Ο δισεκατομμυριούχος Ρομάν Αμπράμοβιτς ενδέχεται να είναι πλέον «persona non grata» στη Βρετανία. Γιατί εκκρεμεί, εδώ και αρκετές εβδομάδες, η ανανέωση της βίζας (διαρκείας) του ρώσου ολιγάρχη και ιδιοκτήτη, μεταξύ άλλων, της ποδοσφαιρικής ομάδας της Τσέλσι.
Ο Αμπράμοβιτς, όποτε δεν ταξιδεύει, προτιμά να διαμένει στο Λονδίνο. Αλλά τώρα φέρεται πως έχει επιστρέψει στη Μόσχα. Μάλιστα το περασμένο Σάββατο ο Ρομάν δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στον μεγάλο τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας στο Γουέμπλεϊ , το οποίο κατέκτησε, τελικά, η δική του ομάδα, κερδίζοντας τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Και παρότι την Κυριακή πρόσωπο που γνωρίζει προσωπικά τον 51χρονο επιχειρηματία έκανε λόγο για απλή χρονοτριβή, τα περισσότερα βρετανικά και διεθνή Μέσα αναφέρονται ανοιχτά σε μια άμεση συνέπεια της κρίσης μεταξύ Βρετανίας και Ρωσίας που ξέσπασε αμέσως μετά την απόπειρα δολοφονίας του ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ τον περασμένο Μάρτιο στο Σόλσμπερι. Σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ, την ευθύνη για την επίθεση εντός της βρετανικής επικράτειας τη φέρει αποκλειστικά το Κρεμλίνο και ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Τότε, η Βρετανία και οι περισσότερες χώρες της Δύσης αντέδρασαν απελαύνοντας δεκάδες ρώσους διπλωμάτες ενώ άμεση υπήρξε και η αντίδραση της Μόσχας η οποία απάντησε με το ίδιο νόμισμα. Αλλά πολλοί ήταν εκείνοι που πίστευαν πως επρόκειτο για ένα μήνυμα ηχηρό μεν ακίνδυνο δε για τα τεράστια ρωσικά συμφέροντα στην πρωτεύουσα της Βρετανίας όπου δεκάδες ρώσοι ολιγάρχες προσκείμενοι στον Πούτιν επέλεξαν να επενδύσουν τα πλούτη τους αλλά και να ζήσουν τις ζωές τους μαζί με τις οικογένειές τους.
Την ώρα που οι Ρώσοι αγόραζαν πολυτελείς κατοικίες και έστελναν τα παιδιά τους στα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία της χώρας, οι δικηγόροι, οι τραπεζίτες και οι χρηματιστές του City έκαναν χρυσές δουλειές, γεγονός που είχε περιορίσει στο ελάχιστο τις όποιες απειλές για τη ρωσική παρουσία στη Βρετανία. Οι εξελίξεις, όμως, των τελευταίων ετών, ξεπέρασαν τις όποιες καλές προθέσεις με αποτέλεσμα, τώρα, να πληρώνει και ο Αμπράμοβιτς τις συνέπειες των στενών επαφών του με το Κρεμλίνο και τον ρώσο πρόεδρο προσωπικά.
Με την περιουσία του να ξεπερνά τα δέκα δισεκατομμύρια ευρώ κατατάσσεται στην 13η θέση μεταξύ των πιο εύπορων ανθρώπων στη Βρετανία. Ξεκίνησε να συσσωρεύει τα πλούτη του την περίοδο του ανεξέλεγκτου καπιταλισμού που σημάδεψε τη Ρωσία της δεκαετίας του 1990. Αφότου εξαγόρασε και στη συνέχεια μεταπώλησε στο κράτος σημαντικές πετρελαϊκές εταιρείες, μετέφερε τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες στην Αγγλία, όπου το 2003 έγινε ιδιοκτήτης της Chelsea αλλά και μιας εντυπωσιακής έπαυλης στην Kensington Palace Gardens, την «οδό των εκατομμυριούχων» όπως είναι γνωστή μεταξύ των Λονδρέζων, όπου βρίσκονται πολλές πρεσβείες, απέναντι από το παλάτι όπου ζουν οι πρίγκιπες Ουίλιαμ και Χάρι μαζί με τις συζύγους τους.
Η άδεια παραμονής του Αμπράμοβιτς έληξε τον περασμένο Απρίλιο και παρότι επίσημα δεν έχει απορριφθεί το αίτημα για ανανέωσή της, η κωλυσιεργία των βρετανικών αρχών ερμηνεύεται ως σημαντική εξέλιξη. «Είτε υπάρχει μια αθώα αιτία είτε η κυβέρνηση υιοθετεί στάση λιγότερο φιλική προς τους ρώσους ολιγάρχες. Σε κάθε περίπτωση η μη χορήγηση βίζας στα εν λόγω άτομα δυνητικά αποτελεί κάτι το ενδιαφέρον» σχολίασε βουλευτής των Συντηρητικών.
