Η Κάθριν Γκαν είναι πραγματικό πρόσωπο. Πρώην υπάλληλος των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, το 2003 λίγο πριν από την συμμαχική εισβολή στο Ιράκ, η Γκαν προσπάθησε να την αποτρέψει διαρρέοντας στη βρετανική εφημερίδα Observer έγγραφο των αμερικανικών αρχών, που ζητούσαν από τις βρετανικές υπηρεσίες να κατασκοπεύσουν άλλα κράτη μέλη του ΟΗΕ με στόχο να συγκεντρωθούν στοιχεία ώστε οι ΗΠΑ να εκβιάσουν μία θετική ψήφο από τις χώρες αυτές για την εισβολή στο Ιράκ.
Στο στόχαστρό τους βρίσκονταν κυρίως η Ανγκόλα, το Καμερούν, η Βουλγαρία και η Χιλή. Η διαρροή προκάλεσε σάλο και απέτρεψε το «πράσινο φως» από τον ΟΗΕ. Το τίμημα της πράξης ήταν βαρύ: Η Γκαν έχασε τη δουλειά της, ο τουρκικής καταγωγής σύζυγός της κινδύνευσε να απελαθεί και η ίδια δικάστηκε για προδοσία χωρίς τελικά να καταδικαστεί αφού εν τω μεταξύ οι βρετανικές αρχές απέσυραν την κατηγορία.
Η ιστορία μεταφέρθηκε στο σινεμά και τον ρόλο της Κάθριν Γκαν υποδύεται η Κίρα Νάιτλι. Η ταινία έχει τίτλο «Κρατικά Μυστικά» («Official Secrets») και η πρεμιέρα της αναμένεται μέσα στον Οκτώβριο
Το καλοκαίρι, λίγες εβδομάδες πριν γεννηθεί το δεύτερο παιδί της, η 34χρονη σταρ, που αγαπήσαμε στις ταινίες «Κάν’το όπως ο Μπέκαμ», «Οι Πειρατές της Καραϊβικής: Η Κατάρα του Μαύρου Μαργαριταριού», και «Περηφάνια και Προκατάληψη», μίλησε αποκλειστικά στον Observer για τον ρόλο της και γιατί πιστεύει ότι η ταινία βγήκε εγκαίρως. Και η συνέντευξη δημοσιεύτηκε πρόσφατα στον Observer.
Δεν της χρειάστηκε πολύς καιρός για να προετοιμαστεί. Ένα μεσημέρι έφαγε με την Κάθριν Γκαν, η οποία πήγε επίσης μια φορά στα γυρίσματα: «Μου άρεσε πολύ», λέει στον Τιμ Ανταμς του Observer, συμπληρώνοντας ότι ο σκηνοθέτης της ταινίας Γκάβιν Χουντ δεν ήθελε να την αποδώσει πιστά. «Δεν μοιάζουμε καθόλου», διευκρινίζει η Κίρα Νάιτλι, «έχει μια ενδιαφέρουσα προφορά γιατί μεγάλωσε στην Ταϊβάν. Και ήθελα πραγματικά να το κάνω αυτό, αλλά ο Γκάβιν δεν με άφησε. Δεν είμαι δημοσιογράφος, γι’ αυτό και ήταν η πρώτη φορά που ζήτησα από κάποιον να μου απαντήσει σε ερωτήσεις που νομίμως δεν μπορούσαν να απαντηθούν. Το εκπληκτικό με την Κάθριν είναι ότι η άποψή της είναι τόσο απόλυτα ξεκάθαρη. Παίζοντας τον ρόλο της, αυτή η άποψη έπρεπε να αποδοθεί. Είναι μια ιστορία που λέγεται με τα μάτια».
Η Νάιτλι δεν είχε ακούσει την ιστορία της Γκαν: «Συνέβη μια εβδομάδα πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, έτσι δεν είναι; Υποθέτω ότι η χιονοστιβάδα της εισβολής την έπνιξε. Ήμουν περίπου 18 ετών εκείνη την εποχή. Πίστευα ότι ήμουν πολιτικοποιημένη. Θυμάμαι πραγματικά την πορεία προς τη σύγκρουση, αλλά αυτή την ιστορία δεν την θυμάμαι», λέει.
