Θα προτιμούσατε να είστε ένας μονάρχης της εποχής του Μεσαίωνα ή ένας σύγχρονος υπάλληλος γραφείου; Στην πρώτη περίπτωση θα είχατε στρατιές από υπηρέτες αλλά και φοβερούς πονόδοντους. Στη δεύτερη, εκτός από έναν καλό οδοντίατρο, θα είχατε αντιβιοτικά και έξυπνο κινητό.

Γιατί αυτή η εισαγωγή; Και τι σχέση μπορεί να έχει με τη μέτρηση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος; Το εξηγεί ο Economist: Κάθε εποχή έχει τα δικά της στάνταρ. Κι όμως, εμείς συνεχίζουμε να υπολογίζουμε το επίπεδο της σύγχρονης ζωής με τα στάνταρ της δεκαετίας του 1930. Τότε γεννήθηκε το ΑΕΠ. Και ο στόχος ήταν να μετρηθεί η παραγωγική ικανότητα μιας οικονομίας. Αυτό το εργαλείο, όμως, έχει παλιώσει πια. Γιατί αδυνατεί να μετρήσει την προστιθέμενη αξία της οικονομίας ή το μέγεθος του κοινωνικού κράτους. Κυρίως, όμως, το ΑΕΠ δεν περιλαμβάνει τα στάνταρντ της σύγχρονης ζωής.

Και ποια είναι λύση; Ηρθε η ώρα να μπει στη ζωή μας το ΑΕΠ+, ένας δείκτης στον οποίο θα περιλαμβάνονται οι δωρεάν υπηρεσίες της Google και του Facebook προς τους καταναλωτές, η απλήρωτη οικιακή εργασία, η φροντίδα των συγγενών, τα πάρκα και οι δρόμοι. Ασφαλώς χρειάζεται μια στατιστική επανάσταση. Αλλά πρέπει να γίνει. Γιατί διαφορετικά θα συνεχίσουμε να μετράμε τα πλούτη μας χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας τη ζωή μας.

Ο Economist περιγράφει μια πραγματικότητα (βλ. το ακριβώς από πάνω σημείωμα). Μόνο που υπάρχει και μια άλλη. Κι αυτή λέει ότι 5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες χειρουργικές δομές. Σύμφωνα με έκθεση της επιθεώρησης British Medical Journal, «είναι πολλοί οι άνθρωποι που κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους ή την χάνουν στη διάρκεια επεμβάσεων που στη Δύση θεωρούνται ρουτίνα, όπως είναι η σκωληκοειδίτιδα ή η καισαρική». Τι συμπέρασμα είναι αποτέλεσμα έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερες από εκατό χώρες απ’ όλον τον κόσμο. «Το βασικό πρόβλημα είναι ότι λείπει το κατάλληλο ιατρικό προσωπικό, περιλαμβανομένων και των αναισθησιολόγων. Ενώ σε κάποιες περιπτώσεις λείπει ακόμη και η ηλεκτρική ενέργεια στα χειρουργεία» αναφέρεται. Πώς μεταφράζεται αυτό σε αριθμούς; Τα θύματα της «κακής χειρουργικής» στην Αφρική είναι περισσότερα από εκείνα του AIDS, της φυματίωσης και της μαλάριας μαζί.

«Η τέχνη της διαφθοράς» δεν είναι ένα εγχειρίδιο για το πώς μπορεί να παίρνει κανείς μίζες χωρίς τον παίρνουν χαμπάρι. Είναι, αντίθετα, ο τίτλος μιας μόνιμης έκθεσης στο στήσιμο της οποίας συνέβαλε η δικαιοσύνη της Βραζιλίας με την έρευνά της για τα σκάνδαλα που συγκλόνισαν τη χώρα. Τα εκθέματα στο μουσείο που εγκαινιάστηκε πριν από έναν χρόνο είναι 272. Και είναι όλα έργα τέχνης που βρέθηκαν και κατασχέθηκαν σε κατοικίες πολιτικών, βιομήχανων και επιχειρηματιών που ενεπλάκησαν σε σκάνδαλα διαφθοράς.

Εξέχουσα θέση ανάμεσα σε αυτά έχει ασφαλώς το σκάνδαλο Petrobas, στο οποίο φέρονται να έχουν εμπλοκή τόσο ο πρώην πρόεδρος της χώρας Ινιάτσιο Λούλα όσο και η σημερινή πρόεδρος και άλλοτε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του πετρελαϊκού κολοσσού Ντίλμα Ρουσέφ. «Δεν είναι λίγοι αυτοί στη Βραζιλία που πιστεύουν ότι για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά πρέπει να αλλάξει η κουλτούρα της χώρας» γράφει η εφημερίδα της Αργεντινής. «Μάλλον αυτή η σκέψη ώθησε και τους δικαστές της έρευνας Lava Jato στην απόφαση να εκτεθούν στο κοινό τα έργα τέχνης που κατασχέθηκαν».

Ανάμεσα σε πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες και γλυπτά ξεχωρίζουν έργα αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων από δημιουργούς όπως ο Εμιλιάνο ντι Καβαλκάντι, ο Ταρσίλα ντο Αμαράλ, ο Εϊτόρ ντος Πραζέρες και ο Αλμπέρτο ντα Βέιγκα Γκουινιάρ και από τους πιο σύγχρονους ο Βικ Μουνίζ, η Αντριάνα Βαρεχάο και ο Χοσέ Μπεκάρα. Υπάρχουν, όμως, και Νταλί και Πικάσο και Μιρό και Ρενουάρ.  Επειτα από πολύ καιρό στις αποθήκες της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας, τα έργα αυτά εκτίθενται στο μουσείο της Νιεμεγιέρ ντι Κουριτίμπα, την πρωτεύουσα της πολιτείας του Παρανά. Και οι επισκέπτες έχουν ήδη φτάσει τους 75.000.

Κάθε λέξη έχει το δικό της σπίτι στον εγκέφαλο μας. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν οι νευροεπιστήμονες του πανεπιστήμιου του Μπέρκλεϊ, οι οποίοι μάλιστα σχεδίασαν και έναν άτλαντα των λέξεων. Που τί μας λέει; Οτι στη διαδικασία της ομιλίας εμπλέκεται ολόκληρος ο εγκέφαλος και όχι μόνο ένα μέρος και ότι παρά τις διαφορές από άνθρωπο σε άνθρωπο ο χάρτης των λέξεων που χρησιμοποιούμε είναι πάνω κάτω ο ίδιος.

Στο δεξιό ημισφαίριο, για παράδειγμα, και σε έναν χώρο ελάχιστων κυβικών εκατοστών, κατοικούν οι λέξεις «σύζυγος», «μητέρα», «έγκυος», «οικογένεια». Η λέξη «σύζυγος», ωστόσο, κατοικεί και σε μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου, η οποία συνδέεται με τοποθεσίες. «Ανακαλύψαμε – λέει στο Nature ο επικεφαλής της έρευνας Αλεξάντερ Χιοθ – ότι οι λέξεις που σχετίζονται με τους αριθμούς κατοικούν κοντά στο τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την όραση».

Είναι άραγε ένα πρώτο βήμα αυτό που έκαναν οι νευροεπιστήμονες του Μπέρκλεϊ για να διαβάσουμε την σκέψη των ανθρώπων που δεν μπορούν να μιλήσουν; Το μέλλον θα δείξει. Ο εγκέφαλος διαθέτει 100 δισεκατομμύρια νευρώνες – μας είναι επομένως άγνωστος σχεδόν όσο το σύμπαν. Κι αυτό τον κάνει συναρπαστικό.