Υπάρχουν στοιχεία, κινήσεις, εκφράσεις των ανθρώπων που μου δίνουν μια ιδέα για την πόλη και ίσως για τη χώρα που ζω τα τελευταία 3 χρόνια. Η Γερμανία είναι μεγάλη. Οι άνθρωποί της διαφέρουν σημαντικά ανά κρατίδιο. Δεν υπάρχουν και πολλά που συνδέουν π.χ. τους Βερολινέζους με τους Βαυαρούς. Αυθορμητισμός ή αυτοσχεδιασμός;
Υπάρχει μια φράση στα Αγγλικά. “Thinking out of the box” Σε ελεύθερη μετάφραση. “Σκεφτόμενος έξω από το κουτί”, που χρησιμοποιείται πολύ όταν οι ξένοι παρατηρούν το σάστισμα των ντόπιων όταν βγουν από τον τρόπο που έχουν μάθει να λειτουργούν για χρόνια.
Χαρακτηριστικό επαναλαμβανόμενο παράδειγμα: Βράδυ σε διασταύρωση. Το φανάρι για τους πεζούς, κόκκινο. Ο δρόμος άδειος. Πολλοί από τους ντόπιους θα περιμένουν υπομονετικά για το πράσινο! Υπάρχει μια αίσθηση σκληράδας αναφορικά με τους τρόπους. Δίνοντας μια αίσθηση χοντροκομμένων αισθήσεων. Αμέτρητες φορές περιπλανώμενοι, δεν θα κουνηθούν εκατοστό καθώς περνάς, χτυπώντας σε στον ώμο. Στο μετρό. Ακόμα χειρότερα. Δεν υπάρχει αίσθηση όταν κάποιος φέρει μια τσάντα ή πολλές. Το σπρώξιμο και το χτύπημα είναι αναπόφευκτο. Ρεαλισμός και χρήμα.
Οι νέοι θα επιλέξουν τις σπουδές τους όχι με κάποια αρέσκεια που μπορεί να έχουν. Αλλά με ένα επάγγελμα που έχει ζήτηση στην αγορά εργασίας. Human resources, secretary, business administrator, payroll specialist, receptionist. Πιο εκπληκτική είναι η παραδοχή της επιλογής. Μια κοπελιά μου απάντησε ορθά κοφτά τι θέλει να κάνει ο αδερφός της τελειώνοντας τις σπουδές του πάνω στη διοίκηση επιχειρήσεων: “Να βγάλει καλά λεφτά”.
Τέχνες. Αποδόμηση μια φήμης. Μουσική. Κυριαρχεί η ηλεκτρονική ή αλλιώς βιομηχανική. Δύσκολα θα βρεις μπαρ, χωρίς τραπεζο-καθίσματα, με άλλο είδος μουσικής. Τα νυχτερινά μαγαζιά παλιά και λιτά. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ταυτότητα αναφορικά με τη μόδα. Ούτε μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή. Ειρωνεία. Σε μια πόλη με φεστιβάλ κινηματογράφου, οι νέοι καταφεύγουν μόνο στις μεγάλες παραγωγές, blockbusters. Απολύτως μεταγλωττισμένες. Η δορυφορική τηλεόραση έχει μπει για τα καλά στο σπίτι.
Είναι έκδηλος έτσι στην καθημερινή ζωή του Βερολινέζου ένας εφησυχασμός, ένας ίσως ρεαλισμός. Δεν υπάρχει ανάγκη για αλλαγή. Απορία για το μέλλον. Μόνο αποδοχή.
Αναρωτιέμαι. Πόσο επιλογή είναι η ένταξη σε μια τέτοια κοινωνία;