(Ναι-ναι ξέρω, σήμερα θα ζήσουμε ένα σκωτσέζικο ντους. Από το πρωί θα υπάρχουν νέα γύρω από το κλίμα στο δημοψήφισμα και ως αύριο το πρωί, τα νέα θα πηγαινοέρχονται. Με 10% αναποφάσιστους σε ένα εκλογικό σώμα 4 εκ., το πιθανότερο είναι το αποτέλεσμα να είναι οριακό. Θα σας επιβαρύνω κι εγώ σήμερα με το ίδιο θέμα, γιατί το μυαλό μου στη Σκωτία βρίσκεται…)
«Μπορούμε να λέμε “ελάτε” στην Ουκρανία και στη Σκωτία να πούμε “φύγετε”; Αυτό το απλό ερώτημα βρίσκεται στην καρδιά του προβληματισμού που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον η Σκωτία τελικά ανεξαρτητοποιηθεί και ζητήσει να παραμείνει στην Ε.Ε.
Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι τελικά η σιωπηλή πλειοψηφία θα εκφρασθεί υπέρ του «όχι» και η φουρτούνα που ξέσπασε θα καταλαγιάσει. Όχι στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου – εκεί ο απόηχος δεν θα κοπάσει εύκολα, ούτε ανώδυνα. Στην επικράτεια της Ε.Ε. όμως, αν η Παρασκευή ξημερώσει με τη Σκωτία στη θέση της, ο τυφώνας που απείλησε τα στατικά του ευρωπαϊκού οικοδομήματος θα έχει λοξοστρατήσει.
Όπως σημειώνεται σε σχετικό δημοσίευμα της «Monde», ορισμένοι ευρωβουλευτές αισθάνονται ότι «πιάστηκαν όμηροι» σε τούτη τη διαμάχη που δεν ελέγχουν. Διότι οι Σκωτσέζοι αποσχιστές εμφανίζονται ως ένθερμοι Ευρωπαίοι που αντιτίθενται στη διολισθητική στρατηγική των Συντηρητικών του Λονδίνου, η οποία κατευθύνεται στην αποκόλληση της χώρας από την Ε.Ε. «Αν όμως, ήταν αυτό το κύριο μέλημά τους, γιατί δεν επέλεξαν να προκηρύξουν το δημοψήφισμα τότε, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο πάρει την άγουσα εκτός της Ε.Ε;» λένε.
Το ίδιο επιχείρημα εξάλλου, μπορεί να αναγνωστεί και αντίστροφα – «ακριβώς για να απορριφθεί η αντι-ευρωπαϊκή στρατηγική των Συντηρητικών, θα πρέπει να μείνει η Σκωτία εντός του Ηνωμένου Βασιλείου» υποστηρίζεται και υπενθυμίζεται ότι στις εκλογές του 2015 η Σκωτία μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στην απόρριψη αυτής της στρατηγικής.
Παράλληλα βέβαια, υπάρχει και το βασανιστικό «αν». «Αν» οι Σκωτσέζοι επιλέξουν την ανεξαρτησία, πώς θα πρέπει να αντιδράσει η Ε.Ε; Κατά την κυρίαρχη άποψη, θα σεβαστεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, πλην όμως (όπως ορίζουν οι διεθνείς νόμοι) η δημιουργία ενός «νέου» κράτους συνεπάγεται ότι όλα πρέπει να γίνουν εξαρχής, δηλαδή και η αίτηση ένταξης στην Ε.Ε.
Κι επειδή η σκέψη τρέχει, πολλά ερωτήματα γεννιούνται: οι σχέσεις της Ε.Ε. με τη Σκωτία θα είναι μια αντιγραφή των σχέσεων της Ε.Ε. με το Ηνωμένο Βασίλειο; Θα διεκδικήσει δηλαδή τα ίδια δικαιώματα («βρετανικές επιστροφές», αυτο-εξαιρέσεις από το ευρώ κ.λπ.); Και πόσο εύκολα τελικά θα γίνει μέλος της Ε.Ε. η Σκωτία (που σήμερα είναι!) σε μια διαπραγμάτευση σκληρή, που θα υποδαυλίζεται από πολιτικές σκοπιμότητες ακαμψίας πολλών κρατών-μελών;
(Την περασμένη φορά που έγραψα για τη Σκωτία, ορισμένοι από σας σχολιάσατε ότι ήταν κάπως εκφοβιστικά όσα σημείωσα. Ίσως και να 'ταν. Ήταν ψίχουλα όμως μπροστά σε όσα διαβάζω. Φυσικά ένα σοκ μπορεί να λειτουργήσει είτε αποδομητικά, είτε συσπειρωτικά. Όταν όμως οι εθνικιστικές δυνάμεις σε ευρωπαϊκή κλίμακα είναι σε άνοδο, πιστεύετε εσείς ότι η δυναμική είναι με το μέρος της ενοποίησης;)