Η ευχάριστη έκπληξη που είχε προαναγγείλει ο Ερντογάν ότι θα κάνει, ώστε να χαρεί ο λαός στην Τουρκία, έγινε τελικά στις 21 Αυγούστου, κατά τα δρομολογηθέντα από τον ίδιο επικοινωνιακά παίγνια. Και αφορά, όπως ήδη ξέρουμε, κοίτασμα φυσικού αερίου στον Εύξεινο Πόντο. Το ότι ο Αλλάχ -και ερήμην του- ανακατώθηκε στις λέξεις του τούρκου προέδρου όταν πανηγύριζε τα καθαυτό ενεργειακά και αγοραία και πλουτοφόρα, ας το αποδώσουμε στην (προγραμματισμένη) σύμπτωση ότι η «μεγάλη ημέρα» των ανακοινώσεων ήταν Παρασκευή.
Τις τουρκικές ανακοινώσεις οι διεθνείς αναλυτές τις υποδέχθηκαν προσεκτικά, υπολογίζοντας τις αντικειμενικές δυνατότητες που υπάρχουν για την αξιοποίηση του κοιτάσματος, αφήνοντας βεβαίως τον Αλλάχ στη μακαριότητά του. Δεν αμφισβήτησαν τα δεδομένα, ότι πρόκειται για κοίτασμα 320 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, αλλά επικέντρωσαν στο κατά πόσον θα αποδειχθεί εμπορικά εκμεταλλεύσιμο. Αυτό είναι το σημείο από το οποίο θα… αναβλύσουν και οι όποιες πιθανότητες έχει η τουρκική οικονομία για ανάκαμψη και απεξάρτηση από ενεργειακές εισαγωγές. Τα σχόλια των αναλυτών επί των ανακοινώσεων των Τούρκων πρόβαλαν οι Financial Times.
Οι πανηγυρισμοί του Ερντογάν έγιναν κατανοητοί βεβαίως, ωστόσο «είναι μία εκτίμηση που πρέπει να επιβεβαιωθεί από την περαιτέρω γεώτρηση» όπως δήλωσε ο Ασλι Σέρμαν, αναλυτής του Wood Mackenzie για πετρελαϊκά θέματα στην περιοχή της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας. Ναι μεν πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανακάλυψη της Τουρκίας και, συγχρόνως, για τη μεγαλύτερη στον Εύξεινο Πόντο, όμως τα οφέλη είναι δυνητικά.
Από τη δική του οπτική, ο Τζόναθαν Λαμπ, της Wood & Company, δήλωσε ότι η λειτουργία και παραγωγή φυσικού αερίου εντός τριών ετών φαντάζει πολύ αισιόδοξη προοπτική, καθώς οι σχετικές ενεργειακές υποδομές στον Εύξεινο Πόντο δεν είναι ανεπτυγμένες: «Φρονώ ότι τα πέντε χρόνια είναι το καλύτερο χρονικό όριο στο οποίο μπορούν να ελπίζουν» γνωμάτευσε ο Λαμπ.
Ο ίδιος φώτισε και ένα σημείο που σχετίζεται με την πολιτικοϊδεολογική υπόσταση του ιδίου του Ερντογάν (και με τις συνεπαγόμενες αγκυλώσεις του), χωρίς να θέλει να καλοπιάσει τον τούρκο πρόεδρο, κάθε άλλο μάλιστα: «Μπορούν να απευθυνθούν σε κάποια διεθνή εταιρεία πετρελαίου, καθώς διαθέτουν δεδομένη αγορά για πωλήσεις φυσικού αερίου, ωστόσο ο τόνος γύρω από αυτήν την ανακάλυψη είναι πολύ εθνικιστικός, οπότε υποψιάζομαι ότι μπορεί να προσπαθήσουν να το κάνουν μόνοι τους».
Από τη δική της πλευρά η βρετανική εφημερίδα παρατήρησε ότι οι ενεργειακές εισαγωγές αποτελούν τη σημαντικότερη συνιστώσα του χρονίου ελλείμματος στο τουρκικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο υπήρξε η μόνιμη πηγή χρηματοοικονομικής αστάθειας για την Τουρκία την τελευταία δεκαετία.
Ο περσινός λογαριασμός για εισαγωγή ενέργειας από το εξωτερικό ανήλθε σε 41 δισ. δολάρια. Οι βασικότεροι προμηθευτές των Τούρκων σε ενέργεια είναι η Ρωσία, το Ιράν, το Αζερμπαϊτζάν, το Κατάρ και οι ΗΠΑ. Οι FT δεν παρέλειψαν πάντως να καταγράψουν τον πόθο που εξέφρασε ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρός και υπουργός Οικονομικών του Ερντογάν, ότι το εύρημα στον Εύξεινο Πόντο θα επιτρέψει στην Τουρκία να εξαλείψει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της.
Ομως το βρετανικό Μέσο δεν θα μπορούσε να κλείσει το σημείωμά του χωρίς να δώσει στο κοινό του την εικόνα της οικονομικής κατάστασης στη σημερινή Τουρκία. «Η ανακοίνωση ήρθε καθώς ο Αλμπαϊράκ και οι λοιποί υπεύθυνοι χάραξης οικονομικής πολιτικής προσπάθησαν να καταπολεμήσουν τις αυξανόμενες ανησυχίες για την υγεία της τουρκικής οικονομίας, καθώς η λίρα της έχει ένα σερί υποτιμήσεων έναντι του δολαρίου μόνο μέσα στον Αύγουστο που διανύουμε».
Ολα για τον γαμπρό
Ακόμη και τούρκοι ερευνητές σε δυτικά κέντρα και ινστιτούτα, όπως η Σινέμ Αντάρ, του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και Ασφαλείας του Βερολίνου, εντόπισαν το νόημα της συγκυρίας στις πανηγυρικές ανακοινώσεις της Παρασκευής. Είπε η Αντάρ: «Η ηγεσία της Τουρκίας δεσμεύτηκε να καταστεί η χώρα λιγότερο εξαρτημένη από τις εισαγωγές ενέργειας, όμως ο χρόνος της ανακοίνωσης και η διαφημιστική εκστρατεία γύρω από αυτή φαίνεται να προέρχονται εν μέρει από την ανάγκη δημιουργίας κάποιου ενθουσιασμού, ώστε να αποσπαστεί η προσοχή από τα οικονομικά προβλήματα».
Είχε και έναν… καλό λόγο για τον γαμπρό η Αντάρ: είπε ότι της φάνηκε πως ο εξέχων ρόλος του Αλμπαϊράκ στην τηλεοπτική κάλυψη των ανακοινώσεων αποσκοπούσε στην «επισκευή της εικόνας του» καθώς η λίρα πέφτει, πέφτει, πέφτει και πέφτει…