Αυτά τα γεγονότα συνέβησαν πριν από 16 χρόνια, τότε είχε γίνει και μια μεγάλη πορεία ειρήνης στο Λονδίνο, στην οποία η Νάιτλι δεν συμμετείχε καθώς εκείνο τον καιρό βρισκόταν στην Αμερική για τα γυρίσματα των «Πειρατών της Καραϊβικής»:
«Αισθάνθηκα τελείως ηλίθια φορώντας μια πειρατική στολή τη στιγμή που όλοι οι φίλοι μου ήταν σε μια αντιπολεμική διαμαρτυρία», λέει. «Θυμάμαι να είμαστε στο τροχόσπιτο του μακιγιάζ και να γίνεται μια συζήτηση με φράσεις του τύπου “Πηγαίνουμε στο Ιράκ για να τους ανταποδώσουμε ό,τι έκαναν στις 11 Σεπτεμβρίου”, και σκέψεις όπως “Στάσου, δεν νομίζω ότι ήταν το Ιράκ!”. Η γενιά μου ήταν η πρώτη φορά που ασχολήθηκε πραγματικά με την πολιτική και δεν άλλαξε τίποτα. Υπήρξε απογοήτευση μετά από αυτό. Πολύ σοβαρή. Ο τρόπος που βλέπαμε πλέον τους πολιτικούς και τον κόσμο χρωματίστηκε έντονα από τις εβδομάδες που οδήγησαν σε αυτή τη σύγκρουση».
Οδήγησε άραγε και στο σημείο που είμαστε τώρα; Η φράση της Κάθριν «Ακριβώς επειδή είστε πρωθυπουργός, δεν σημαίνει ότι σας επιτρέπεται να λέτε ψέματα» προκάλεσε ενθουσιασμό στο κοινό όταν η ταινία προβλήθηκε στο φεστιβάλ Sundance. «Κοιτάξτε πού είμαστε τώρα. Οι ερωτήσεις που έχουμε σήμερα σχετικά με την κυβέρνηση και την υπευθυνότητα πηγαίνουν πίσω σε αυτό. Γιατί οι πολιτικοί που λένε ψέματα δεν υποχρεώνονται να αναλάβουν την ευθύνη τους και δεν τιμωρούνται; Το σενάριο με έκανε να σκεφτώ πολύ έντονα πάνω σε αυτό», λέει η βρετανίδα σταρ.
Η ταινία είναι πολύ πιστή στην ιστορία, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχει χολιγουντιανό τέλος, παρατηρεί ο δημοσιογράφος και η Κίρα Νάιτλι συμφωνεί: «Είναι μια πολύ βρετανική ιστορία ως προς αυτό. Οδηγεί σε μια ηρωική αποτυχία. Τι άλλο να έκανες; Να έγραφες ένα τέλος στο οποίο δεν συνέβη πόλεμος; (Η Κάθριν) δεν τον σταμάτησε. Είπε την αλήθεια και οι συνέπειες ήταν ελάχιστες».
Οι ταινίες είναι ένας καλός τρόπος για να ανοίγουν ιστορικά ζητήματα και στη Νάιτλι αρέσουν πολύ τα πολιτικά θρίλερ, όπως οι «Σταυροί στο Μέτωπο» με τον Κερκ Ντάγκλας, ασπρόμαυρη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ του 1957, για τη ματαιότητα του πολέμου και τα πολιτικά ψέματα. Υπάρχει στις μέρες μας κοινό για τέτοιου είδους ταινίες; «Το ελπίζω», λέει, «Οι άνθρωποι είναι και πάλι πολιτικοποιημένοι. Ξέρετε, διαφορετικές εποχές δημιουργούν διαφορετικά ακροατήρια. Νομίζω ότι το Εθνικό Θέατρο δημιουργήθηκε σε μια στιγμή που ξαφνικά θέλαμε να μπούμε στα παπούτσια άλλων ανθρώπων. Και τώρα, που ο εθνικισμός είναι σε εξέλιξη, φαίνεται σημαντικό να θέτουμε δημόσια αυτά τα ερωτήματα [του πατριωτισμού]. Το αν φτάνουν ή όχι στο «σωστό» ακροατήριο, είναι άλλο θέμα φυσικά».
