Τον γνωρίζουν προσωπικά όλοι οι ηγέτες της Μέσης Ανατολής, καθώς και οι επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών τους. Πριν διοριστεί διευθυντής της CIA, ο Γουίλιαμ «Μπιλ» Μπερνς υπήρξε κορυφαίος διπλωμάτης καριέρας για περισσότερα από 30 χρόνια, κατά τα οποία απέκτησε τη φήμη του εξαιρετικού, με μοναδικές και πολύτιμες γνώσεις, ειδικού απεσταλμένου στις όποιες κρίσεις ανά την Υφήλιο.
Οπότε, οι προσδοκίες που έφερε στις πλάτες του όταν έφτασε στο Κατάρ την Πέμπτη –στο πλαίσιο μιας αποστολής για τη συγκράτηση του πολέμου στη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων της Χαμάς– ήταν μεγάλες.
Ο Γουίλιαμ Μπερνς μετέβη στο Κατάρ αφού επισκέφθηκε περισσότερες από μία φορές το Ισραήλ, για να συνομιλήσει με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου και με τον ισραηλινό ομόλογό του, τον επικεφαλής της Μοσάντ, ενώ ταξίδεψε και στην Αίγυπτο, όπου συναντήθηκε με τον αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Ο πρώτος διπλωμάτης καριέρας που υπηρετεί ως διευθυντής της CIA ανέλαβε τα τρέχοντα καθήκοντά του τον Μάρτιο του 2021, αποφασισμένος, όπως το έθεσε ο ίδιος, να παράσχει στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ «ειλικρίνεια και ακεραιότητα».
«Επρόκειτο για ένα έμμεσο κούνημα του δαχτύλου στον απερχόμενο τότε πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε επικρίνει τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών για τις “αφελείς” εκτιμήσεις τους σχετικά με τις παγκόσμιες προκλήσεις» εξηγεί σε άρθρο του ο Μάικλ Εβανς, παλαίμαχος πολεμικός ανταποκριτής των λονδρέζικων Times.
Επικαλούμενος δημοσίευμα των New York Times, σημειώνει πως ο 67χρονος αμερικανός αρχικατάσκοπος με τα λευκά μαλλιά και το πυκνό γκρι μουστάκι περιγράφεται ως κάποιος που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς «σε ένα μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ, να ψιθυρίζει στο αυτί ενός αξιωματούχου σε μια δεξίωση πρεσβείας ότι η πόλη πέφτει στα χέρια των ανταρτών και μια βάρκα θα περιμένει στο λιμάνι τα μεσάνυχτα».
Ο Γουίλιαμ Μπερνς, ο οποίος είναι θαυμαστής του Λε Καρέ, χαρακτήρισε την εν λόγω περιγραφή διασκεδαστική. Ο δημοσιογράφος των Times γράφει πως ένας βρετανός πρώην αρχικατάσκοπος είπε κάποτε ότι ο επικεφαλής μιας υπηρεσίας πληροφοριών οφείλει να ξέρει πώς είναι να στέκεσαι σε μια γωνία του δρόμου το βράδυ περιμένοντας να συναντηθείς με έναν πράκτορα. Ωστόσο, το πιο εξαιρετικό από τα προσόντα του ο διευθυντής της CIA το απέκτησε κατά τη μακρά θητεία του στη διπλωματία, χάρη στην οποία έμαθε πώς «να γνωρίζει και να αποκωδικοποιεί τα μυαλά των ηγετών του κόσμου».
Ο πρόεδρος Μπάιντεν τον χρησιμοποίησε ως ανεπίσημο δίαυλο για να προειδοποιήσει τον ρώσο πρόεδρο Πούτιν να μην εισβάλει στην Ουκρανία. Τον έστειλε στο Πεκίνο για να συνομιλήσει με τους επικεφαλής των κινεζικών υπηρεσιών πληροφοριών όταν είχαν κλείσει όλα τα υπόλοιπα κανάλια επικοινωνίας, και στην Καμπούλ για να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον ηγέτη των Ταλιμπάν μετά την κατάληψη της πρωτεύουσας του Αφγανιστάν.
Ο Μπερνς ταξιδεύει τακτικά στην Ουκρανία, συνήθως, όμως, μυστικά – σε αντίθεση με τα… φανερά ταξίδια που πραγματοποιεί ο Αντονι Μπλίνκεν, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο οποίος καλείται να διαδραματίζει πιο δημόσιο ρόλο.
Ως πρεσβευτής στη Μόσχα (από το 2005 έως το 2008) ο Γουίλιαμ Μπερνς κατέστη ένας από τους πιο έμπειρους κρεμλινολόγους των ΗΠΑ. Οσον αφορά τη Μέση Ανατολή, το 1998 διορίστηκε πρέσβης στην Ιορδανία, ενώ μεταγενέστερα διετέλεσε και επικεφαλής υπεύθυνος για τη Μέση Ανατολή στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Σε ένα βιβλίο του με τίτλο «The Back Channel» (Ο Μυστικός Δίαυλος) ο Γουίλιαμ Μπερνς έγραψε πως η διπλωματία «είναι από τη φύση της μια αντιηρωική, αθόρυβη προσπάθεια, κάθε άλλο παρά επιβλητική και αδυσώπητη, που συχνά εκτυλίσσεται σε μυστικούς διαύλους».
Οπως αναφέρει στο άρθρο του ο Μάικλ Εβανς, η ροπή του διευθυντή της CIA προς τη χαμηλών τόνων διπλωματία τον φέρνει σε πλήρη αντίθεση με ορισμένους από τους προκατόχους του, όπως o Μάικ Πομπέο υπό τον Ντόναλντ Τραμπ και ο Τζον Μπρέναν υπό τον Μπαράκ Ομπάμα, οι οποίοι ενεργούσαν περισσότερο πολιτικά παρά διπλωματικά.
«Γι’ αυτό ο Μπάιντεν εμπιστεύεται και χρησιμοποιεί την εμπειρία και τις γνώσεις δεκαετιών που κατέχει, ώστε να συμβάλει στην απελευθέρωση των ομήρων και να προετοιμάσει το έδαφος για το μέλλον στην περιοχή μετά το τέλος του πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς» γράφει ο βρετανός δημοσιογράφος.