«Γυρίσαμε πάλι σπίτι!» ήταν η έκφραση μιας Ρωσίδας της Κριμαίας στη «Monde», όπου (στις πρώτες μέρες μετά το δημοψήφισμα) καλά κρατά το εορταστικό κλίμα και η αίσθηση της αποκατάστασης μιας «αδικίας», που έπληξε τη ρωσική κοινότητα της περιοχής πριν από 23 χρόνια- όταν η Ουκρανία έγινε ανεξάρτητη. «Είμασταν πάντα πολίτες δεύτερης κατηγορίας» λένε, «μας κορόιδευαν και μας προσέβαλαν στις ουρές, δεν μας άφηναν να μιλάμε ρωσικά, δεν καταλαβαίναμε τις οδηγίες στα φάρμακα και αναγκαζόμασταν να δώσουμε ένα κάρο λεφτά για διερμηνείς στα δικαστήρια», σαν ποτάμι τρέχουν οι λέξεις απ' το στόμα τους. «Με βάφτισαν Παύλο, αλλά με έλεγαν Πάβελ-μισώ τον Παύλο, ξαναγίνομαι Πάβελ» λέει ένας άλλος και προβλέπει ότι με τις νέες εξελίξεις «η Κριμαία θα ενωθεί με τη Ρωσία και θάχουμε όλα τα πλεονεκτήματα της ΕΣΣΔ, χωρίς νάχουμε τα μειονεκτήματα»… Εξάλλου η λήθη έχει εξωραΐσει τη μνήμη -ανατρέχοντας στην ΕΣΣΔ θυμούνται ότι «η ζωή ήταν φτηνή κι εύκολη»- λησμόνησαν τα γκουλάγκ και δεν τους νοιάζει η ελευθερία, θέλουν «ευημερία, ασφάλεια και προοπτική».
Αυτή είναι η μια οπτική: χιλιάδες μικρές ιστορίες ανθρώπων που αντανακλούν την πραγματικότητα του τόπου τους όπως τη βίωσαν. Υπάρχει και μια άλλη οπτική: η Ρωσία έκοψε ένα κομμάτι από μιαν ανεξάρτητη χώρα και το προσάρτησε στη δική της, αλλάζοντας, ενόπλως, τα σύνορα της Ευρώπης (έστω κι αν αυτό «νομιμοποιήθηκε» εκ των υστέρων με δημοψήφισμα) και παραβιάζοντας τη συνθήκη που είχε υπογράψει η Μόσχα το 1994 για το «απαραβίαστο των συνόρων» με την Ουκρανία. Αυτή είναι μια άλλη πραγματικότητα.
Στην Ευρώπη βλέπουμε ακόμη μια τρίτη πραγματικότητα: για πολύ καιρό «η νότια Ευρώπη» σημειώνεται συνοπτικά στη «Monde», παρά τις ιδιαιτερότητές της «δεν ήθελε να αντιπαρατεθεί προς τον Πούτιν, η βόρεια τραβούσε προς άλλη μεριά («να μείνουμε σταθεροί έναντι του Πούτιν») και στη μέση ήταν η Γερμανία, η Βρετανία και η Γαλλία που δεν μπορούσαν να κάνουν μια καθαρή επιλογή».
Στο σκηνικό αυτό υπάρχει και μια τέταρτη πραγματικότητα: Οι Ηνωμένες Πολιτείες «κουρασμένες από τις αποτυχίες της εποχής Μπους στη Μέση Ανατολή, είχαν αφήσει την Ευρώπη να διαχειριστεί μόνη την ασφάλεια στην ήπειρό της». Η ουκρανική κρίση όμως, έφερε την Αμερική οίκαδε. Αμερικανικά F16 επιχειρούν από την Πολωνία, ενώ ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν επισκέφθηκε την Πολωνία και τη Λιθουανία, στη γειτονιά της Ουκρανίας.
Στη «μεγάλη εικόνα», τέλος, υπάρχει και μια πέμπτη πραγματικότητα: η διεθνής απομόνωση της Ρωσίας. Το G7, προχτές στη Χάγη, αποφάσισε να αναστείλλει τη σύνοδο του G8 (όπου συμμετέχει κι η Ρωσία) τον Ιούνιο στο Σότσι, προειδοποιώντας τη Μόσχα ότι μπορεί να υπάρξει «οριστικός αποκλεισμός της Ρωσίας από το G8». Ο ΟΟΣΑ ανέστειλε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, ενώ τα 14 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας απέφυγαν να σταθούν στο πλάι της Μόσχας. Η Κίνα εκδηλώνοντας την αμφιθυμία της απείχε, καθώς ναι μεν συμμερίζεται την άποψη Πούτιν πως οι αναταραχές υποκινήθηκαν από τη Δύση, πλην όμως δεν επιθυμεί να αμφισβητηθεί η αρχή της εδαφικής ακεραιότητας. Εξίσου απαθείς έμειναν ωστόσο και οι χώρες της Τελωνειακής ΄Ενωσης, που συνδέθηκαν πρόσφατα με τη Ρωσία. Χαρακτηριστικά αναφέρεται, ότι ο ισόβιος ηγέτης του Καζακστάν δεν επισκέφθηκε τη Μόσχα (όπως είχε προαναγγελθεί απ' το Κρεμλίνο) στις 10 και 11 Μαρτίου, κι ενώ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Πούτιν, στη συνέχεια επικοινώνησε επίσης με τον Ομπάμα και τη Μέρκελ -για να διευκρινίσει την πίστη του στην αρχή της εδαφικής ακεραιότητας…
(Ποια σύνθεση προκύπτει απ' αυτές τις πέντε διαστάσεις; Εδώ, ο καθένας κάνει τη δική του σούμα, φωτίζοντας περισσότερο ή λιγότερο μια απ΄αυτές, ή κάτω απ΄αυτές. Δουλέψτε το θέμα μόνοι σας, εγώ σας έδωσα τη μασημένη τροφή…)