Με την υπογραφή σειράς συμφωνιών επισφράγισε ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι την πρώτη επίσκεψή του εδώ και 12 χρόνια στην Αγκυρα.
Ο Ταγίπ Ερντογάν υποδέχτηκε τον αιγύπτιο πρόεδρο στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας της Τουρκίας στις δύο το μεσημέρι, συνοδεία 21 κανονιοβολισμών.
Αμέσως μετά οι Αλ Σίσι και Ερντογάν προήδρευσαν στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου Τουρκίας – Αιγύπτου.
Σε ανάρτησή του στο Χ λίγο νωρίτερα ο αιγύπτιος πρόεδρος είχε δηλώσει ότι η δική του επίσκεψη, όπως και εκείνη του Ερντογάν στο Κάιρο τον περασμένο Φεβρουάριο, αποδεικνύουν τη βούληση των δύο χωρών να ανοίξουν «μια νέα σελίδα φιλίας και συνεργασίας».
Στις από κοινού δηλώσεις τους, εν συνεχεία, o τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι συζήτησε με τον αιγύπτιο ομόλογό του για τον πόλεμο στη Γάζα και άλλα περιφερειακά θέματα, ιδίως όσον αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, τη Συρία, τη Λιβύη, το Σουδάν και το Κέρας της Αφρικής.
«Είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε τις διαβουλεύσεις μας με την Αίγυπτο, με την οποία έχουμε παρόμοιες στάσεις και στόχους σε πολλά θέματα. Ευελπιστούμε ότι από εδώ και στο εξής θα έχουμε στενότερη συνεργασία. Θα προχωρήσουμε τις πολυδιάστατες σχέσεις μας με μια προσέγγιση που θα είναι αμοιβαία επωφελής για όλους» τόνισε ο Ερντογάν.
Σύμφωνα με τον ίδιο, με την κοινή δήλωση που υπέγραψαν μετά τις συνομιλίες στην Αγκυρα, οι δύο πλευρές επιβεβαιώνουν τη βούλησή τους να προωθήσουν τη συνεργασία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, του εμπορίου, της άμυνας, της υγείας, του περιβάλλοντος και της ενέργειας. «Το εμπόριο και η οικονομία αποτελούν την ισχυρότερη διάσταση της συνεργασίας μας. Τα τελευταία 10 χρόνια συνεχίσαμε να είμαστε μεταξύ των πέντε κορυφαίων εμπορικών εταίρων της Αιγύπτου. Προχωρούμε αποφασιστικά προς τον στόχο μας να αυξήσουμε τον όγκο του εμπορίου μας σε 15 δισ. δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια» σημείωσε ο τούρκος πρόεδρος.
Κατά τ’ άλλα, ο Ερντογάν στάθηκε ιδιαίτερα στις εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στη Γάζα –όπως συμβαίνει σε πολλές δημόσιες δηλώσεις του μετά την έναρξη της σύγκρουσης– επισημαίνοντας ότι Τουρκία και Αίγυπτος υιοθετούν κοινή στάση στο θέμα αυτό.
«Δυστυχώς, ορισμένες χώρες εξακολουθούν να είναι συνένοχοι στα εγκλήματα που διαπράττονται, παρέχοντας άνευ όρων υποστήριξη στο Ισραήλ. Δεν λαμβάνονται αποτρεπτικά μέτρα για να σταματήσει η πολιτική σφαγών της κυβέρνησης Νετανιάχου, η οποία θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την περιοχή, ακόμη και ολόκληρο τον κόσμο» υπογράμμισε.
«Θα πρέπει όλοι πλέον να συνειδητοποιήσουν το απαράδεκτο μιας τέτοιας εικόνας, που πληγώνει συνειδήσεις. Η αποτροπή του Ισραήλ από το να παρασύρει την περιοχή μας σε μεγαλύτερη ένταση είναι δυνατή μόνο εάν εγκαταλειφθούν οι επαμφοτερίζουσες πολιτικές» πρόσθεσε.
Ο Ερντογάν υπενθύμισε ότι η Αίγυπτος διαμεσολαβεί στις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός μαζί με το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες και δήλωσε ότι η Τουρκία υποστήριξε αυτή τη διαδικασία μέσω του υπουργείου Εξωτερικών και της υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ.
