(Βρίσκω πάντα συναρπαστικές τις μικρές ανθρώπινες ιστορίες που σε οδηγούν στη μεγάλη Ιστορία. Ένα δημοψήφισμα στο χωριό Ντορότκαγια της Μολδαβίας, με οδήγησε -σαν τον Κοντορεβιθούλη- στην ιστορία της Υπερδνειστερίας. Για να σας διευκολύνω, σπεύδω να σας πώς ότι Υπερνδειστερία είναι ένας θύλακας ανάμεσα στη Μολδαβία και την Ουκρανία. Το 1990, ο ρωσόφιλος πληθυσμός της πολέμησε υπέρ της απόσχισής της απ' τη Μολδαβία και με τη βοήθεια ρώσων και ουκρανών εθελοντών νίκησε τους Μολδαβούς και διακήρυξε την ανεξαρτησία της, η οποία όμως δεν έχει τύχει διεθνούς αναγνώρισης. Η Μολδαβία πάλι, αποσχίστηκε απ' τη Ρουμανία και αναγνωρίστηκε διεθνώς ως ανεξάρτητο κράτος το 1992. Τα δυτικά εδάφη της Μολδαβίας ωστόσο εξακολουθούν να κατέχονται απ' τη Ρουμανία, ενώ τα βόρεια και νοτιο-ανατολικά υπάγονται στην Ουκρανία.
Και τώρα που μάθατε τα βασικά, πάμε παρακάτω).
Ένα δημοψήφισμα στο χωριό Ντορότκαγια πρόκειται να αποτυπώσει τη βούληση αυτοδιάθεσης των κατοίκων του – επιθυμούν να ενωθούν με την Υπερδνειστερία, η οποία με τη σειρά της επιθυμεί να ενωθεί με τη Ρωσία μολονότι δεν συνορεύει μ' αυτήν, ή επιθυμούν να παραμείνουν στη Μολδαβία;
Στο χωριό υπάρχει ένα ηλικιακό χάσμα και αυτό ορίζει τα δύο «στρατόπεδα». Κομβικό σημείο κατανόησης της κατάστασης είναι η ιδιοκτησία των χωραφιών. Όταν η Υπερδνειστερία ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη, οι 3.500 κάτοικοι του χωριού είδαν τα χωράφια τους που βρίσκονταν στην απέναντι πλευρά του δρόμου, να περνούν στην κυριαρχία της Υπερδνειστερίας. Έχασαν κυριολεκτικά το βιός τους, όμως γρήγορα συμφωνήθηκε να τους αφήνουν να μπαινοβγαίνουν για να καλλιεργούν τη γη τους. Το 2003 οι αρχές της Υπερνειστερίας άρχισαν να δημιουργούν κωλύματα πρόσβασης στους Μολδαβούς, αλλά με διεθνή διαμεσολάβηση υπεγράφη μια συμφωνία – που έληξε όμως τον περασμένο Δεκέμβρη και δεν έγινε δυνατή η ανανέωσή της.
26 στρέμματα γης, το 85% της καλλιεργήσιμης γης του χωριού, βρίσκονται πλέον πέρα απ' τα σύνορα και απροσπέλαστα στους ιδιοκτήτες τους. Η κυβέρνηση της Μολδαβίας προσπαθεί να περάσει ένα νόμο αποζημίωσης των κατοίκων του χωριού. Υπουργοί επισκέφθηκαν το Ντορότκαγια, όπως σημειώνεται όμως στο σχετικό δημοσίευμα της «Guardian», οι προτροπές για «υπομονή» και η επισήμανση της «περιπεπλεγμένης νομικά κατάστασης» εξαγρίωσαν τους χωριανούς. «Στην Υπερδνειστερία η ζωή είναι καλύτερη, οι συντάξεις μεγαλύτερες και πληρώνουν λιγότερα για φως, νερό, τηλέφωνο» φώναζαν οι κάτοικοι.
Οι μεγαλύτεροι κάτοικοι του χωριού, λοιπόν, που θυμούνται τον Κόκκινο Στρατό να τους απελευθερώνει το ΄44 και θέλουν πίσω τα χωράφια τους, ζητούν να ενωθούν με την Υπερδνειστερία. Οι νεώτεροι, που έζησαν την κατάργηση της βίζας για ταξίδια στην Ε.Ε. και την υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης της Ε.Ε. με τη Μολδαβία, προσβλέπουν σ΄ ένα ευρωπαϊκό μέλλον και θέλουν να παραμείνουν στη Μολδαβία. Οι μεν θυμούνται τον πόλεμο με τους Μολδαβούς, δείχνουν τις σφαίρες στα σπίτια τους κι εξοργίζονται με την Ουκρανία. Η Άνα Ιβάνοβνα βλέπει ρωσική τηλεόραση και καταγγέλλει την Ουκρανία – «οι φασίστες προκάλεσαν χάος στη χώρα» λέει. «Όταν η Μολδαβία ενταχθεί στην Ε.Ε., τότε οι Ρουμάνοι και οι άλλοι φασίστες θα 'ρθουν εδώ και θα φορολογήσουν τις αγελάδες μας και το κάθε κοτόπουλό μας. Δεν το θέλω, θέλω να ζήσω με τους Ρώσους» φωνάζει. Οι δε, θέλουν «να ζήσουν στην Ευρώπη», να βρούν εκεί δουλειά, εκεί βλέπουν το μέλλον τους. Οι μεν φωνάζουν ότι «δεν θα μας βάλουν στην Ευρώπη, στον κώλο της Ευρώπης θα μας βάλουν», οι δε καταγγέλλουν τη ρωσική προπαγάνδα – και το χωριό, 3.500 ψυχές, έχει βαθύτατα διχαστεί.
(Η ιστορία της Ευρώπης είναι μια αλληλουχία πολέμων, προσαρτήσεων και αποσχίσεων. Λαοί μπλεγμένοι -αλλού ανήκουν, αλλού βρίσκεται το βιός τους, άλλη γλώσσα μιλούν, διαφορετική εθνική συνείδηση έχουν- είναι η ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Κι επειδή η ιστορία συνεχίζεται -οι Σκωτσέζοι, οι Καταλανοί, οι Φλαμανδοί συζητούν την ανεξαρτητοποίησή τους- ας βλέπουμε και τον παγκόσμιο χάρτη. Η Ευρώπη έχει το μέγεθος μιας μεσαίας χώρας στην υδρόγειο, είναι μια χερσόνησος της ευρασίας. Πώς θα επιβιώσει, αν δεν ενοποιηθεί;)