Η Κοινή Γεωργική Πολιτική αναθεωρείται και καθορίζει την κατεύθυνση του διατροφικού και αγροτικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την περίοδο 2014 – 2020 – και πέρα. Οι μεταρρυθμίσεις της ΚΓΠ θα επηρεάσουν το τοπίο της ευρωπαϊκής υπαίθρου, τον τρόπο παραγωγής των αγροτικών προϊόντων και τη διανομή τους σε παγκόσμια κλίμακα. Με άλλα λόγια, θα καθορίσουν το μέλλον της διατροφής μας. Ως αύτως, η μεταρρύθμιση της ΚΓΠ δεν είναι ένα θέμα που αφορά αποκλειστικά τους πολιτικούς και τους αγρότες, αλλά κάθε Ευρωπαίο πολίτη. Δεδομένου ότι η ΚΓΠ καταλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό δημοσίου χρήματος, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί από τους Ευρωβουλευτές ότι αυτό χρησιμοποιείται για το κοινό καλό.
Έπειτα από μακρές, πολυμερείς διαπραγματεύσεις, η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε -στα τέλη του Ιανουαρίου 2013- την εξασθένιση της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ. Για παράδειγμα, επέλεξε να αποδυναμώσει το προτεινόμενο «πρασίνισμα» των άμεσων ενισχύσεων -ένα σύνολο μέτρων που αποσκοπούσε στην αύξηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Ιστορικά, το μεγαλύτερο μέρος των άμεσων ενισχύσεων της ΚΓΠ κατανεμήθηκε ανάλογα με το μέγεθος της γεωργικής εκμετάλλευσης. Με τα χρόνια, αυτό το σύστημα έχει καταλήξει να ευνοεί τις μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις γης -οι οποίες, συνήθως, δεν είναι αυτές που δείχνουν σεβασμό προς το περιβάλλον- παρέχοντας, όμως, μία σημαντική πηγή εσόδων για τη γεωργική και διατροφική βιομηχανία. Το ενδεχόμενο «πρασίνισμα» της επικείμενης μεταρρύθμισης θα μπορούσε να είναι καθοριστικής σημασίας για την αειφορία της ευρωπαϊκής υπαίθρου, αναγκάζοντας τις μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις να εισάγουν βιώσιμες πρακτικές όπως η αμειψισπορά, η διατήρηση των βοσκοτόπων και ζωνών που προσφέρουν σημαντικές οικολογικές υπηρεσίες.
Ωστόσο, οι προτεινόμενες από την Επιτροπή Γεωργίας τροποποιήσεις έχουν καταστήσει τα «πράσινα» μέτρα «πολλαπλών ταχυτήτων», σταδιακά αφαιρώντας τα και, στην ουσία, αχρηστεύοντάς τα. Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, 82 τοις εκατό των ευρωπαϊκών αγροκτημάτων θα εξαιρεθούν των υποχρεωτικά βέλτιστων περιβαλλοντικών πρακτικών. Ως αποτέλεσμα, λιγότερο αειφόρες γεωργικές πρακτικές θα εξισωθούν με τις «βιολογικές καλλιέργειες» και, άρα, θα δικαιούνται επιδοτήσεις. Κάτι τέτοιο ενδέχεται να οδηγήσει στην αύξηση των μονοκαλλιεργειών σε όλη την Ευρώπη και θα έχει σημαντικές συνέπειες στον αγρο-διατροφικό κλάδο της Ελλάδας, ο οποίος -ως επί το πλείστον- χαρακτηρίζεται από μικρής κλίμακας αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Στις 13 Μαρτίου 2013, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ψηφίσει επί των μεταρρυθμιστικών προτάσεων που υιοθετήθηκαν από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή, για τη Γεωργία, τον Ιανουάριο του 2013. Για αυτό το λόγο, ως ενεργός πολίτης της ΕΕ με σοβαρές ανησυχίες για το διατροφικό μας σύστημα και τις πολλαπλές αποτυχίες του, έλαβα την πρωτοβουλία να αποστείλλω επιστολή προς τους 22 Έλληνες Ευρωβουλευτές, ρωτώντας τους τι προτίθενται να κάνουν για τη διάσωση του «πρασινίσματος» της ευρωπαϊκής γεωργίας. Επίσης, προσπάθησα να τους παροτρύνω να συνυπολογίσουν και να δώσουν προτεραιότητα στα ακόλουθα πέντε σημεία πρωτού δώσουν την καθοριστική ψήφο τους για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής.
