Με τη θεμελίωση μιας γέφυρας, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε το Σάββατο την έναρξη των εργασιών για την κατασκευή της διώρυγας της Κωνσταντινούπολης, κόστους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με σκοπό να ανακουφιστεί η πίεση που δέχονται τα πολυσύχναστα Στενά του Βοσπόρου.
Οι επικριτές του «τρελού έργου», όπως το αποκάλεσε ο ίδιος ο Ερντογάν όταν το παρουσίασε πριν από μια δεκαετία, αμφισβητούν τη βιωσιμότητα μιας πλωτής οδού μήκους 45 χιλιομέτρων που θα περνά μέσα από ελώδη εδάφη και αγροκτήματα, στο δυτικό άκρο της Κωνσταντινούπολης, και προειδοποιούν ότι θα βλάψει το περιβάλλον.
«Θεωρούμε τη Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης ως ένα έργο που θα σώσει το μέλλον της πόλης», είπε ο Ερντογάν στην τελετή θεμελίωσης. «Ανοίγουμε μια νέα σελίδα στην αναπτυξιακή ιστορία της Τουρκίας», πρόσθεσε.
Οι εργάτες έριξαν τσιμέντο στα θεμέλια της γέφυρας, μήκους 1,6 χλμ., ενώ το πλήθος κυμάτιζε τουρκικές σημαίας. Ο Ερντογάν είπε ότι η διώρυγα θα ολοκληρωθεί σε έξι χρόνια.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι καθίσταται ολοένα και πιο επικίνδυνο για τα δεξαμενόπλοια να περνούν από τον Εύξεινο Πόντο στη Θάλασσα του Μαρμαρά μέσω του κορεσμένου Βοσπόρου, που χωρίζει την ασιατική από την ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης. Κάθε χρόνο περνούν από τα Στενά 43.000 πλοία, πολύ περισσότερα από τα 25.000, αριθμό που θεωρεί «ασφαλή» η κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις. Μέχρι το 2050 εκτιμάται ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί στα 78.000.
Πάντως, μια δημοσκόπηση δείχνει ότι οι περισσότεροι πολίτες αντιτίθενται στο σχέδιο, όπως και ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) στο οποίο ανήκει. Οι επικριτές του λένε ότι θα καταστρέψει το θαλάσσιο οικοσύστημα και θα θέσει σε κίνδυνο την παροχή πόσιμου νερού της πόλης.
Υψηλόβαθμοι τραπεζικοί είπαν τον Απρίλιο στο πρακτορείο Reuters ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες της Τουρκίας είναι απρόθυμες να χρηματοδοτήσουν τη διώρυγα, λόγω των περιβαλλοντικών ανησυχιών και των επενδυτικών κινδύνων.
Η Ρωσία ανησυχεί επίσης ότι η νέα διώρυγα μπορεί να μην καλύπτεται από τη Συνθήκη του Μοντρέ, του 1936, που καθορίζει τη διέλευση των πολεμικών πλοίων μέσω του Βοσπόρου.
Ο Ιμάμογλου απέρριψε τη σημερινή τελετή υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για ένα διαφημιστικό κόλπο για να σωθεί το γόητρο ενός έργου που καθυστερεί να υλοποιηθεί, εν μέρει λόγω οικονομικών δυσκολιών. Επισήμανε επίσης ότι η γέφυρα αποτελεί μέρος ενός αυτοκινητοδρόμου που δεν σχετίζεται με τη διώρυγα.