Έχει ενδοιασμούς να πάρει το ρίσκο μιλώντας για πολιτικά ζητήματα; «Ένα πράγμα που έμαθα από πολύ νέα ως δημόσιο πρόσωπο είναι ότι μπορεί να μην πεις τίποτα και μερικοί άνθρωποι να σε μισήσουν και μπορεί να πεις κάτι και μερικοί άνθρωποι να σε μισήσουν. Έτσι, αν το νιώθεις, λες κάτι. Εάν ζητηθεί η γνώμη μου, γενικά δεν έχω πρόβλημα να την πω».
Η Κίρα Νάιτλι δεν έχει λογαριασμούς σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Είχα έναν για περίπου πέντε δευτερόλεπτα. Μέσα σε τρία δευτερόλεπτα μαζεύτηκαν 100 ακόλουθοι και τρόμαξα τόσο πολύ που τον απενεργοποίησα αμέσως. Και στο Facebook ήμουν για μια μέρα πριν από 10 χρόνια, και δεν δημοσίευσα τίποτα, αλλά εξακολουθούν να μου στέλνουν e-mails όλη την ώρα σαν να είμαι μέλος ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο».
Η απόφασή της ήταν προφανώς πολύ συνειδητή: «Δεν έχω πολλά πράγματα που θέλω να μοιραστώ με αυτόν τον τρόπο», λέει, «Έχω ένα παιδί και άλλο ένα καθ’οδόν και θέλω η ιδιωτική ζωή τους να είναι ασφαλής και ιερή έως ότου μεγαλώσουν αρκετά για να επιλέξουν τι θέλουν να κάνουν. Δεν γράφω για την οικογενειακή ζωή, αν και έγραψα ένα μεγάλο δοκίμιο σχετικά με ρήξη του παρθενικού μου υμένα! Είμαι καλύτερη σε τέτοια πράγματα. Επίσης βγάζω χάλια φωτογραφίες, οπότε δεν θα μπορούσα να τροφοδοτώ το Instagram»
Πώς μαθαίνει τις ειδήσεις; «Διαβάζω τα νέα στον Guardian και τους New York Times και τους Financial Times το Σαββατοκύριακο αλλά αισθάνομαι ότι πρέπει να ανοιχτώ περισσότερο, διότι διαβάζω εφημερίδες με τις οποίες γενικά συμφωνώ. Ο σύζυγός μου με ανάγκασε να διαβάσω όλα τα βιβλία για την αλλαγή του κλίματος που διάβασε κι εκείνος. Το οποίο είναι πολύ καλό όταν είσαι έγκυος. Όταν τελειώσω την «Ακατοίκητη γη» του Ντέιβιντ Γουάλας θα διαβάσω Ναόμι Κλάιν. Ξοδεύω το μισό χρόνο μου λέγοντας συγνώμη στο μωρό μου. Ίσως θα έπρεπε να αρχίσω να διαβάζω όλες αυτές τις δεξιές εφημερίδες και τότε θα μπορούσα να προσποιούμαι ότι όλα θα είναι καλά …»
Η ταινία «Κρατικά Μυστικά» επικεντρώνεται στη θαρραλέα απόφαση της Κάθριν Γκαν να πει την αλήθεια. Τι θα έκανε η Κίρα Νάιτλι αν βρισκόταν στη θέση της; «Ειλικρινά, δεν έχω ιδέα και νομίζω ότι γι’ αυτό τη βρίσκω συναρπαστική. Είναι αστείο. Σε όλους μας αρέσει να πιστεύουμε ότι λέμε την αλήθεια. Αλλά γνωρίζουμε επίσης ποιες είναι οι συνέπειες για εκείνους που λένε την αλήθεια όπως η Κάθριν Γκαν. Είναι φρικτό. Αυτό που έχει ενδιαφέρον, πολιτισμικά, νομίζω, είναι ότι η Αμερική είχε σχετικά περισσότερους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος από τη Βρετανία. Γενικά νομίζω ότι λέμε αυτό που μας λένε, χωρίς να προκαλούμε φασαρίες. Δεν έχω ιδέα γιατί γίνεται αυτό. Θα το έκανα; Δεν έχω ιδέα. Νομίζω ότι θα μπορούσε να εξαρτηθεί ακόμη και από το πώς ένιωθα εκείνη την ημέρα», λέει.