειρηνευτικό σχέδιο με τους Κούρδους, όσο και στο Κυπριακό.
Τα νούμερα επιτρέπουν επίσης την εικασία διαμόρφωσης ενός μεγάλου συνασπισμού, καθώς το άθροισμα των εδρών του CHP (του Ρεπουμπλικανικού κόμματος), του MHP και του (Κουρδικού) HDP αποδίδουν 292 έδρες, περισσότερες δηλαδή από τη δεδηλωμένη που βρίσκεται στις 276 έδρες. Το ενδεχόμενο αυτό μοιάζει αδύναμο, καθώς δύσκολα μπορεί να φανταστεί κάποιος πώς μπορεί να συνεργαστεί το εθνικιστικό ΜΗΡ με το κουρδικό ΗDP.
Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι η συγκρότηση μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, με τη στήριξη δηλαδή του αντιπολιτευόμενου ΜΗΡ, υπό τον όρο (λένε Τούρκοι αναλυτές της «Hurryiet») ότι ο Ερντογάν θα ορίσει ημερομηνία διεξαγωγής πρόωρων εκλογών.
Σε κάθε περίπτωση, σημειώνεται, αν αποτύχουν οι προσπάθειες συγκρότησης κυβέρνησης ή αν μια κυβέρνηση μειοψηφίας δεν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης εντός 45 ημερών, κατά το Σύνταγμα ο Ερντογάν θα κληθεί να προκηρύξει νέο γύρο εκλογών, οι οποίες θα πρέπει να διεξαχθούν εντός 90 ημερών. Και αυτή είναι μια πιθανή εκδοχή, αφού ο Ερντογάν θα κλιμακώσει το πολωτικό κλίμα, με τον καταχρηστικό τρόπο που ασκεί την προεδρική του εξουσία και καθώς πολλοί εκτιμούν ότι θα αναζητήσει τη ρεβάνς στην εκλογική του αποτυχία, υποτιμώντας τα μηνύματα της κάλπης.
Η επόμενη μέρα, πάντως, στην Τουρκία ξημέρωσε διαφορετική. Και είναι πολύ χαρακτηριστικός ο τίτλος μιας αρθρογραφίας στη «Χουριέτ» που παραπέμπει στην «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων: «ο μόνος τρόπος για να φτάσεις στο απίθανο, είναι να πιστεύεις ότι είναι πιθανό», σημειώνει…