Στο χρόνο που χρειάστηκε η εξουθενωμένη Μπέτι Μπρούσελ για να φθάσει στη γραμμή τερματισμού και να βγει από την πισίνα, μια Ολυμπιακή κολυμβήτρια θα είχε διανύσει την ίδια απόσταση τουλάχιστον τρεις φορές. Αλλά η σιωπηλή αποφασιστικότητα της 99χρονης Καναδής την έχει οδηγήσει στην κατάρριψη παγκόσμιων ρεκόρ και την έχει μεταμορφώσει σε μια απίθανη διασημότητα της ερασιτεχνικής κολυμβητικής κοινότητας.
Σε μια κολυμβητική συνάντηση το περασμένο Σαββατοκύριακο στην πόλη Σάανιτς της Βρετανικής Κολομβίας, η Μπρούσελ έσπασε το υπάρχον παγκόσμιο ρεκόρ στα 400 μέτρα ελεύθερο, ρίχνοντάς το σχεδόν τέσσερα λεπτά κάτω από το προηγούμενο ρεκόρ στην ηλικιακή κατηγορία… 100 έως 104 ετών. Επανέλαβε αντίστοιχες επιδόσεις-ρεκόρ στα 50 μέτρα ύπτιο και στα 50 μέτρα πρόσθιο την ίδια μέρα.
«Οταν αγωνίζομαι, δεν σκέφτομαι τίποτα. Τίποτα απολύτως», αποκαλύπτει στη βρετανική Guardian. «Απλώς μετράω τους γύρους, για να ξέρω πόσοι μου έχουν μείνει. Πάντα προσπαθώ να βρω έναν ρυθμό που να μπορώ να διατηρήσω – είναι πολλές οι σωματικές απαιτήσεις σε αυτούς τους αγώνες. Και στον τελευταίο γύρο, λοιπόν, δίνω τα πάντα».
Γεννημένη στην Ολλανδία το 1924, η Μπρούσελ και τα αδέρφια της έμαθαν να κολυμπούν στα κανάλια κοντά στο Αμστερνταμ. Το 1959, αυτή και ο σύζυγός της, Γκέριτ, μετακόμισαν στον Καναδά και εγκαταστάθηκαν έξω από την πόλη Γκραν Φορκς, όπου μεγάλωσαν τρία παιδιά. Η Μπέτι ενδιαφέρθηκε για την αγωνιστική κολύμβηση στα μέσα της δεκαετίας του 1960, όταν αγωνίστηκε στους Αγώνες Κολύμβησης Ηλικιωμένων της Βρετανικής Κολομβίας.
«Δεν είχα ιδέα τι έκανα», αποκαλύπτει στη Guardian. Αλλά κόλλησε με το σπορ. «Μου αρέσει πολύ το κολύμπι. Λατρεύω την αίσθηση όταν γλιστρήσω μέσα στο νερό και με κάνει να νιώθω πολύ καλά», προσθέτει.
Παρόλο που δεν έχει κλείσει ακόμη τα 100, η κολύμβηση χρησιμοποιεί το έτος γέννησης των αθλητών για να καθορίσει την ηλικιακή κατηγορία τους – και έτσι η Μπρούσελ θα αγωνιστεί στην κατηγορία των 100 έως 104 ετών για το υπόλοιπο της χρονιάς.
Με τα χρόνια, έχει διατηρήσει ένα σταθερό πρόγραμμα προπόνησης στην πισίνα – δύο φορές την εβδομάδα, χωρίς ασκήσεις. «Τι να σας πω; Είμαι λίγο τεμπέλα», λέει περιπαικτικά. Απ’ την άλλη, η Μπέτι έχει συγκεντρώσει ένα σωρό μεταλλίων, που είναι πολύ βαριά για να τα σηκώσει όλα μαζί.