Κατηγόρησε επίσης το Ισραήλ για «ασυμβίβαστη και παρελκυστική τακτική», για να αναφερθεί στη συνέχεια στη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, λέγοντας: «Τελικά, το Ισραήλ έδειξε τι είδους νοοτροπία έχει, δολοφονώντας τον συνομιλητή του στις διαπραγματεύσεις. Θα ήθελα να πω εδώ πολύ ξεκάθαρα ότι απορρίπτουμε τις κατηγορίες του Νετανιάχου κατά της Αιγύπτου. Απέναντι σε όλα αυτά, κάναμε και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αυξήσουμε την πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση».
Από την πλευρά του ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι είπε ότι οι δυο χώρες πρέπει να δράσουν από κοινού για την εφαρμογή κατάπαυσης του πυρός και πως αποφάσισαν να συνεργαστούν για την πρόληψη των ανθρωπιστικών κρίσεων. «Ως Τουρκία και Αίγυπτος έχουμε τονίσει την επείγουσα ανάγκη για κατάπαυση του πυρός, τον τερματισμό των ισραηλινών παραβιάσεων στη Δυτική Οχθη και την άμεση υλοποίηση του δικαιώματος της Παλαιστίνης να ιδρύσει ένα παλαιστινιακό κράτος εντός των συνόρων του 1967, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ» είπε ο αιγύπτιος πρόεδρος.
Ο ίδιος ανέφερε επίσης ότι το Κάιρο υποστηρίζει πλήρως τη διπλωματία που ασκεί η Τουρκία, τονίζοντας πως «πρέπει να εργαστούμε πιο εντατικά, ειδικά για τους αδελφούς μας στη Γάζα και την Παλαιστίνη».
Οσον αφορά στη Λιβύη, ωστόσο, ο Αλ Σίσι ζήτησε όχι μόνο να ξεπεραστεί η εκεί πολιτική κρίση με τη διενέργεια εκλογών, αλλά και να αποχωρήσουν οι «παράνομες ξένες δυνάμεις και οι μισθοφόροι» από το έδαφός της –πρόκειται για μια σαφή αιχμή προς την τουρκική πλευρά, η οποία αύξησε την παρουσία της στην αφρικανική χώρα τα τελευταία χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2013 στην Αίγυπτο, οι σχέσεις μεταξύ Αγκυρας και Κάιρου εισήλθαν σε περίοδο κρίσης. Ο Ταγίπ Ερντογάν είχε ταχθεί στο πλευρό του αιγύπτιου ανατραπέντος προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι, χαρακτηρίζοντας τον Αλ Σίσι «δολοφόνο και πραξικοπηματία».
Το Λιβυκό ήρθε να προστεθεί, αργότερα, σε όσα χώριζαν τις δυο πλευρές, με την Αίγυπτο να καταδικάζει ευθέως και τακτικά τις «τουρκικές πρακτικές» στην κατεστραμμένη από τη σύγκρουση χώρα με την οποία συνορεύει.
Ο πάγος μεταξύ των δύο προέδρων άρχισε να λιώνει, ωστόσο, τον Νοέμβριο του 2022, όταν αντάλλαξαν χειραψία στο περιθώριο του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στο Κατάρ και τον αμοιβαίο διορισμό πρέσβεων από τις δυο χώρες το περασμένο καλοκαίρι.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας επισκέφθηκε πρώτος το Κάιρο στις 14 Φεβρουάριου φέτος. Μετά τις προεδρικές εκλογές τον Μάιο του 2023 και την επανεκλογή του Ερντογάν, από τουρκικές πηγές διέρρεε η πληροφορία ότι επίκειτο επίσκεψη του Αλ Σίσι στην Αγκυρα, μια επίσκεψη που τελικά πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου.
Οι προσδοκίες της Τουρκίας από αυτή τη συνάντηση, που τη χαρακτήρισε ιστορική, αφορούσαν εξαρχής τον πόλεμο στη Γάζα, την Ανατολική Μεσόγειο, τις εξελίξεις στη Λιβύη, τα ενεργειακά, αλλά και τις συμφωνίες για εξαγωγές της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, κυρίως σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εκπαιδευτικά αεροσκάφη και ναυπήγηση πολεμικών πλοίων.