Τώρα είναι πολύ πιθανό, αναφέρει σε ρεπορτάζ του ο Guardian, να κληθεί ο Αμπράμοβιτς να καταθέσει ενώπιον ειδικής επιτροπής σχετικά με την προέλευση της τεράστιας περιουσίας του. Εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης, παρότι επισήμανε ότι δεν θα σχολιάσει μεμονωμένες περιπτώσεις, ανέφερε πως σύμφωνα με την αυστηροποίηση των κριτηρίων για τη χορήγηση βίζας που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2015, αρκετοί από εκείνους που είχαν λάβει άδεια παραμονής μέσω της γνωστής «επενδυτικής» οδού –δύο εκατομμύρια στερλίνες αρκούσαν για τη χορήγηση βίζας διάρκειας 40 μηνών– ενδεχομένως πλέον να μην τηρούν τις προϋποθέσεις.
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις το Κρεμλίνο έκανε λόγο για «άδικες και εχθρικές» ενέργειες κατά ρώσων επιχειρηματιών που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στη Βρετανία. Αλλά το γραφείο της Τερέζα Μέι επανέλαβε πως «η πρωθυπουργός ξεκαθάρισε απόλυτα ότι η διαμάχη δεν αφορά τους ρώσους πολίτες, αλλά την κυβέρνηση της Ρωσίας». Πάντως αποτελεί γεγονός πως οι αρμόδιες βρετανικές αρχές επανεξετάζουν τουλάχιστον 700 άδειες παραμονής που χορηγήθηκαν σε ζάπλουτους Ρώσους την περίοδο 2008-2015.
Οσον αφορά τις σχέσεις ανάμεσα στον επιχειρηματία και μεγαλοεπενδυτή και τον νέο τσάρο της Ρωσίας, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Αμπράμοβιτς υπήρξε ένας από τους πρώτους και πιο ένθερμους υποστηρικτές του Πούτιν και φέρεται να τον συνέστησε, μάλιστα, στον Μπόρις Γέλτσιν ως τον κατάλληλο άνθρωπο για να τον διαδεχτεί. Σύμφωνα με όλα όσα κατάθεσε σε βρετανικό δικαστήριο ένας άλλος διάσημος ολιγάρχης της Ρωσίας ο Μπόρις Μπερεζόφσκι, κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού της δεκαετίας του 1990 ο Αμπράμοβιτς ασκούσε σημαντική επιρροή στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας. Τον Οκτώβριο του 1999, ανέφερε μεταξύ άλλων ο Μπερεζόφσκι, αφότου παρευρέθηκε στο πάρτι γενεθλίων του Πούτιν, ο Ρομάν φέρεται να αγόρασε στον μετέπειτα απόλυτο ηγέτη της Ρωσίας ένα γιοτ αξίας 50 εκατομμυρίων δολαρίων.
Οταν το 2000 ο Πούτιν εκλέχτηκε στην προεδρία της Ρωσίας, ο Αμπράμοβιτς διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, επιλέγοντας ο ίδιος πολλά από τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου. Είχε επίσης την εξουσία, σύμφωνα, πάντα, με τη μαρτυρία του Μπερεζόφσκι, να διατάσσει ακόμα και την αυθαίρετη σύλληψη ατόμων. Με λίγα λόγια ήταν ένας σημαντικός παράγοντας εντός των τειχών του Κρεμλίνου που δρούσε, όμως, στο παρασκήνιο. Η δικαστική διαμάχη μεταξύ των δύο ανδρών έληξε τελικά υπέρ του Αμπράμοβιτς και πολλοί από τους ισχυρισμούς του Μπερεζόφσκι απορρίφτηκαν. Δεν υπάρχει, ωστόσο, καμιά αμφιβολία για τις φιλικές σχέσεις του με τον Πούτιν. Το 2003 δαπάνησε 140 εκατομμύρια στερλίνες για να αποκτήσει την Chelsea. Δύο χρόνια αργότερα, όμως, η εξαγορά της δικής του πετρελαϊκής εταιρείας Sibneft, από την κρατική Gazprom είχε ως αποτέλεσμα να βάλει στις τσέπες του 13 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η επανεξέταση των αδειών παραμονής των Ρώσων αποτελεί αδιαμφισβήτητα μια άτυπη αναγνώριση του διπλού ρόλου που διαδραματίζουν για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Κρεμλίνου. Οι ολιγάρχες είναι μεγαλοεπενδυτές αλλά ταυτόχρονα λειτουργούν και ως κρατικοί φορείς, αναλαμβάνοντας, για παράδειγμα, την κατασκευή, τόσο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι, όσο και για το επικείμενο Μουντιάλ της Ρωσίας, σταδίων και λοιπών αθλητικών εγκαταστάσεων. Δικό τους έργο είναι επίσης και η νέα γέφυρα που ενώνει τη Ρωσία με την Κριμαία και εγκαινίασε πρόσφατα ο Βλαντίμιρ Πούτιν.