• Βιωσιμότητα: Πρέπει να υποστηριχθεί ως η κεντρική αξία της νέας ΚΓΠ. Το διατροφικό σύστημα πρέπει να παράγει αρκετά, υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα, μειώνοντας συγχρόνως δραστικά το αποτύπωμά του σε άνθρακα. Πρέπει να αναπαράγει αντί να υποβιβάζει τα τοπία και τους φυσικούς μας πόρους, ειδικά το έδαφος και το νερό.
• Νέοι: Πρέπει να επενδύσουμε στη συμμετοχή των νέων στην αγροτική παραγωγή, βοηθώντας τους να δημιουργήσουν ισχυρές συνδέσεις μεταξύ των αγροτικών και αστικών κοινοτήτων. Η ΚΓΠ πρέπει να διαθέσει πόρους σε εκπαιδευτικά προγράμματα που θα επιτρέπουν στους νέους αγρότες να εφαρμόσουν τεχνικές παραγωγής που είναι καινοτόμες και φιλικές προς το περιβάλλον.
• Βιοποικιλότητα: Η ΚΓΠ πρέπει να προάγει την ποικιλόμορφη και οικολογικά λειτουργική παραγωγή, αντί να υποστηρίζει ενεργοβόρες, πατενταρισμένες καλλιέργειες και βιομηχανικές μονοκαλλιέργειες. Η ποικιλομορφία πρέπει να εξασφαλιστεί από το χωράφι ως το πιάτο, μέσω της υποστήριξης των μικρής κλίμακας καλλιεργητών και κτηνοτρόφων, που διασώζουν σπάνιες τοπικές ποικιλίες και ράτσες.
• Έρευνα: Πρέπει να εμπεδωθεί πώς η παραδοσιακή γνώση και οι σύγχρονες τεχνικές μπορούν να συνδιαστούν για την ανάπτυξη καινοτόμων, περιβαλλοντικά άριστων γεωργικών πρακτικών. Αυτό μπορεί να πραγματωθεί χρηματοδοτώντας προγράμματα που διερευνούν τη δυναμική ποικιλόμορφων και τοπικά προσαρμοσμένων συστημάτων παραγωγής, όπως η αγρο-οικολογία, η αγρο-δασοκομία, και η περμακουλτούρα.
• Κρέας και Γαλακτοκομικά: Λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα που σχετίζονται με την παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων, η ΚΓΠ πρέπει να περιλάβει σχέδια για τη σταδιακή μείωση των πόρων που διατίθενται στη βιομηχανική παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών, προωθώντας μακροπρόθεσμα τη μετάβαση από την παραγωγή ζωικών σε φυτικές πρωτεϊνες. Κατάλληλα μέτρα πρέπει να ληφθούν υπέρ παραγωγικών διαδικασιών που σέβονται την ευημερία των ζώων, διατηρούν το νερό και άλλους πόρους, μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Βρισκόμαστε σε μία ιστορική καμπή, όπου για πρώτη φορά οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν το δικαίωμα της συναπόφασης μέσω της καθοριστικής ψήφου των Ευρωβουλευτών, στις 13 Μαρτίου 2013. Η συγκυρία είναι εξόχως σημαντική για την Ελλάδα και τη διαφαινόμενη στροφή προς στην ύπαιθρο από τους νέους ως διέξοδος από την ανεργία. Οι νέοι, το τοπίο, ο διατροφικός πολιτισμός και η αγροτική οικονομία της χώρας μας, βρίσκεται στα χέρια των Ευρωβουλευτών και χρειάζονται τη στήριξή τους.
Μπορείτε κι εσείς να αποστείλετε κάποιο μήνυμα για την ψηφοφορία της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής στους Έλληνες Ευρωβουλευτές με email, μέσω Facebook ή Twitter. Επίσης, αν συμφωνείτε με τα παραπάνω σημεία, μπορείτε να υπογράψετε το σχετικό ψήφισμα στην ιστοσελίδα Avaaz.