Την επαναφορά της Συνθήκης του Δουβλίνου για την Ελλάδα από τον Μάρτιο του 2017 πρότεινε την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό σημαίνει ότι όσοι μετανάστες θα βρεθούν σε ευρωπαϊκό έδαφος από τα μέσα Μαρτίου το κράτος-μέλος έχει το δικαίωμα να τους επιστρέψει στην χώρα από την οποία εισήλθαν, συμπεριλαμβανομένης πλέον και της Ελλάδας που μέχρι τώρα εξαιρείτο (οι μεταφορές από άλλες χώρες της ΕΕ προς την Ελλάδα είχαν ανασταλεί το 2011, όταν το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκριναν ότι οι συνθήκες των ελληνικών εγκαταστάσεων για αιτούντες άσυλο ήταν απαράδεκτες.). Η πρόταση δεν θα ισχύει για όσους μετανάστες έχουν ήδη περάσει παράνομα από την Ελλάδα σε άλλο κράτος-μέλος στο παρελθόν αλλά για όσους βρεθούν από τα μέσα Μαρτίου του 2017 και έπειτα, όπως μεταδίδει η Καθημερινή.
Η Ελλάδα είχε εξαιρεθεί από την διαδικασία της επιστροφής της Συνθήκης του Δουβλίνου από το 2011 όταν το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε χαρακτηρίσει την χώρα ακατάλληλη να δεχτεί μετανάστες εξαιτίας των άσχημων συνθηκών που επικρατούσαν. Η Ελλάδα τώρα κρίθηκε κατάλληλη, για τους παρακάτω λόγων.
1. Αναγνωρίζεται ότι έχει βελτιώσει δραματικά τις συνθήκες από το 2011 και πλέον καταγράφει όλους όσοι εισέρχονται στα ελληνικά σύνορα, η διαδικασία παροχής ασύλου λειτουργεί ενώ έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες για τους ασυνόδευτους ανηλίκους.
2. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί πως θα ενισχύσει την διαδικασία μετεγκατάστασης καθώς τα κράτη-μέλη θα δεχτούν πιο εύκολα πρόσφυγες από την Ελλάδα αν γνωρίζουν ότι όσοι εισέρχονται παράνομα στην χώρα τους θα μπορούν να επιστρέφονται πίσω στην Ελλάδα.
3. Αρχίζει η διαδικασία αναθεώρησης της Συνθήκης του Δουβλίνου με έναν μηχανισμό που θα είναι ισότιμος έτσι ώστε κανένα κράτος μέλος να μην παίρνει μεγαλύτερο βάρος από αυτό που του αναλογεί. Αυτή την στιγμή έχουν ξεκινήσει οι διαβουλεύσεις μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την αναθεώρηση χωρίς όμως να είναι γνωστό πότε η διαδικασία θα ολοκληρωθεί.
4. Αρχίζει η διαδικασία για την επιστροφή στην πλήρη λειτουργία της Συνθήκης του Σένγκεν και το σταδιακό άνοιγμα των συνόρων μεταξύ των κρατών μελών.
Η Ελλάδα πρέπει να δώσει το τελικό «πράσινο φως» για τις επιστροφές αυτές καθώς πρέπει να αποδείξει ότι οι μετανάστες που θα επιστρέψουν θα έχουν την κατάλληλη αντιμετώπιση και ότι η διαδικασία υποβολής ασύλου θα γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Η Ελλάδα έχει το δικαίωμα να αρνηθεί τις επιστροφές αυτές αν οι παραπάνω συνθήκες δεν ικανοποιούνται.
Το θέμα της αναθεώρησης της Συνθήκης του Δουβλίνου θα συζητηθεί στο συμβούλιο υπουργών Εσωτερικών την Παρασκευή και στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.