Οι κολυμβητές είναι συνήθως πιο δυνατοί από τα μέσα έως τα τέλη της δεύτερης δεκαετίας της ζωής τους, λέει η Λίντα Στάνλεϊ Γουίλσον, πρόεδρος του Κολυμβητικού Ομίλου White Rock Wave –στο οποίο εντάχθηκε η Μπρούσελ πριν από πέντε χρόνια– και «πιο φανατική οπαδός» της.
«Στα κολεγιακά σου χρόνια, συνήθως κάνεις διπλές προπονήσεις, συνήθως υποστηρίζεσαι από μια επιχορήγηση ώστε να μην πληρώνεις μαθήματα, οι προπονητές σου φροντίζουν να μην είσαι σε τάξεις με δύσκολα μαθήματα, κάνεις πρόγραμμα προπόνησης με βάρη», λέει η Γουίλσον, που είναι κάτοχος διδακτορικού στην κινησιολογία.
Από την πλευρά της, η Μπρούσελ υποψιάζεται ότι το πιο δυνατό της κολύμπι ήταν στα 80 της. «Δεν σκέφτομαι καν τα ρεκόρ. Απλώς κολυμπάω. Κάνω ότι καλύτερο μπορώ. Και αν κάνω ρεκόρ, καλώς. Αν κερδίσω, είμαι χαρούμενη που κέρδισα. Αλλά αν περνάω καλά, είμαι πιο χαρούμενη», αποκαλύπτει στην Guardian.
Με τόσους λίγους κολυμβητές στην ηλικιακή της ομάδα, η Μπρούσελ έχει σχεδόν πάντα εξασφαλισμένο ρεκόρ κάθε φορά που μπαίνει στην πισίνα. Σε αρκετούς αγώνες, δεν υπάρχει άτομο στην ηλικία της που να έχει διανύσει τη συγκεκριμένη απόσταση, γεγονός που σημαίνει ότι κάνει παγκόσμιο ρεκόρ απλά τερματίζοντας.
Η Γουίλσον, που προπονεί την Μπρούσελ μαζί με άλλους κολυμβητές του Ομίλου, αναφέρει ότι η φαινομενικά ανεξάντλητη ενέργειά της αποτελεί έμπνευση για τα υπόλοιπα μέλη. Σε επίσημους αγώνες την πλησιάζουν οικογένειες και της ζητούν να φωτογραφηθεί μαζί τους. Εχει επίσης προσελκύσει το ενδιαφέρον του κινηματογράφου. Οι σκηνοθέτιδες Χάνα Γουόλς και η Εμα Πούτσνιακ ακολουθούν την Μπρούσελ για ένα ντοκιμαντέρ που ελπίζουν να κυκλοφορήσει αργότερα φέτος.
Η Μπρούσελ, που ζει μόνη της, δεν αποδίδει την άριστη κατάσταση της υγείας της και την κινητικότητα της αποκλειστικά στην κολύμβηση. Είναι μανιώδης αναγνώστρια, συμπληρώνει παζλ και κρυπτογράμματα, ενώ παράλληλα ασχολείται με τα κεντήματα, τις σταυροβελονιές και το πλέξιμο. Μετά την απώλεια του συζύγου της, πριν από μερικά χρόνια, η πισίνα παραμένει η μόνη σταθερά στη ζωή της.
«Μερικές φορές νιώθω γριά», εξομολογείται στην Guardian. «Ο μικρότερος γιος μου, που είναι 70 ετών, μου λέει “μαμά, είσαι μεγάλη!”. Αλλά δε νιώθω πραγματικά γριά – μόνο όταν είμαι πολύ κουρασμένη. Οτι κι αν μου έχει συμβεί, πάντα επιστρέφω στο κολύμπι. Πάντα με κάνει να αισθανθώ καλύτερα και να ξεχνώ τις έγνοιες μου. Είμαι λιγάκι ντροπαλή, και στο νερό νιώθω αυτοπεποίθηση».